Okresem najbardziej wzmożonego rozwoju emocjonalnego i umysłowego dziecka jest wiek przedszkolny. Aby mieć pewność, że nasza pociecha otrzyma najlepsze wykształcenie, warto przyjrzeć się najpopularniejszym metodom wychowawczym stosowanym w przedszkolach.
Wychowanie w przedszkolu a wychowanie w rodzinie
Wychowanie rozpoczyna się w rodzinie, a przedszkole powinno podtrzymywać i umacniać pozytywne wzorce oraz zachowania nabyte przez dziecko w domu rodzinnym. Problemy wychowawcze takie jak zachowania agresywne lub skłonność do konfliktów pojawiają się u wychowanka już w wieku przedszkolnym. Takie negatywne postawy mogą się ujawniać szczególnie w okresach wzmożonego stresu, a takim bez wątpienia jest przejście dziecka z bezpiecznego domu rodzinnego do całkowicie nieznanego środowiska przedszkolnego.
Aby temu przeciwdziałać, pedagodzy przedszkolni pomagają w kształtowaniu osobowości dziecka za pomocą metod wychowawczych, które mają rozwijać moralność i uczyć malucha uczestnictwa w życiu społecznym.
Przedszkolne metody wychowawcze w teorii
Dziecko w wieku przedszkolnym jest bardzo aktywne i ciekawe świata, tym samym potrzebuje ono ciągłej stymulacji intelektualnej i ruchowej. Dlatego najlepsze rezultaty osiąga wychowanie czynne, czyli połączenie aktywności fizycznej, percepcji (opierającej się na spostrzegawczości dziecka) oraz opowiadania. Odpowiadają temu cztery przedszkolne metody wychowania:
- działanie – ćwiczenia,
- odkrywanie – gry dydaktyczne, inscenizacja,
- przeżywanie – wystawa, pokaz,
- przyswajanie – opowiadanie, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki.
Te metody wychowania sformułowane przez pedagogów przekładają się na konkretne formuły pracy z dzieckiem stosowane w praktyce. Można je podzielić na metody oparte na aktywności ruchowej, metody ożywiające działania pedagogiczne oraz metody wspomagające naukę czytania. Poniżej znajduje się przegląd najciekawszych i najbardziej innowacyjnych metod wychowania i form pracy z przedszkolakiem.
Metody wychowania w przedszkolu oparte na aktywności ruchowej
Metoda ruchowej ekspresji twórczej wykorzystuje naturalną motorykę dziecka. Celem tej metody jest rozwinięcie świadomości ruchowej oraz oswojenie się z własnym ciałem i jego możliwościami. Wykorzystuje się tutaj ćwiczenia ruchowe (np. improwizacja, pantomima) oparte na rytmiczności oraz pomysłowości wychowanka.
Oparta na muzyce metoda C. Orffa pozwala dziecku rozwinąć wyobraźnię i pobudzić wrażliwość muzyczną. Kluczowym elementem jest powiązanie słowa (legendy, baśni, opowiadań, rymowanek) z muzyką. Dziecko samodzielnie przekłada usłyszane słowa na prosty utwór muzyczny za pomocą instrumentów bębenkowych.
Metody wychowania w przedszkolu ożywiające działania pedagogiczne
Jedną z podstawowych metod w tej kategorii jest pedagogika zabawy. Polega na przekazaniu najważniejszych wartości i wiedzy podczas zabawy. Uczymy podopiecznego, że nauka nie musi być czymś nieprzyjemnym, tym samym w mózgu wychowanka stworzona zostaje pozytywna asocjacja. Dodatkowo pobudza kreatywność i uczy pracy w grupie. Wychowawca często wykorzystuje chustę animacyjną, dzięki której mamy gwarancję, że dziecko podczas nauki będzie używało wszystkich zmysłów.
Metoda twórczego myślenia J. Osborne, nazwana również "burzą mózgów", najlepiej sprawdza się podczas rozwiązywania problemów, które dzieci napotkają w swoich codziennych interakcjach. Każdy wychowanek ma prawo zabrać głos i podać swój pomysł. Następnie wychowawca wybiera te, które najlepiej pasują do danego problemu. W ten sposób rozwijamy w wychowanku zdolność do twórczego myślenia.
Metody wychowania w przedszkolu wspomagające naukę czytania
Metoda dobrego startu przygotowuje dzieci do nauki czytania oraz pisania przez ćwiczenia, które pobudzają w dziecku funkcje ruchowe, wzrokowe, dotykowe i słuchowe. Jest ona szczególnie przydatna dla podopiecznych, którzy mają zacząć naukę w szkole, gdyż rozwija umiejętność myślenia abstrakcyjnego oraz usprawnia rozwój psychoruchowy.
Dlaczego zastosowanie metod wychowawczych w przedszkolu jest ważne?
Zastosowanie odpowiednio opracowanej metody wychowawczej w przedszkolu jest niezwykle ważne, gdyż dzieci najlepiej przyswajają wiedzę, która jest usystematyzowana i wielokrotnie powtarzana. Najskuteczniejsze metody to takie, które aktywizują dziecko, pozwalają mu samodzielnie poznać świat i rozwiązywać problemy, które stawia przed nim wychowawca. W taki sposób w wychowanku kształtuje się wiele pozytywnych i przydatnych w dorosłym życiu cech.
