Specjaliści od żywienia, lekarze i smakosze o czosnku mogą opowiadać bez końca. To i przyprawa, i roślina lecznicza, którą dla dodania sił oraz odporności spożywali m.in. starożytni robotnicy budujący piramidy.
Specjaliści od żywienia, lekarze i smakosze o czosnku mogą opowiadać bez końca. To i przyprawa, i roślina lecznicza, którą dla dodania sił oraz odporności spożywali m.in. starożytni robotnicy budujący piramidy.
Ma mnóstwo zalet i właściwie tylko jedną wadę: zapach. Ale na wszystko są sposoby, trudno byłoby przecież zrezygnować z czosnkowych potraw, bo o ileż uboższa stałaby się nasza kuchnia.
Najwięcej czosnku jada się na południu Europy. Hiszpańska odmiana tej rośliny jest ogromna – jeden ząbek może być większy od całej główki „naszego” czosnku – oraz łagodniejszy w smaku. Mimo to mówi się czasem złośliwie, że matador zabija byka samym zapachem z ust. Niezależnie od takich docinków warto pamiętać o korzyściach zdrowotnych: z badań wynika, że Hiszpanie umierają z powodu chorób serca o wiele rzadziej niż np. Amerykanie, co przypisuje się właśnie powszechnemu zwyczajowi zjadania dużych ilości czosnku i cebuli.
Bakterie wysiadają
Czosnek ma najwięcej ze wszystkich roślin fitoncydów i stąd jego właściwości bakteriobójcze: działa na ludzki organizm jak karbol, tzn. odkażająco. Od wieków, całkiem zresztą słusznie, roślina ta była uważana za środek antymiażdżycowy i odmładzający, bo przeciwdziała wielu chorobom zwyrodnieniowym charakterystycznym dla starszego wieku. Ponieważ odkaża przewód pokarmowy, płuca i oskrzela, docierając do najdrobniejszych naczyń, jest bardzo skuteczny przy wszelkich chorobach układu oddechowego.
Tę szczególną przyprawę stosuje się także w miażdżycy, nadciśnieniu czy atonii przewodu pokarmowego. Przygotowywane z czosnku preparaty leczą rany i przeciwdziałają zatruciom nikotynowym u palaczy. Śmiało można powiedzieć, że czosnek jest dobry na wszystko – z wyjątkiem zmysłu powonienia.
Sposobem na zneutralizowanie nieprzyjemnego zapachu może być zjadanie równocześnie albo zaraz po potrawie z czosnkiem natki pietruszki, gryzienie ziaren kawy, jałowca bądź goździków.
Polecamy przepisy:
Oprócz dobroczynnych fitoncydów czosnek zawiera również związki cukrowe, sole mineralne, wapń, żelazo, fosfor, siarkę, jod, a także cynk i sporo magnezu. Ma też, jak na warzywo, sporo białka. Ważnym składnikiem rośliny jest olejek, w skład którego wchodzą związki siarkowe, a w śród nich alliina bezwonna. Dopiero po roztarciu, pod wpływem enzymów, alliina zamienia się w alliicynę, czyli dwusiarczek alliinu (z którego pochodzi odstraszający zapach). Ten właśnie związek ma silne działanie bakteriobójcze, przewyższające działanie antybiotyków. Co ciekawe, mimo że czosnek stosuje się w lecznictwie od przynajmniej 3,5 tys. lat, to nie odkryto jeszcze żadnych szczepów bakterii, które by się na niego uodporniły.
Aromat nie do podrobienia
Nie obejdzie się bez czosnku cielęcina ani baranina, a także wiele tłustych pieczeni i wędlin. Możesz wypróbować tu sposób z krajów południowych, czyli udusić (nie usmażyć!) posiekany czosnek na oleju i dopiero potem dodawać go do mięsnych sosów. Jego smak będzie wtedy subtelniejszy.
Trudno sobie wyobrazić salami pozbawione specyficznego smaku czosnku. Kilka ząbków koniecznie musi się znaleźć w słynnej francuskiej zupie bouillabaise, podobnie jak w naszym polskim żurku. Są majonezy czosnkowe, nieocenione warzywo dodaje się też do szpinaku czy sałaty. Wiele zapiekanek bardzo zyskuje na smaku, gdy przekrojonym ząbkiem posmaruje się boki i dno naczynia do zapiekania. Ten ulotny aromat nadaje np. zapiekankom ziemniaczanym posmak smakowitej wędliny. W sklepach łatwo znaleźć sól czosnkową oraz kostki z suszonego i sproszkowanego czosnku.
Najlepszy jest jednak świeży, hodowany we własnym ogródku. Dodatkowo można wykorzystać młody czosnkowy szczypiorek jako dodatek do zielonej sałaty albo posiekany do chleba z masłem – pycha!
Hiszpańska zupa czosnkowa
Ile będzie osób na obiedzie, tyle bierzemy dużych ząbków czosnku, łyżek oliwy, sztuk pomidorów, połówek cebuli oraz szklanek wody. Czosnek siekamy drobno i rumienimy w oliwie, dodajemy posiekaną cebule i pokrojone pomidory (bez skórki). Gdy zmiękną, zalewamy wrzącą wodą, przyprawiamy solą i pieprzem lub papryką na ostro, gotujemy na małym ogniu ok. 5 minut. Przed podaniem na dnie wazy lub talerzy układamy świeże tosty lub grzanki.
Grecki sos czosnkowy
60 g migdałów sparz, obierz ze skórki i utłucz z 6 ząbkami czosnku. 2 kromki bułki okrój ze skorki, namocz w mleku, odciśnij. Zmiażdżone migdały, czosnek i bułkę utrzyj na jednolitą masę. Ciągle mieszając dodaj 2 żółtka, po kilka kropli szklankę oliwy, sok z jednej cytryny, dopraw solą. Sos jest świetny do ryby pieczonej lub ugotowanej na parze.
Czosnkowe mleczko na katar
Do szklanki gorącego mleka włóż kilka ząbków czosnku rozgniecionych na miazgę, niech tam poleżą dwie, trzy minuty, potem wszystko wymieszaj i odcedź. Wypij na czczo i nic nie jedz przez trzy godziny. Taki sam napitek zaaplikuj sobie przed snem. Na uporanie się z katarem powinno wystarczyć dwa, trzy dni, aby pokonać kaszel trzeba więcej wytrwałości, kuracja powinna trwać kilka dni.
Winko z czosnku
Dodaje siły i energii, poprawia samopoczucie. Leczy katary, przeziębienia, miażdżycę, a nawet niektóre alergie. Na dokładkę nie zostawia po sobie zapachu.
24 ząbki czosnku średniej wielkości rozgnieć i zalej sokiem z trzech cytryn i litrem przegotowanej wody. Potrzymaj w cieple pod przykryciem przez dobę. Potem odcedź i przechowuj jak wino w zakorkowanej butelce. Pij rano i wieczorem po kieliszku.
Polecamy też:
