Nie chciał przesunąć lekcji religii. Poskutkowała jedna groźba

Religia w środku planu zajęć to temat, który powraca co roku. Nawet jeśli pojawiają się protesty, nie zawsze przynoszą skutek. - Rodzice nie muszą się z tym zgadzać - podkreśla Dorota Wójcik, prezeska Fundacji Wolność od Religii.

Córka Eweliny jest w trzeciej klasie podstawówki. Ma dwie religie, jedną na drugiej lekcji, kolejną na przedostatniej. - Z tego co wiem, na religię nie chodzi jeszcze czworo dzieci. Chcę interweniować u dyrekcji, ale wychowawczyni uprzedziła nas, że raczej niewiele da się z tym zrobić. Przekazała, że plan jest "stały", cokolwiek to znaczy, i ciężko będzie wprowadzić zmiany - mówi w rozmowie z WP Kobieta.

Podobnie jest u Wiolety Żbikowskiej. - Dyrekcja tłumaczy się brakami kadrowymi i za małą liczbą katechetów - wyjaśnia. - Etyki nie ma, a dzieci, które nie uczęszczają na religię, muszą być w tym czasie w świetlicy lub w bibliotece. Dzieciaki się buntują - klasa czwarta i szósta nie chce siedzieć z pierwszakami. Zresztą jest tam bardzo głośno i dzieciaki się skarżą.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pokazuje plan swoich dzieci – każde z nich ma religię w środku zajęć, w planie jest okienko. Podobnie jest w całej szkole. - Na cztery klasy czwarte, tylko jedna ma raz religię jako pierwszą lekcję - reszta w trakcie zajęć, tak samo w piątych. W szóstych dwa razy religia jest pierwszą lub ostatnią lekcją i osiem razy w środku - mówi.

Dorota Wójcik, prezeska Fundacji Wolność od Religii, podkreśla, że nie warto pozostawać biernym. - Dobrze zacząć od rozmowy z dyrektorem. Gdy nie chce przychylić się do naszej prośby, należy wysłać pismo, w którym zostanie ujęta podstawa prawna, na podstawie której wyjaśnimy, dlaczego domagamy się zmiany planu - wyjaśnia i dodaje: - Kiedy jako fundacja podejmujemy interwencje po tym, jak rodzice poczuli się bezradni, często spotykamy się z argumentem, że wcześniej nikt się nie skarżył. Niewiele możemy na to odpowiedzieć, jeśli nie ma oficjalnego śladu po rozmowach rodziców z dyrekcją. Najlepiej wysłać mail lub przynajmniej wpis do dziennika elektronicznego.

Doradza też, żeby nie prosić o zmianę planu zajęć dla wszystkich klas i uczniów w szkole, tylko zadbać o swoje dziecko i konkretną klasę. Będzie to znacznie prostsze do przeprowadzenia przez dyrekcję.

Maria ma dwoje dzieci. - Starszy syn wyznał nam dopiero po latach, że nie chciał, ale presja w szkole była tak duża, że poprosił nas o zgodę na tę religię, chrzest i komunię. Teraz, jako niemal dorosła osoba, żałuje tego. Młodszy, mimo że na religię nie chodzi, wciąż obawia się "co powie katechetka" - wyznaje.

Klasa jej młodszego syna jest integracyjna, na religię nie chodzi sześcioro dzieci. - Jedna jest w środku lekcji od dwóch lat. To postęp, wcześniej były dwie - kwituje.

- Zauważyliśmy, że jest coraz więcej klas, gdzie na religię uczęszcza mniejszość uczniów, zwłaszcza w szkołach średnich i w większych miastach. Mimo tego plan i tak został ułożony w taki sposób, że znajduje się ona wśród zajęć obowiązkowych. Rodzice dostają kolejny argument, żeby spróbować zmienić ten stan rzeczy - mówi Wójcik i dodaje: - Sami podejmowaliśmy interwencję w jednej ze szkół w Częstochowie, gdzie tylko sześcioro uczniów zapisało się na religię, a około 30 spędzało czas w bibliotece. Absurdalna sytuacja. Tymczasem dyrektorka nie chciała przychylić się do prośby rodziców, zmieniła zdanie dopiero po naszej reakcji i zaangażowaniu mediów.

Diana też pokazuje plan. Religia jest w środku.

Próbowała interweniować, jednak pismo, nie przyniosło efektu. "Przepisy prawa nie wskazują obowiązku umieszczenia lekcji religii na początku lub na końcu zajęć w danym dniu. Wskazują natomiast obowiązek zapewnienia opieki lub zajęć wychowawczych uczniom, którzy nie uczestniczą w lekcjach religii" - czytamy.

- Jestem załamana i wściekła. Oboje z mężem pracujemy, odprowadzamy podatki, z których finansowane są m.in. zajęcia religii. Szkoła nie dostrzega absurdu tej sytuacji, nie traktuje dzieci na równych warunkach tak, żeby nikogo nie wykluczać i dać poczucie bezpieczeństwa - komentuje w rozmowie z WP Kobieta.

- Liczyłam na to, że pod kątem zajęć z religii nie będzie problemów. W ubiegłym roku jedne zajęcia były na początku planu i wtedy przychodziliśmy później, a drugie w środku zajęć i wtedy dziecko było w świetlicy. Uznałam to za kompromis i nie kruszyłam kopii.

Co w przypadku, gdy dyrekcja odmówi zmiany planu? - Rodzice nie muszą się z tym zgadzać. Można interweniować w organie zarządzającym szkołą, prosić o wsparcie kuratorium. Można zwrócić się też do Rzecznika Praw Obywatelskich. Poprzedni rzecznik, Adam Bodnar, kilka lat temu przedstawił stanowisko, że umieszczanie religii w bloku zajęć obowiązkowych może być odbierane jako wykluczające i dyskryminujące i apelował o zwrócenie na to uwagi – zaznacza Dorota Wójcik.

Możemy też wnioskować, żeby dyrektor poprosił biskupa o zmniejszenie wymiaru godzin religii z dwóch do jednej. - Wtedy łatwiej będzie ułożyć ten plan w taki sposób, żeby religia była na skrajnej godzinie lekcyjnej. Obserwujemy coraz częściej, że Kościół, widząc to, co się dzieje i jak masowo rodzice wypisują dzieci z katechezy, ostatecznie się na to zgadza – kwituje prezeska Fundacji Wolność od Religii. Inną możliwością jest również skierowanie skargi zgodnie z kodeksem postępowania administracyjnego na postępowanie dyrektora jako władzy publicznej.

Do Fundacji Wolność od Religii zwróciła się m.in. Monika Belka, której syn obecnie chodzi do trzeciej klasy. W tym roku jego klasa ma religię na pierwszej lub ostatniej lekcji. Ale w zeszłym roku okazało się, że religia jest w środku zajęć. - Poszłam porozmawiać z dyrektorem. Nieoficjalnie stwierdził, że - jego zdaniem - religia powinna być poza szkołą. Oficjalnie postępował zupełnie inaczej. Zasłaniał się też tym, że planu nie dało się ułożyć inaczej - stwierdziła Monika Belka. - Postanowiłam złożyć pismo - dodaje.

Nie doczekała się odpowiedzi. - Zwróciłam się do fundacji, opisałam im problem i spytałam, co mogłabym zrobić. Dostałam wzór wniosku o udzielenie informacji publicznej, w którym były szczegółowe pytania – ile dzieci nie uczęszcza na religię czy ile okienek mają katecheci. Podparłam się odpowiednimi przepisami prawa i zapisem w konstytucji, podkreśliłam też, że jeśli kwestia nie zostanie rozwiązana, zwrócę się do kuratora i RPO – opowiada. W tym wypadku dyrektor musiał zareagować i w ciągu 14 dni udzielić odpowiedzi. Pismo zadziałało - od 1 listopada kolejność lekcji została zamieniona, a syn Moniki przychodził do szkoły później.

Jednak w przyszłym roku rodzina przeprowadza się na wieś. - Zerknęłam na plany lekcji szkół, które biorę pod uwagę dla syna. W każdej religia jest w środku dnia, odbyły się też msze na rozpoczęcie roku szkolnego. Mało tego – w jednej z nich pani dyrektor przemawiała z ambony – podkreśla.

Dominika Frydrych, dziennikarka Wirtualnej Polski