Ukośnica bulwiasta (Begonia ×tuberhybrida, syn. B. tuberosa) jest w Ameryce Południowej bardzo popularną byliną. Powstała w wyniku krzyżowania wielu gatunków pochodzących z Boliwii, Ekwadoru i Peru.
W Polsce jest uprawiana jako roślina jednoroczna ze względu na nieodporne na mróz bulwy korzeniowe. Nadaje się do uprawy doniczkowej w domu i w skrzynkach na balkonach.
Tworzy niski, rozrośnięty krzaczek o mięsistych łodygach, wyrastających z nerkowatej bulwy. Dorasta do wysokości 30-40 cm. Kiedy się zbytnio wyciągnie i ogołoci można ściąć łodygi 4 cm nad ziemią – roślina odrośnie.
Sercowate liście, osadzone na długich ogonkach, są niesymetryczne, pokryte meszkiem, na brzegach piłkowane. Przeważnie zielone z ciemniejszym rysunkiem, czasami czerwonawe, z połyskiem.
Duże kwiaty - podobne do róży – są pojedyncze, półpełne lub pełne. Na roślinie stale kwitnie ich tylko kilka – kilkanaście. Te, które przekwitły, zastępowane są przez kolejne rozwijające się pąki. Odmiany mogą mieć różną barwę kwiatów: białą, żółtą, różową, czerwoną. Kwitną od końca maja lub początku czerwca aż do pierwszych przymrozków.
Najlepiej rosną w półcieniu, ale dobrze się czują w miejscu jasnym, o świetle rozproszonym. Nie wolno pozostawiać wody na liściach, jeżeli stoją na słońcu, gdyż mogą ulec poparzeniu.
Zimą najodpowiedniejsza jest temperatura 15°C, a w lecie około 18°C. Nie lubią temperatury powyżej 21°C.
Begonię uprawianą w doniczkach podlewamy latem 2 razy w tygodniu wodą bezwapniową. Zimą podlewamy co 10 dni, oszczędniej, żeby ziemia była lekko wilgotna. Trzeba uważać na liście, żeby ich nie zamoczyć.
Gdy jest ciepło, ustawiamy doniczkę na wilgotnych kamykach lub w osłonce z wilgotnym torfem. Gdy jest chłodno - zbyt dużo wilgoci w powietrzu może spowodować gnicie łodyg. W czasie kwitnienia roślinę dokarmiamy przy podlewaniu (raz na miesiąc) płynnym nawozem.
Begonię przesadzamy tylko raz, przed kwitnieniem, starając się nie uszkodzić delikatnych, mięsistych łodyg i liści do podłoża próchnicznego, lekko kwaśnego.
Możemy rozmnażać ją z nasion, sadzonek wierzchołkowych lub przez podział bulw:
- nasiona wysiewamy wiosną do pojemnika z warstwą drenażu i jałowej ziemi. Przykrywamy cienką warstwą ziemi i podlewamy. Przykrywamy szklaną płytką lub folią i zaciemniamy kartonem lub kawałkiem materiału. Pozostawiamy w temperaturze 21°C i podlewamy, żeby ziemia była stale wilgotna. Po wykiełkowaniu roślinki odkrywamy i przenosimy w jasne miejsce. Gdy siewki podrosną przerywamy słabsze, a gdy będą mieć po 3-4 listki przesadzamy pojedynczo do małych doniczek. Zakwitną pod koniec czerwca lub w lipcu.
- sadzonki robimy na wiosnę z młodych pędów o długości ok. 8-10 cm, które mają co najmniej 2 pary liści i wierzchołek wzrostu. Ucinamy pod dolną parą liści i usuwamy dolne liście. Zanurzamy sadzonkę w ukorzeniaczu i wsadzamy aż po nasadę liści do doniczki z drenażem i ziemią zmieszaną z ostrym piaskiem. Podlewamy i nakrywamy folią. Codziennie wietrzymy sadzonkę, żeby nie zaparzyła się. Trzymamy w temperaturze 21°C. Po 3 tygodniach odkrywamy całkowicie.
podział bulw – 1. sposób
Bulwy wyjmujemy z ziemi po pierwszych przymrozkach, odcinamy pędy (5 cm od bulwy), podsuszamy je w temperaturze 15°C, czyścimy i przechowujemy w wilgotnym torfie (aby nie wysychały) w pomieszczeniu o temperaturze 7–8°C. Na początku lutego bulwy wysadzamy do skrzynek. Początkowo utrzymujemy 18°C, a gdy rośliny wypuszczą pędy – temperaturę obniżamy. W kwietniu begonie wysadzamy do inspektów lub do doniczek. Zaczynają kwitnąć pod koniec maja.
podział bulw – 2. sposób
Na początku marca przechowywane bulwy przenosi się do pomieszczenia i podlewa torfowe podłoże. Po pojawieniu się pąków bulwy dzieli się, przesypując miejsce cięcia miałem z węgla drzewnego, a po przesuszeniu wysadza płytko do pojemników.
Choroby
1)Brak kwitnienia, nowe liście drobne – brak składników pokarmowych – nawozimy roślinę.
2)Liście podsychają i zwisają - zbyt gorąco i sucho – roślinę podlewamy i przenosimy w chłodniejsze miejsce.
3)Liście żółkną, są wiotkie - zbyt zimno i mokro – przesuszamy roślinę, podlewamy oszczędniej, przenosimy w cieplejsze miejsce.
4)Małe, pęcherzykowate, zlewające się plamki; liść czernieje - tłusta plamistość liści – opryskujemy środkiem grzybobójczym.
5)Na liściach mączyste, białe plamy - mącznik właściwy - opryskujemy środkiem grzybobójczym.
6)Brunatniejące (czerniejące) plamy na liściach, z objawami gnicia - szara pleśń, zbyt wilgotno i za mało przewiewnie - opryskujemy środkiem grzybobójczym zawierający benomyl. Przestawiamy roślinę w bardziej suche i przewiewniejsze miejsce.
7)Na liściach żółte pierścienie lub plamy - wirus mozaiki ogórka - brak skutecznych środków , roślinę natychmiast wyrzucamy.
8)Łodygi gniją u podstawy – przelanie podłoża – przesuszamy ziemię i podlewamy oszczędniej.
9)Gnijące plamy na liściach, kwiatach i pąkach - zraszanie rośliny - nie wolno spryskiwać liści i kwiatów.
