Mięśniaki macicy – czy należy ich się bać?

Mięśniaki macicy są jedną z powszechniejszych dolegliwości kobiecych - ma je 10-20 procent populacji kobiet. Występują znacznie częściej u pań pomiędzy 30 a 50 rokiem życia, które jeszcze nie rodziły. To guzy macicy, które stanowią grupę najczęstszych łagodnych rozrostów nowotworowych.

Współczesna medycyna zrobiła ogromny krok naprzód, jednak przyczyna powstawania mięśniaków nie została dokładnie ustalona. Za ich powstawanie lekarze obwiniają nadmierną produkcję hormonów estrogenów i progesteronów, a także nieprawidłowy rozwój narządów rozrodczych.
Mięśniaki tworzą się w macicy przybierając kuliste kształty. W zależności od ich umiejscowienia stosuje się różne formy leczenia.

Znamy już diagnozę – co dalej?
W początkowym okresie mięśniaki macicy mają minimalne kształty i zazwyczaj nie dają żadnych objawów ani nie powodują żadnych dolegliwości. Kobiety, które nie wykonują systematycznych badań, często nawet nie wiedzą o ich istnieniu, dowiadują się dopiero podczas badania USG lub w czasie rutynowej kontroli w gabinecie ginekologicznym. Czy istnieją specyficzne objawy, które mogłyby wskazywać na obecność mięśniaków? Jeśli guzy cechują się większymi rozmiarami, powodują obfite (czasem nienaturalnie długie) krwawienia miesiączkowe, które mogą spowodować nawet anemię. Kobieta może odczuwać wtedy bóle o zróżnicowanym nasileniu w obrębie miednicy małej. W zależności od umiejscowienia, mięśniaki mogą powodować upławy, dreszcze i bóle w całej części podbrzusza.

Mięśniaki częściej występują u kobiet, które nie rodziły dzieci, dlatego należy pmaiętać, że ich obecność może utrudnić potem zajście w ciążę (niepłodność) lub jej donoszenie (poronienie). Guzy można zdiagnozować wykonując badanie sondą przezpochwową, które jest dokładne i umożliwia precyzyjną diagnozę. Wykonywane jest również badanie histopatologiczne - pobierany jest materiał, który następnie badany jest pod mikroskopem w celu ustalenia charakteru procesu chorobowego.

Metody leczenia
Są różne sposoby leczenia mięśniaków, lekarz wybiera go w zależności od wielkości guzów, ich liczby, umiejscowienia oraz wieku kobiety. Wczesne stadium zazwyczaj nie wymaga leczenia farmakologicznego, tylko regularnych badań USG i kontroli w gabinecie ginekologicznym. Operacyjne usunięcie mięśniaków odbywa się, kiedy osiągają one duże rozmiary, gdy tempo wzrostu guzów jest niepokojąco szybkie (istnieje bowiem ryzyko nowotworu złośliwego), kiedy istnieje realne podejrzenie guza jajnika – w tym wypadku wykonywana jest laparoskopia - a także, gdy mięśniaki uniemożliwiają zajście w ciążę.

Laparoskopia (czyli technika badania i operowania jamy brzusznej za pomocą instrumentu chirurgicznego z małą kamerą) jest stosunkowo nieinwazyjna i dlatego wykonywana stosunkowo często. Nalegają na nią kobiety, które chcą w przyszłości zajść w ciążę. Ale to zabieg, który wykonuje się przy pojedynczych, niewielkich guzach.

Jeśli zmiany są poważniejsze, a pacjentka ma już potomstwo i nie zamierza mieć więcej dzieci, mięśniaki wycina się wraz z całą macicą – nierzadko również z przydatkami (poprzez laparotomię, czyli operacyjne otwarcie jamy brzusznej lub metodą dojścia pochwowego). Jest jeszcze histerektomia (chirurgiczne usunięcie macicy), która uwalnia kobietę od notorycznego plamienia, bólów, oraz nieprzyjemnych, wręcz bolesnych stosunków płciowych.

Wszelkie stosowane zabiegi wykonywane są po menstruacji (nigdy przed!), w pierwszej fazie cyklu, gdyż wtedy krwawienie jest mniej obfite.
Obowiązkowo trzeba wspomnieć o hormonoterapii, która w niektórych przypadkach może rozwiązać problem mięśniaków macicy. Ta metoda leczenia może być przygotowaniem do zabiegu operacyjnego, ponadto poprzez podawanie hormonów obniża się poziom estrogenów (ich nadmiar może powodować mięśniaki). Hormonoterapia zazwyczaj stosowana jest u młodych kobiet, u pań tuż przed okresem menopauzy, a także tych, które borykają się m.in. z chorobami układu krążenia i w ich wypadku przeprowadzenie operacji nie jest możliwe. Chociaż ta metoda stosowana jest w celu opóźnienia zabiegu operacyjnego, to istnieją realne szanse, że dzięki hormonoterapii zabieg nie będzie potrzebny.

Rodzaje mięśniaków w zależności od miejsca ich usytuowania:
• Mięśniaki podśluzówkowe (rosną do środka macicy w kierunku błony śluzowej)
• Mięśniaki śródścienne (rozwijają się w ścianie macicy)
• Mięśniaki podsurowicówkowe (rosną na zewnątrz macicy w kierunku błony surowiczej, która pokrywa macicę od strony jamy brzusznej)
• Mięśniaki międzywięzadłowe (występują na poziomie więzadeł krzyżowo- macicznych)
• Mięśniaki uszypułowane rozwijające się zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz macicy. Łączą się one z trzonem macicy poprzez pasmo tkanki łącznej.

Niezwłocznie udaj się do lekarza, gdy:
• podczas współżycia odczuwasz bóle
• pomiędzy miesiączkami pojawiają się plamienia
• zauważyłaś, że brzuch niepokojąco się powiększył
• masz obfite miesiączki, a czas ich trwania się wydłużył
• masz uczucie pełności w brzuchu
• odczuwasz ciągłe parcie na pęcherz moczowy
• bolą cię krzyże