"Byłam w teatrze, gdy spadła na nas bomba". Wspomnienia 95-letniej primabaleriny
Nina Novak rozpoczęła naukę baletu w wieku 8 lat w warszawskiej szkole baletowej przy Teatrze Wielkim. Wojna przerwała jej naukę, ale dzięki swojej wytrwałości Nina zrobiła karierę w Nowym Jorku. Tańczyła nawet w Ballet Russe de Monte Carlo. Przez wiele lat podróżowała po całym świecie i robiła zawrotną karierę. W Polsce mało kto o niej słyszał.
Moim gościem jest 95 letnia primab… Rozwiń
Transkrypcja:
Moim gościem jest 95 letnia primabalerina Nina Nowak Witam panią serdecznie
Czy mogłabym najpierw zapytać o te ordery które ma pani przypięte na koszuli
Ten order dostałam
Od prezydenta
Za moją pracę
Wenezueli
Czy mogłaby pani opowiedzieć o tej pracy
Ja jestem
Balerina
Klasyczną wychowankom
Opery Warszawskiej
Na codzień Rozumiem że mieszka pani w Wenezueli prawda
Tak
Z jakimi uczuciami wraca pani tutaj do Polski
To jest wielki uczuciami
Jak wracałam
Wiele razy
Ale Polska jeszcze nie było
Tak piękne tej chwili pani pamięta Polskę Warszawy bardzo bardzo zniszczoną
Ja chciałam zapytać o taki moment kiedy pani uczyła się przy Teatrze wielkim prawda
W szkole tańca w różnych wywiadach mówiła pani o tym że
Pamięta pani bombardowania te bombardowania były tak częste że w końcu nie miała pani już gdzie ćwiczyć
Czy bombardowanie akurat byłem w teatrze wielkim myślimy próby
Jako pierwsze bombardowanie przyszło
E-teatr się zupełnie Zdrój byłam w ruinach
Myślicieli z próby ja leciałam do domu
Wystraszona co się dzieje
Właśnie byłam w teatrze jak się zaczęła wojna
Czy komuś wtedy coś się stało z pani znajomej tanie Nie pamiętam żeby się stało
Bo myśmy słyszeli strasznie
LG
Samoloty
Co słychać
Jak jak napadają i gdzieś wpadłam
Blisko najpierw
Bomba
A później na nas
Jak spadłaś blisko myśmy Wszyscy uciekali
To było straszne ja Widziałam okropne rzeczy
Okropne rzeczy egzekucja na ulicy
Młodych ludzi
Dzisiaj Jacek Red korpusy którym były pokazane żebyśmy wszyscy widzieli
Więc ty
To było
Niesamowite
Kiedy naokoło szalała wojna kiedy działy się takie potworne rzeczy
Czy
Czym dla pani wtedy był taniec bo rozumiem że pan jednak starała się
Dalej tańczyć dalej ćwiczyć nie rezygnować z tej pasji
Zawsze
Byłam tam moje życie
Przede wszystkim przez przed wojną
Przyjechałam Bronisława Niżyńska z Paryża
I
Miasta
Stworzył się
Balet reprezentacyjny
Polski
I mnie ze szkoły
Jedyna która była taka młodziutka
Zabrali
Do tego do tego
Dotyk Kompanii wiem że pani rodzinę rozdzielono
Prawda
Wszystko to było
Straszne dla mojej rodzinki
Dlatego że przed tym zanim nas rozdzielono
Brat mnie był zabrany
Do Auschwitz do Oświęcimia
E tam
Przysłali plany zginął później całą rodzinę już rozdzielono prawda
Czy pamięta pani ten moment kiedy jeszcze cała rodzina była w komplecie po raz ostatni
Tak pamiętam że była w komplecie
Jak Niemcy zaczęli wojnę
I tylko
Po jakimś czasie Właśnie zabrali mojego brata
Tak mi tato rozumiem tak
A później jak nas zawiezie do Pruszkowa to rozdzielanie mężczyzn kobiety
Widzieli moją mamę też
A ja z siostrą byłem wysłania przez Wrocław
Do Niemiec
Do pracy
W jednym z wywiadów powiedziała pani że siostra uratowała pani życie
Tak dlatego że ona się zajmowała się mną
A to było bardzo ciężkie
Rumień
I co ona była dużo starsza ode mnie więc zawsze mi uchroniła namówili
Jak idziemy się kąpać To może mnie nie wyjść z życiem
Cbśp
Spośród 2 razy tak
Dwa razy z użyciem bo akurat już się
Wojna zaczęła kończyć Ja myślę że Niemcy byli troszkę co takiego robisz
Nie jeszcze
Rodzina katolicka
Nic nie
Ale wszystko jedno ten strach był
Byśmy się żegnał
Każdy raz
Słyszysz mnie
Grób
Czy wtedy kiedy kiedy była tam pani kiedy wspomina pani te najgorsze chwile
Było było tak że myślała pani o tańcu było tam miejsce na marzenia marzenia tam gdzie zawsze
Zawsze Marzena
E tam się rozmawiało dlatego że
Ja byłam najpierw na ślubie Nazwij do Erfurt
A później do jej natury
Tam była fabryka
Dla samolotów
Części
Do samolotów
Myślę tam pracował od 6:00 rano do 6:00
Wieczorem
W tym samym leżę
Był
Kobiety z Warszawy
I ona jedyna
Znałem ja byłam
Zbyt dużo tych i myślę często rozmawiali o balecie o tym że ja byłam tam
Marzenia
I mnie powiedzieli
Że
Takie były to siostry bardzo wymiany
Tancerki nieklasyczne
Jacopo popularny
HaloNet
Inhalator
Interesowała zawsze baletem
Ona mnie wzięła jako dziecko w operze bo było to że to jako dziecko ja byłem w
Wybrane
Salon
Szkoły
I tańczyła Solo więc ja byłam bardzo znana
Warszawa
Jagodzin kojarzono tam panią pragnę i
Mnie te kobiety powiedział dlaczego
Nie napisać do
Salami
Lody lody a z siostrą była za mężem
Za lekarzem
Który miał w klinice w Krakowie
Drętwieje przyjeżdża Ale z frontu
Czyli czyli miała wpływu duże tak Niemcy
Pranie
Więcej
Napisz list boreas
Na miesiąc
Można było napisać list
E tam nie złożyli moja siostra
List
Ja posłucham
Parę tygodni może
10 dni coś
Przyszedł list że jestem wolna
A moja siostra nie
Teraz moje ja nie chciałam jechać wróciła Pani do Krakowa czy później odnalazła się pani z
Z siostrą
Tak
Tak Ja wróciłam do Krakowa nie powiedzieli że
Tancerze
Rutkowski
W czym liście są w operze żebyś dopiero
W Krakowie
Zapraszam do opery
A tam była lista gdzie szukali
Jeden drugiego
Witam znalazłam na moją mamę nanieść
Gdzie jest w Wieliczce
Więc ja
Dżem ostatni
Pociąg
Do Wieliczki
Idę z tym adresem
Pojechałam tam jak mnie
Moja mama mnie zobaczyła tą 8:00
Obejmował przyleciały samoloty sowieckiej zbombardowały ten
Właśnie gdzieś mnie były ja nie zdążyłam nawet z
Zjeść
A ja byłam bardzo głodna
Bardzo wyćwiczone
Tam
Ja nie wiem akurat tak się stało
Wpadniemy zimno przywitania a gdzie nigdzie po angielsku dobranoc
A gdzie panie Potem poszły właśnie do opery wróciły
Myśmy
Zielin
Dorosły żeby dojechać do Krakowa
W Wieliczce trzeba dojechać a
Koń
Dorożką
Dojechał do wejścia do Krakowa
Ale lód ul się paliwa
Z dwóch stron
Więc koń nie może jechać
I myśli a ja mam się bardzo bała A ja już wstałam Miałam ostatni siły
Chciałam przyjść bo wiedziałem że jak mnie nie Przejdziemy przez tą ulicę
To Rosjanie
Byli bardzo blisko
Ilość mi się dalej
Więc
Ciągnęła moja mama
Wyszłyśmy to jak się ulica paliły
Idę słyszeć do centrum Krakowie Krakowa
A tam
Halo
Dała
Pokój w małym hotelu
Witam panie Zbyszku
I ja tam
Położyłam się to
Mama mówi że płakała nie chodziła nie wiedziała co zrobić bo ja nic nie wstawałam
Z wycieńczenia po prostu była pani tak wycieńczona tym wszystkim
Że że nie wstawałam 500 tydzień
I o zawodzie lekarza
Lekarz nie witaminy bo nie Ja nie jadłam
Ja to wszystko zrobiłam
Z ostatnimi moimi siłami kiedy pani nie zaczęła znowu tańczyć kiedy pani znowu zaczęła chodzić do
Do opery bo rozumiem że tam właśnie miała pani docelowo być w Krakowie pokażę jak tam w operze byli tancerze
Musieliśmy zorganizować jak Rosjanie weszli wyłonili byli zadowoleni
Że wygrali wojnę i są w Polsce
Więc się organizowały
Różne tańce dla niej Jaka tam panowała atmosfera Kiedy państwo musieli tańczyć przed Rosja
Jana mi
Ile go nie byli bardzo szczęśliwi że wygrali wojnę
Wszyscy
Wszyscy byli szczęśliwi że się skończyła
To straszna wojna żeśmy przeżyli
Wszystko jedno w jakich warunkach ale jednak życie jest najcenniejsze