Co Zaha Hadid wniosła do świata mody?
Swoje architektoniczne pomysły przenosiła na buty, biżuterię oraz torebki. Jej artystyczna wizja wyprzedzała myślenie współczesnych ludzi o kilka dekad.
Kochała modę z wzajemnością, ale nigdy nie zdecydowała się porzucić architektury na jej rzecz. Zaha Hadid odeszła 31. marca, zostawiając nam swoje innowacyjne projekty, które będą inspirować jeszcze niejedno pokolenie artystów.
Podczas swojej kariery zaprojektowała wiele imponujących budynków. Na podbój Stanów Zjednoczonych ruszyła w 2003 roku z projektem Muzeum Sztuki Współczesnej Rosenthal, które stanęło w Cincinnati w stanie Kentucky. W 2005 roku zaprojektowała główną siedzibę marki BMW w Leipzig, która kosztowała 60 milionów dolarów. Jej pierwszy budynek w Wielkiej Brytanii powstał w 2006 roku i było to centrum zdrowia w szkockim mieście Kirkaldy. Za imponujące Heydar Aliyev Cultural Center w centrum Baku dostała nagrodę w kategorii najlepszy projekt 2014 roku, przyznawaną przez muzeum London Design. Na jej koncie jest także centrum olimpijskie London Aquatics Centre, a także muzeum Riverside w Glasgow, futurystyczny most w Abu Dhabi oraz Muzeum Narodowe i galeria sztuki MAXX w Rzymie. A to i tak tylko nieliczne budynki w portfolio Hadid.
Ta zdolna artystka urodziła się w Bagdadzie 65 lat temu. Studiowała w Bejrucie oraz Londynie. Szlify zdobywała właśnie w Londynie u słynnego holenderskiego architekta i przedstawiciela dekonstruktywizmu Rema Koolhaasa. W 1979 roku założyła swoje pierwsze studio projektowe, finalnie zatrudniając ponad 400 osób. Twierdziła, że jej arabskie pochodzenie nigdy nie miało wpływu na jej prace, a tym, z czym chciała być kojarzona był przede wszystkim feminizm. Jako pierwsza kobieta otrzymała nagrodę Pritzkera (2004), która określana jest mianem \"architektonicznego Nobla\". Dwa razy zgarnęła nagrodę Stirlinga (2010, 2011). Każde jej dzieło i budynek były szeroko komentowane w prasie oraz mediach. Od 2001 roku wykładała na uniwersytecie Sztuki Użytkowej w Wiedniu oraz Columbia University.
W branży mody także miała spore zasługi. Chętnie współpracowała z markami Louis Vuitton, Chanel, Fendi, Lacoste i Melissa nad futurystycznymi produktami oraz instalacjami, a także z Neilem Barrettem oraz Stuartem Weitzmanem nad modernistycznym wystrojem wnętrz butików. Z duńską marką Georg Jensen stworzyła minimalistyczną biżuterię, oczywiście w formie przypominającej własne budynki. Swoje pomysły przenosiła szczególnie na buty. Bardzo znana była jej kolekcja dla Adidasa stworzona wraz z Pharrellem Williamsem oraz kolejna, tym razem dla United Nude. Te drugie miały premierę w 2013 roku na targach Salone del Mobile w Mediolanie i zrobiły niezłą furorę. Zostały stworzone z twardego nylonu oraz termoplastycznego poliuretanu, a ich zadaniem było spotęgować dynamikę ruchu. Na 20-lecie swojej pracy zaprojektowała wielki żyrandol z kryształów Swarovskiego, na który składało się aż 2,7 tysięcy elementów. Na 30-lecie stworzyła biały kapsułowy pawilon Chanel w Hong Kongu. Kilkakrotnie była kuratorką licznych wystaw w Londynie - ostatnią była retrospekcja strojów kobiet zatytułowana „Woman Fashion Power” w Design Muzeum. To pokazywało jej szczególne zamiłowanie do mody.
Jej garderoba również nie należała do skromnych. Nie nosiła dżinsów, ale za to chętnie wybierała stroje Prady, Comme des Garçons oraz Issey Miyake, które uzupełniała fantazyjną biżuterią. Zostawiła po sobie wiele dowodów na to, że talent, pasja i ciężka praca mogą zmienić typowo męską branżę w miejsce przyjazne kobietom. Branża mody i sztuki będzie za nią tęsknić.
Justyna Majka
Absolwentka filologii angielskiej oraz zarządzania w sektorach mody. Redaktor działu moda w magazynie Fashion Post. Prowadzi bloga Fashion Promoter.
