Wiosna wyjątkowo niebezpieczna dla naszych pupili pora roku – właśnie wtedy występuje wysyp kleszczy. Czy przed kleszczami i chorobami odkleszczowymi można ochronić swojego pupila? Okazuje się, że tak.
Należą do rodziny pajęczaków i w wielu z nas budzą strach i obrzydzenie. W Polsce występuje kilka gatunków kleszczy, ten najczęściej występujący to Ixodes ricinus (kleszcz pospolity, psi).
Wraz z nastaniem wiosny samice składają jaja, z których rozwijają się larwy – i to właśnie one żerują na zwierzętach wypijając ich krew. Po kilkudniowej „uczcie” larwa kleszcza opuszcza swojego żywiciela i najedzona pozostaje w ziemi przeczekując zimę po to, aby z nastaniem kolejnej wiosny upolować swoją kolejną ofiarę. Dorosłe osobniki rozmnażają się, zapłodnione samice przeczekują kolejną zimę, po czym znowu wychodzą na żer, najedzone spadają na ziemię i znoszą jaja. Uwaga! Dorosła samica za jednym razem może złożyć nawet kilka tysięcy jaj!
Kleszcze najczęściej występują w lasach, na łąkach, pastwiskach, w zaroślach, również w ogródkach, gdzie teoretycznie trawa jest niska i kleszczy raczej nie powinno być. Sprytnie ukryte spadają na żywiciela i zagnieżdżają się zazwyczaj w okolicach uszu, pachwinach i klatce piersiowej. Jednak w przypadku psów nie jest to sztywną regułą – kleszcz równie dobrze może zagnieździć się na łapie czy ogonie pupila. W dalszej kolejności pasożyt wrzyna się w skórę swego żywiciela, który zazwyczaj tego w ogóle nie odczuwa, ponieważ kleszcz wydziela ślinę, która ten proces skutecznie znieczula.
CHOROBY ODKLESZCZOWE
Często słyszymy o boreliozie, babeszjozie czy odkleszczowym zapaleniu mózgu, jednak w dalszym ciągu niewiele osób zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństwa, jakie niosą ze sobą te choroby. Oczywiście nie każdy kleszcz jest zakażony i nie każde ugryzienie kończy się tragicznie, ale lepiej dmuchać na zimne.
Babeszjoza
Najczęstsza choroba przenoszona przez kleszcze, która dotyczy psów. Wywołuje ją babesia canis, pierwotniak, który przedostaje się do organizmu psa wraz z wytwarzaną przez kleszcza śliną. Kiedy znajduje się już w krwioobiegu, następuje faza rozmnażania bezpłciowego, a pierwotniaki atakują krwinki czerwone, które kolejno zostają rozerwane. Proces ten prowadzi do wystąpienia anemii, atakuje narządy wewnętrzne psa, najsilniej nerki i wątrobę.
Objawy:
• spadek lub całkowity brak apetytu
• apatyczność, osowiałość
• gorączka dochodząca do 40-41˚C
• wymioty
• biegunka
• powiększenie węzłów chłonnych
• oddawanie moczu o ciemnym zabarwieniu
• niewydolność oddechowa i krążeniowa
• zaburzenia układu nerwowego
Jeśli rozpoznamy którekolwiek z wymienionych objawów, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza weterynarii, ponieważ w przypadku babeszjozy liczy się każda godzina. Zwierzęciu zostanie pobrana krew do badań, a lekarz jak najszybciej wdroży leczenie przyczynowe. Zwykle nie obywa się również bez kroplówek, leków moczopędnych, które stabilizują pracę nerek, leków przeciwgorączkowych, osłaniających wątrobę i witamin z grupy B. W czasie leczenia i rekonwalescencji zwierzę musi pozostać na ścisłej diecie i specjalistycznych karmach (np. Royal Canin Veterinary Diet Gastro Intestinal, Trovet Omega Hydrolysed Diet). Babeszjoza nieleczona, bądź też leczona nieprawidłowo lub zbyt późno, prowadzi do śmierci.
Borelioza Zwana również krętkowicą kleszczową i chorobą z Lyme jest przewlekłą infekcją bakteryjną, która może się rozwinąć zarówno u ludzi, jak i zwierząt, w tym psów. Za rozwój choroby odpowiedzialny jest krętek z rodziny Spirochetacea, aczkolwiek wyróżniamy aż cztery subtypy krętków: Borrelia burgdoferi, Borrelia afzeli, Borrelia garini i Borrelia japonica. Borelioza zazwyczaj zaczyna się utykaniem zwierzęcia, w stawach dochodzi do ostrego zapalenia, które niesie za sobą ból i cierpienie zwierzaka. W ostrych przypadkach, tak jak i przy babeszjozie może wystąpić gorączka, spadek lub całkowity brak apetytu, apatia i powiększenie węzłów chłonnych. Zwierzęta mniej odporne mogą dodatkowo cierpieć na niewydolność oddechową i krążeniową, a także na zaburzenia pracy nerek i wątroby. Leczenie boreliozy polega przede wszystkim na antybiotykoterapii, która często trwa 3-4 tygodnie.
Odkleszczowe zapalenie mózgu
Występuje rzadko. Psie organizmy są o wiele bardziej odporne na zakażenia wywołane wirusami rodzaju Alphavirus z rodziny Flaviviridae. Niemniej w przypadku przedostania się wirusa do organizmu występuje wiremia. Choroba ma szybki przebieg, a jej objawy podobne są do objawów wścieklizny. W niektórych przypadkach dochodzi do anemii i osłabienia, jednak najczęściej pies przechodzi zakażenie bezobjawowo. W przypadku odkleszczowego zapalenia mózgu rokowania nie są zbyt optymistyczne – w dużej ilości przypadków dochodzi do śmierci zwierzęcia, aczkolwiek pełne wyleczenie również jest możliwe.
Jak zapobiec?
Lepiej zapobiegać niż leczyć – z tym stwierdzeniem zgodzi się chyba każdy. Sposobów na ochronę naszych pupili przed inwazją kleszczy i odkleszczowych chorób jest całe mnóstwo, jednak nie wszystkie są tak samo skuteczne i nie wszystkie zapewniają stuprocentową ochronę.
Nożna stosować specjalne – dzięki nim pasożyty przedostają się na skórę psa, ale nie są w stanie się na niej utrzymać, ponieważ próba przyssania kończy się fiaskiem, a kleszcz zazwyczaj sam odpada.
Warto również posiąść wiedzę jak odpowiednio wyjmować kleszcze. Nie smarujemy kleszcza masłem (a to najczęściej stosowana metoda) i nie polewamy oliwą, próbujemy tylko usunąć go przy pomocy specjalnej „pęsety”, którą można zakupić w sklepach zoologicznych i lecznicach weterynaryjnych. Pęsetą chwytamy wystający odwłok kleszcza i przekręcamy jak śrubkę – nie wyrywamy!
Jednym ze skutecznych środków są obroże, które zapobiegają nie tylko kleszczom, ale i pchłom. Jednak nie łudźmy się, że zakupiona za kilka złotych, pierwsza lepsza obroża uchroni naszego pupila. Godnymi polecenia obrożami są m.in. Kiltix firmy Bayer (40-60 zł w zależności od wagi psa) i obroża firmy Beaphar (ok. 20 zł).
Innym skutecznym środkiem są krople, którymi zakrapla się skórę czworonoga. Ich działanie polega na zapobieganiu i zwalczaniu kleszczy oraz pcheł, a także odstraszaniu komarów. Dużą skutecznością cieszą się m.in. preparaty firmy Advantix (ok. 90 zł/ 4szt w opakowaniu) i Frontline (ok. 30 zł/ 1 pipeta).
