Draceny - smokowce

Ich nazwa wywodzi się od greckiego słowa „drakania” i oznacza samicę smoka.

Draceny występują w subtropikalnych i tropikalnych rejonach Azji i Afryki - przez Wyspy Kanaryjskie, Madagaskar oraz wyspy na Oceanie Indyjskim - aż po Malezję. Liczą około 40 gatunków. W naturze dorastają do kilkunastu metrów wysokości. W warunkach domowych osiągają przeważnie 45-70 cm, a uprawiane „z pnia” mogą wyrosnąć do 120 cm. Starsze okazy mogą osiągnąć ponad 2 metry wysokości.

Rośliny posiadają zdrewniały pień, z którego wyrasta pióropusz liści. Liście (zależnie od gatunku) są trawiaste bądź lancetowate, zielone z matowym połyskiem, u niektórych gatunków kremowo lub żółto obrzeżone. Liście czyścimy z kurzu wilgotną ściereczką i często zraszamy. Można je nabłyszczać, lecz nie częściej, niż co 2-3 miesiące.

Starsze rośliny mogą latem kwitnąć. Pachnące kwiaty draceny mają kształt gwiazdek i zebrane są w pęd kwiatostanowy. Mogą mieć kolor zielonkawobiały lub kremowy. Rośliny uprawiane w mieszkaniach kwitną jednak rzadko. Czasami zawiązują kuliste, pomarańczowo-czerwone owoce. Ścięcie wierzchołka z przekwitłym kwiatostanem powoduje, że roślina rozkrzewia się.

Draceny są roślinami wymagającymi - lubią stanowisko jasne, o świetle rozproszonym, Więcej światła potrzebują odmiany o barwnych liściach (żeby kolory nie zanikły). Latem odpowiednia temperatura to 20-24°C. Zimą Dracaena draco i Dracaena fragrans wymagają temperatury 12-15°C, natomiast pozostałe gatunki - 15-18°C. Od marca do sierpnia, gdy rośliny intensywnie rosną, podlewamy je umiarkowanie, aby podłoże było stale wilgotne. W okresie spoczynku, jesienią i zimą, oszczędniej. W okresie wzrostu można je, co 2-3 tygodnie, dokarmiać rozcieńczonym (1:3) płynnym nawozem wieloskładnikowym dla roślin zielonych.

Młode draceny przesadzamy każdego roku, natomiast starsze raz na 2-3 lata. Najlepszym okresem do tego zabiegu jest marzec. Odpowiednie do uprawy podłoże powinno być żyzne, próchniczne i przepuszczalne - może to być ziemia uniwersalna lub specjalne podłoże dla jukk i dracen - a nowa doniczka tylko o 1 nr większa od poprzedniej. Pamiętać trzeba o warstwie drenażu na dnie doniczki. Ziemię po przesadzeniu ugniatamy, a roślinę odstawiamy na 2 dni w ciemne miejsce, żeby dobrze się ukorzeniła.

Draceny można rozmnażać przez sadzonki wierzchołkowe pobierane wiosną. Sadzonki zabezpieczamy preparatem grzybobójczym i umieszczamy w podłożu z torfu, którego temperatura powinna wynosić ok. 24-25° C. Ukorzenione rośliny sadzimy w „dorosłe” podłoże. Możliwe jest również rozmnażanie przez sadzonki pędowe (fragment pędu z dobrze wykształconymi oczkami), trwa to jednak znacznie dłużej. Dracenę smoczą (Dracaena draco) można rozmnażać z nasion, wysiewanych wiosną, pojedynczo do małych doniczek, wypełnionych ziemią do rozmnażania. W temperaturze 24-25°C, przy rozproszonym świetle i wilgotnym podłożu kiełkowanie trwa ok. 4-5 tygodni.

W uprawie znajdują się gatunki dracen różniących się pokrojem, kształtem i barwą liści. Najbardziej popularne to:
- Dracena smocza – Dracaena draco - o grubym pniu z pióropuszem gęstych, sztywnych, zielono-szarych liści. Dorasta w naturze do 20 m wysokości, w uprawie domowej - do 1 m.

- Dracena deremeńska – Dracaena deremensis - o cienkim, brązowo-zielonym pniu, z którego wyrasta rozeta gęstych, eliptycznych, błyszczących liści w zielonoszare paski.

- Dracena wonna – Dracaena fragrans - najbardziej masywna - o grubym (od 5cm średnicy) pniu z jasnobrązową korą, liście szerokie (od 4-5cm), błyszczące, łukowate, koloru ciemnozielonego (u odmiany "Massangeana" liście ciemnozielone z jasnozielonym paskiem w środku)

- Dracena obrzeżona – Dracaena marginata - najpospolitsza dracena, ma cienki pień, z którego wyrastają wąskie, trawiastozielone liście. Odmiany mogą mieć liście dwubarwne - z żółtym albo kremowym obrzeżem, trójbarwne - podłużne pasy w kolorze różowo - kremowo - zielonym lub przebarwione na całej długości na czerwono - różowo.

- Dracena Sandera – Dracaena sanderiana - jedna z najdrobniejszych dracen, ma bardzo cienki, zielony pień, z którego wyrastają błyszczące, lancetowate liście koloru (zależnie od odmiany) jasnozielonego, zielonego, z żółtymi lub kremowymi podłużnymi pasami.

- Dracena odwrócona – Dracaena reflexa - rośnie na Mauritiusie i Madagaskarze oraz na wyspach Oceanu Indyjskiego, często hodowana w doniczkach.

Draceny są roślinami dość wytrzymałymi, ale nie znoszą ewidentnych zaniedbań. Oto kilka rad, gdy wymagają naszej pomocy:
- dolne liście opadają - zbyt suche powietrze - należy podlać i zraszać roślinę;
- liście schną na końcach - zbyt sucho - obcinamy suche końce tuż nad zdrową tkanką, zraszamy częściej liście;
- liście bledną - za mało światła - trzeba przestawić roślinę w jaśniejsze miejsce;
- liście odbarwione, tarczkowate owady na spodniej stronie liści i na łodydze - tarczniki - owady usuwamy tamponem nasączonym denaturatem i opryskujemy środkiem insektobójczym;
- liście żółkną, pod spodem widoczna pajęczynka - przędziorek „czerwony pajączek” - opryskujemy środkiem insektobójczym i zwiększamy wilgotność powietrza;
- liście dostają brązowych plam z szarym nalotem - plamistość wywołana przez grzyby - opryskujemy środkiem grzybobójczym;
- roślina ogołaca się z liści i nie rośnie - za zimno - przenosimy w cieplejsze miejsce; - roślina wiotczeje, liście i korzenie gniją - za mokro - przesuszamy roślinę, aż odzyska ładny wygląd, później podlewamy mniej;
- młode liście rosną bardzo wolno i są zniekształcone - brak minerałów - nawozimy roślinę.

Warunki naturalne zahartowały draceny do tego stopnia, że w mieszkaniach rosną doskonale przy minimalnym naszym udziale. Polecane są szczególnie początkującym miłośnikom kwiatów oraz osobom zapracowanym.