Choroba ambitnych nerwusek, czyli zespół jelita drażliwego

Mówi się, że to choroba ambitnych nerwusek. Z drażliwym jelitem faktycznie znacznie częściej muszą radzić sobie kobiety - zwykle młode i żyjące w pośpiechu. Objawy nie są przyjemne, pojawiają się skurcze i bóle brzucha, uczucie pełności, nieregularność wypróżnień. Symptomy wzmagają się po posiłku. Schorzenia nie można wyleczyć, ale są sposoby, by stało się mniej uciążliwe.

Zespół jelita drażliwego lekarz zdiagnozował u Karoliny, 27-latki. „Zawsze byłam nerwowa. Rodzice straszyli mnie, że jeśli nie zapanuję nad tym, skończy się to fatalnie. I się doigrałam. Jakieś trzy lata temu zaczęłam się skarżyć na różne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Na zmianę miałam biegunki i zaparcia, po śniadaniu bolał mnie żołądek, często męczyłam się ze wzdęciami. Nie mogłam sobie z tym poradzić. Lekarz wykluczył inne choroby i stwierdził, że to drażliwe jelito”.

Szacuje się, że choroba występuje nawet u co piątego dorosłego człowieka - aż 2/3 z nich stanowią kobiety. Zespołem jelita drażliwego (IBS) nazywa się grupę wielu objawów ze strony (głównie) jelita grubego. Schorzenie - po zgadze i niestrawności - zajmuje trzecie miejsce wśród chorób przewodu pokarmowego. Charakteryzuje się bólami brzucha i kurczami jelitowymi, biegunką występującą naprzemiennie z zaparciami, wzdęciami, nadprodukcją gazów, nudnościami. W kale może pojawić się śluz.

W czasie „ataku” następuje silna potrzeba wypróżnienia się - bardzo często niezależna od ilości spożytego jedzenia. Nieprzyjemne objawy nasilają się po posiłkach i zwykle ustępują po skorzystaniu z toalety. Najczęściej dają o sobie znać rano.

W zespole jelita drażliwego upośledzona jest perystaltyka, czyli ruchy jelit. Staje się ona rozregulowana, co skutkuje tym, że skurcze jelit są naprzemiennie za silne albo za słabe. Właśnie ta nieregularność powoduje wystąpienie typowych objawów.

Pierwotna przyczyna choroby nie jest znana. Wiadomo jednak, że IBS często wiąże się ze stresem, a schorzenie wywołują czynniki emocjonalne. Prawdopodobnie właśnie dlatego to kobiety zmagają się z nim częściej. Wart odnotowania jest fakt, że u 75-90 proc. pacjentów stwierdza się niepokój, zaburzenia osobowości, depresję. Podejrzewa się także, że przyczyną rozwoju schorzenia mogą być: zła dieta, niektóre leki czy hormony. Zdaniem lekarzy również alergie pokarmowe mogą mieć znaczenie w rozwoju choroby.

Diagnozę stawia się na podstawie szczegółowego wywiadu z chorym, uwzględniając zażywane przez niego leki i stosowaną dietę. Lekarz pyta również o problemy osobiste, bada czynniki emocjonalne. Diagnozę zwykle potwierdza wyeliminowanie innych chorób. Specjalista może np. zlecić endoskopię przełyku, żołądka, dwunastnicy czy części jelita cienkiego. Zwykle bada się również kał na obecność pasożytów i krwi.

Choroba może mieć postać biegunkową lub zaparciową (zdarza się również mieszana). Ustalenie postaci pomaga opracować dietę optymalną dla chorego. IBS nie można się bowiem pozbyć - leczenie polega na łagodzeniu objawów. W razie wystąpienia bolesnych kurczów jelitowych stosuje się leki przeciwskurczowe. Czasem lekarze zalecają także stosowanie leków uspokajających, aby wyciszyć się i złagodzić stres. Niekiedy wskazana jest psychoterapia.

Wskazana jest dieta uboga w błonnik. Produkty zalecane to: drób, chuda szynka, pieczywo pszenne, biały makaron, biały ryż, galaretki.

Nie należy spożywać mleka, gazowanych napojów, miodu, czekolady, fig i daktyli, nasion strączkowych. Trzeba unikać grzybów, grochu, owoców cytrusowych, płatków zbożowych, ostrych przypraw. Niewskazana jest kawa i kakao.

Wskazana jest dieta bogatoresztkowa z dużą ilością błonnika. Na śniadanie trzeba jeść otręby lub płatki owsiane, pełnoziarniste pieczywo, musli. Zalecane są: pełnoziarnisty makaron, marchewka, brukselka, nasiona strączkowe, jabłka, maliny, kapusta włoska.

Odpadają: biały ryż i biały makaron, pszenne pieczywo, napoje gazowane, kawa.
Bez względu na postać choroby, podstawowe zalecenia dietetyczne są takie same: należy spożywać niewielkie porcje w równych odstępach czasu. Jadłospis powinien być lekkostrawny, a posiłki dokładnie przeżuwane. Nie należy jeść w pośpiechu. Chory powinien pić duże ilości wody (dwa litry dziennie w przypadku kobiet). W obu postaciach schorzenia nie należy pić alkoholu.

Dietetycy zalecają prowadzenie dzienniczków w celu identyfikacji pokarmów, które nasilają objawy.

W zespole jelita drażliwego warto korzystać również z technik relaksacyjnych (joga, medytacja), które pomogą złagodzić stres. Bardzo ważny jest odpowiedni styl życia. Duże znaczenie ma regularny ruch i dostateczna ilość snu. W czasie nawrotu bolesnych kurczów jelitowych i problemów z żołądkiem, pomocna bywa ciepła kąpiel albo gorące okłady na brzuch (np. butelka z ciepłą wodą czy termofor).

Pomóc może aromaterapia. By poprawić sobie samopoczucie, terapeuci zalecają kąpiele (3-4 razy w tygodniu) z dodatkiem olejku różanego. W leczeniu biegunki stosuje się dwie krople olejku rozmarynowego, następnie dwie krople olejku z czarnego pieprzu. Natomiast w razie zaparć pomogą dwie lub trzy krople olejku majerankowego.
Można stosować łagodne (np. ziołowe) leki działające bezpośrednio na przewód pokarmowy.

Ewa Podsiadły-Natorska/(EPN)/(kg), kobieta.wp.pl

* Kobiecy żeń-szeń – na problemy z menstruacją i menopauzą*

* Co twarz mówi o twoim zdrowiu?*

* Niezdrowe zdrowe produkty*

* Dieta przyspieszająca metabolizm*