Raisa Gorbaczowa - kim była Pierwsza Dama Związku Radzieckiego?

Pierwsza Dama Związku Radzieckiego w latach 1985-1991. Piękna, zadbana, dobrze wypowiadająca się i przede wszystkim towarzysząca mężowi Michaiłowi Gorbaczowi w życiu politycznym. Na świecie kochana, w Rosji wzbudzająca różne emocje. Kim była główna doradzająca sekretarzowi generalnemu KPZR osoba?

Urodzona 5 stycznia 1932 roku, w Rubcowsku, przyszła żona ostatniego sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i prezydenta ZSRR Michaiła Gorbaczowa była jego wielka miłością. Gorbaczowa studiowała socjologię - w 1967 roku obroniła doktorat w tej dziedzinie. Wykładała także filozofię.

W 1953 roku Raisa wzięła ślub z Michaiłem Gorbaczowem. Para uchodziła za kochającą, rozumiejącą i wzajemnie wspierającą. Dopiero wydane przez prezydenta ZSRR wspomnienia opisujące związek i samą "Rajkę" ujawniły zaskakującą prawdę na temat tego, co działo się w ich małżeństwie. W tym samym roku Raisa poddała się aborcji i w ten sposób małżeństwo straciło syna, Siergieja. Para bardzo pragnęła mieć dziecko, ale nie spodziewała się też, że tak szybko uda im się osiągnąć ten cel. Największa tajemnica Gorbaczowów ma także drugie dno - Michaił kazał żonie dokonać aborcji, bo tak radzili lekarze. Rok przed nadejściem tej radosnej wiadomości, Raisa doznała ciężkiego ataku reumatyzmu. Gdy zaszła w ciążę jej stawy nabrzmiały i nie mogła się ruszać. Lekarze stwierdzili, że nie mają pewności, iż dziecko urodzi się normalnie. Sugerowali usunięcie ciąży, bo nie było żadnych gwarancji, że nie będą musieli wybierać między matką a dzieckiem.

Po tym traumatycznym przeżyciu para nie mogła liczyć na profesjonalną pomoc - nikt wówczas nie zajmował się osobami, które poddały się takiemu zabiegowi. Jedyne zalecenia, jakie przedstawili Michaiłowi lekarze to to, żeby wziąć się w garść, dużo odpoczywać i nie uprawiać seksu. "Raisa cały czas płakała" - opisywał Gorbaczow na łamach swojej książki. Para postanowiła zmienić klimat i przenieść się na południe. Tak rozpoczęło się małżeństwo dwójki młodych ludzi. To tutaj 6 stycznia 1957 roku Raisa urodziła jedyne dziecko, córkę Irinę.

Kiedy w 1985 roku Michaił Gorbaczow został wybrany na sekretarza generalnego KPZR, świat opanowała absolutna "gorbomania". Przyczyniła się do tego także piękna "Rajka", której sympatyczny wizerunek podbił serca wielu osób na całym świecie i ocieplił pojęcie o samej Rosji. Podczas pełnienia najwyższego urzędu partyjno-państwowego przez Gorbaczowa, Raisa zajęła się działalnością społeczną. Dzięki niej powstał Radziecki Fundusz Kultury, finansujący odbudowę cerkwi i pomników oraz zakup za granicą arcydzieł rosyjskiej sztuki. Żona najważniejszej osoby w kraju zajmowała się również działalnością charytatywną i brała udział w wielu projektach społecznych. Nie zmienia to faktu, że Raisa miała duży wpływ na Michaiła. Gdy tylko mogła uczestniczyła w konstruowaniu polityki. Z relacji osób obcujących z nią wynika, że żona Gorbaczowa miała bardzo duże ambicje, które przyczyniły się do tego, że elity nie przepadały za nią. Ludzie uważali, że za bardzo starała się odgrywać rolę amerykańskiej "first lady". Jej nienaganny
wygląd, upodobanie do ładnych ubrań czy perfum Opium nie odpowiadały Rosjanom. Według nich zbyt poprawnie się wyrażała, była zbyt zgrabna i gustowna.

Raisa towarzyszyła mężowi w licznych spotkaniach zagranicznych, dzięki czemu zdobyła znaczną popularność za granicą. Wiktor Suworow w swojej książce pt. "Alfabet Suworowa" tak opisywał Pierwszą Damę Związku Radzieckiego: "Kraj X ma przywódcę, nazwijmy go Y. Otóż żona owego Igreka towarzyszy mu we wszystkich oficjalnych podróżach na Zachód. I przy okazji robi zakupy w najdroższych, najbardziej luksusowych sklepach. Gdy jest w Londynie, zawsze musi kupić diamenty w salonie jubilerskim Graf i bajecznie drogie toalety u Harrodsa. Ten ostatni sklep, gdy odwiedza go pani Y, zamyka podwoje dla wszystkich innych klientów. Pierwsza dama płaci bowiem dziesiątki tysięcy funtów szterlingów złotymi kartami American Express. Czy chodzi o jakąś egzotyczną afrykańską dyktaturę? Skądże. X to Związek Sowiecki, Y to pierwszy sekretarz Michaił Gorbaczow, a Igrekowa to jego małżonka Raisa. Jak ona zachowywała się w tych sklepach! Wpadała do nich jak w amoku, ściągała wszystko z półek, kupowała najdroższe rzeczy, nie mierząc.
Więcej! Więcej! Więcej! Za każdym razem obserwowałem to z krwiście czerwonym rumieńcem wstydu".

Gorbaczowa obok tego, że miała znaczny wpływ na męża, sama również się spełniała, o czym świadczą liczne tytuły honorowe, a także doktoraty honoris causa. W 1991 roku podczas puczu moskiewskiego, kiedy Michaił Gorbaczow został aresztowany, Raisa doznała zawału, a następnie wylewu. Po tych wydarzeniach nigdy nie wróciła do pełnego stanu zdrowia.

Kiedy wraz z mężem odeszli od polityki, nikt ich nie żałował. W 1999 roku, po dwumiesięcznej kuracji antynowotworowej w szpitalu w Munster w Niemczech, Pierwsza Dama Związku Radzieckiego zmarła na białaczkę. W ostatnich dniach przed śmiercią jej stan pogorszył się na tyle, że nie można było u niej przeprowadzić operacji przeszczepu szpiku kostnego, który być może pomógłby jej powrócić do zdrowia. Dopiero po śmierci pojawiły się neutralne lub pozytywne wypowiedzi na temat żony Gorbaczowa. "rajkę" pochowano z wielkimi honorami na cmentarzy Nowodziewiczym, gdzie spoczywa żona Stalina, Świetłana, Nikita Chruszczow z żoną oraz wielu artystów i pisarzy. Popularna na całym świecie Raisa Gorbaczowa została zapamiętana jako elegancka, dystyngowana i dynamiczna żona prezydenta ZSRR, ale także jako jego główny doradca.