Jak rozpoznać zaburzenia afektywne dwubiegunowe?
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe (CHAD), zwane kiedyś psychozą maniakalno-depresyjną, dotykają jedną na sto osób. Charakteryzują się naprzemiennymi epizodami manii i depresji. O co chodzi? W czasie trwania manii chory jest pobudzony, niespokojny. Ma mnóstwo energii, wszystkiego chce spróbować, snuje wielkie plany na przyszłość. Czuje się dobrze, ma znakomity humor. Przynajmniej na początku, bo takie stałe pobudzenie zwykle prowadzi do napadów gniewu i rozdrażnienia.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe (CHAD), zwane kiedyś psychozą maniakalno-depresyjną, dotykają jedną na sto osób. Charakteryzują się naprzemiennymi epizodami manii i depresji. O co chodzi? W czasie trwania manii chory jest pobudzony, niespokojny. Ma mnóstwo energii, wszystkiego chce spróbować, snuje wielkie plany na przyszłość. Czuje się dobrze, ma znakomity humor. Przynajmniej na początku, bo takie stałe pobudzenie zwykle prowadzi do napadów gniewu i rozdrażnienia.
Po kilku tygodniach lub miesiącach takiego stanu zwykle przychodzi depresja. Nie można przecież stale funkcjonować na najwyższych obrotach. Chory jest przygnębiony, smutny, nic mu się nie chce, nie ma apetytu. Najlepiej całymi dniami leżałby w łóżku. Nie ma chęci do życia. I tak znów przez jakiś czas, do kolejnego epizodu manii.
Każdy z nas miewa zmiany nastrojów, ale przecież nie wszyscy cierpimy na CHAD. Wszystko zależy od tego, czy nasze emocje utrudniają nam codzienne funkcjonowanie. Choroba ma zresztą różne formy. U jednych pacjentów występuje sama mania, inni doświadczają manii na zmianę z depresją, u kolejnych osób zmiany nastrojów następują bardzo szybko, nawet kilka razy w roku (tzw. rapid cycling). Czasami chorzy nie rozwijają pełnych objawów manii i depresji (cyklotymia), jednak zmiany nastrojów są na tyle poważne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Czy ty lub ktoś z twojego otoczenia cierpicie na CHAD? Nic nie zastąpi diagnozy lekarza, jednak warto przeczytać o kilku częstych objawach.
(sr/mtr), kobieta.wp.pl
Epizod depresyjny: myśli samobójcze
To jeden z najpoważniejszych syndromów CHAD. W fazie depresyjnej chory może mieć nawracające myśli samobójcze, które nie ustępują od razu po wprowadzeniu leczenia. Może to doprowadzić do tragedii, zwłaszcza wtedy, kiedy takie myśli są wyjątkowo natarczywe. Jeżeli więc ty lub ktoś z twoich bliskich zastanawia się nad samobójstwem, wiedz, że nie jest to zwykła depresja, zły nastrój. Konieczny jest kontakt ze specjalistą.
Epizod maniakalny: gonitwa myśli
W czasie epizodu maniakalnego chory często doświadcza czegoś, co można nazwać gonitwą myśli. Ma tyle najróżniejszych pomysłów, inspiracji, odczuwa tyle emocji, że ciężko mu sobie z tym poradzić. Nieraz można to zauważyć w jego sposobie wysławiania się. Taka osoba mówi szybko, czasem nieskładnie, często zmienia wątki. Nie sposób jej przerwać.
Epizod depresyjny: brak zainteresowania
Osoba w depresji zwykle traci zainteresowanie rzeczami, które poprzednio dostarczały jej wiele radości. Odcinają się od bliskich, znajomych, nie chce wychodzić do kina, teatru, restauracji. Część z chorych odczuwa dojmujący lęk społeczny, część po prostu nie ma energii. Niestety, unikanie towarzystwa tylko pogłębia stan depresyjny. Wyjście do ludzi zwykle poprawia stan chorego, nawet jeżeli nie czuje się wtedy komfortowo.
Epizod maniakalny: napompowane ego
Często osoba w manii jest przekonana o swojej wyższości. Uważa, że wszystko potrafi i we wszystkim może się sprawdzić. Nierzadko zmienia styl ubierania się i sposób bycia, żeby pokazać wszystkim swoją moc. Co ciekawe, w fazie depresji następuje pod tym względem zmiana o 180 stopni. Chory czuje się słaby, wpada w poczucie niższości.
Epizod depresyjny: poczucie winy
Osoba w depresji odczuwa dotkliwe poczucie winy. Często sama nie wie dlaczego. Czuje się winna wobec swojej rodziny, że obciąża ją swoją chorobą. Jest jej przykro, że nie potrafi kontrolować swoich emocji. Pamiętajmy jednak, że CHAD to choroba, której się nie wybiera. Ma mało wspólnego z naszymi myślami czy stylem życia. Jedyne, co chory może zrobić, to podjąć odpowiednie leczenie.
Epizod maniakalny: wydawanie pieniędzy
Osoba w manii bardzo często traci kontrolę nad finansami. Wydaje pieniądze bez opamiętania, głównie po to, żeby poprawić sobie humor. W ogóle nie liczy się z kosztami i nie obchodzi jej, co będzie jutro. Czasami pod wpływem impulsu inwestuje duże kwoty lub gra w gry losowe. Często pod koniec epizodu okazuje się, że popadła w ogromne długi.
Epizod depresyjny: spadek energii
Osoby z CHAD mają zwykle bardzo ciężkie epizody depresyjne. Nie są w stanie wykonywać zwykłych czynności, włączając w to prysznic, gotowanie, jedzenie, nie mówiąc już o pracy czy opiece nad bliskimi. Odczuwają brak energii życiowej i zniechęcenie, czasami przesypiają cały dzień. Inni cierpią na bezsenność, co powoduje, że bez przerwy rozpamiętują swoje smutki. Jednym ze sposobów na wydobycie człowieka z tego stanu jest regulacja faz snu i czuwania, często z użyciem leków pobudzających i nasennych (w zależności od pory).
Epizod maniakalny: impulsywność
W czasie epizodu manii chory zachowuje się impulsywnie i nieodpowiedzialnie. Omija zajęcia w szkole, przestaje chodzić do pracy, bo po prostu go to nudzi i szuka silniejszych bodźców. Czasami w wyniku takiego rozchwiania emocjonalnego chory znajduje sobie niebezpieczne rozrywki. Podejmuje się wielu rzeczy, których na co dzień nawet by nie rozważał.
Epizod depresyjny: zły bez powodu
Frustracja i depresja często zamieniają się w złość i gniew. Osoby z CHAD nie są w stanie kontrolować tych emocji. Niestety, bardzo często wyładowują je na bliskich osobach. Najmniejszy problem może ich rozwścieczyć. Zwykle sami nie rozumieją, co się z nimi dzieje. Kiedy już się wyładują, gniew zmienia się w głęboki smutek.
Epizod maniakalny: zwiększony popęd seksualny
Osoba w depresji praktycznie nie odczuwa pobudzenia seksualnego. Ktoś w trakcie epizodu manii wręcz przeciwnie: seks stanowi centrum jego myśli. Na co dzień może być osobą stroniącą od przygód, od lat w monogamicznym związku. W manii dopuszcza się wielu zdrad, regularnie flirtuje. Podejmuje wiele ryzykownych zachowań seksualnych.
(sr/mtr), kobieta.wp.pl
