Czym jest efekt aureoli i jak działa?

Efekt aureoli, inaczej tzw. efekt halo, to zjawisko psychologiczne, które polega na przypisywaniu komuś pozytywnych lub negatywnych cech jedynie na podstawie pierwszego wrażenia, które wywarł. Każdy z nas niemal codziennie poddaje się efektowi aureoli. Działa on automatycznie i pozwala nam przypisać danej osobie określone cechy bez wystarczającej wiedzy na jej temat. Jak to działa?

Efekt aureoli jest tak naprawdę dobrze zbadanym przez psychologię zjawiskiem. Jest na wpół automatycznym procesem psychicznym, który nakazuje nam przypisać danej osobie pozytywne lub negatywne cechy tylko na podstawie pierwszego wrażenia, które na nas wywarł.

Efekt aureoli polega na tym, że bez wiedzy o kimś jesteśmy w stanie pomyśleć o nim w określony sposób, dlatego tak istotne jest tutaj pierwsze wrażenie. Nie jest to bowiem efekt głębokiej analizy, a jedynie półautomatycznego procesu, który zachodzi w naszej głowie po tym, jak zetkniemy się z kimś po raz pierwszy. Mówi się o anielskim efekcie (aureoli) i szatańskim, czyli negatywnym. Ten pierwszy dotyczy przypisywania cech pozytywnych, a drugi negatywnych. 

Efekt halo jest tak naprawdę nieuchronny, ponieważ mamy tu do czynienia z typowym błędem poznawczym. Na podstawie pierwszej zaobserwowanej cechy nasz mózg przypisuje danej osobie szereg pozostałych. Nabywamy w ten sposób określone nastawienie wobec kogoś, kogo tak naprawdę nie znamy. Psychologia klasyfikuje efekt aureoli jako błąd atrybucji. Nie dysponujemy bowiem odpowiednią wiedzą, by wyrobić w sobie rzetelne zdanie na podstawie pierwszego wrażenia. Efekt halo zanika wraz z czasem, kiedy można lepiej poznać daną osobę. 

Efekt halo występuje tak naprawdę zawsze, gdy spotyka się kogoś po raz pierwszy. Często z efektem aureoli ma się do czynienia w nowym środowisku. Gdy zaczyna się szkołę, studia czy nową pracę. Wkroczenie w nowe miejsce wiąże się z tym, że mózg kieruje się pewnymi uproszczeniami, dlatego często przypisuje się nowym współpracownikom czy rówieśnikom z klasy określone cechy. Wielokrotnie jednak wystarczy kilka dni znajomości, by przekonać się, że miało się o kimś błędne zdanie. Na szczęście efekt halo da się wtedy dość szybko zweryfikować.

Zmiana pracy to sytuacja, która sprzyja natężeniu efektu aureoli. Poznaje się wiele nowych osób i wystarczy pierwsze wrażenie, by w naszej głowie powstał określony obraz współpracownika. Trzeba jednak pamiętać o tym, że efekt działa w dwie strony — również osoby z pracy po pierwszym spotkaniu mają pewnie wyobrażenia na nasz temat. Efekt halo występuje również wtedy, gdy do zespołu dołącza nowa osoba. Bywa tak, że nawet pracując z kimś przez dłuższy czas, jednak nie konfrontując swoich przekonań z samą osobą, której dotyczą, tkwimy w błędnych przeświadczenia naprawdę długo. 

Psycholodzy doskonale wiedzą o tym, jak działa na nas efekt halo, dlatego wraz ze specjalistami od marketingu kierują do odbiorców treści, które wykorzystują to zjawisko. 

Nasze zachowania są bardzo cennym źródłem wiedzy dla wszystkich osób pracujących w marketingu. Efekt aureoli w reklamie jest bardzo często wykorzystywany do tego, by przekonać nas do zakupu jakiegoś produktu czy usługi. W reklamie występują osoby, z którymi łatwo utożsamić się odbiorcy. Atrakcyjne osoby, które są miłe, nie reklamowałyby przecież czegoś, co nie jest skuteczne, prawda? Specjaliści od reklamy wykorzystują bardzo często wizerunek sławnych osób czy influencerów, by w prosty sposób namówić nas do podjęcia decyzji konsumenckich. Gdy znana i lubiana osoba reklamuje określoną rzecz, nasza pozytywna ocena tej osoby w prosty sposób przenosi się na postrzeganie samego produktu. 

Niestety, każdy z nas jest podatny na efekt aureoli. Aby jednak móc go ograniczyć, należy kierować się przede wszystkim zasadą, zgodnie z którą nie należy oceniać innych zbyt szybko. Choć jest to bardzo trudne, ponieważ efekt halo zaczyna działać już w naszej podświadomości. Wiedząc jednak, jak niewiele wspólnego z prawdą ma słynne pierwsze wrażenie, można starać się ograniczyć myślenie o danej osobie. Gdy pojawią się myśli, które naprowadzają nas na określony tor, warto spytać się samego siebie, czy tak naprawdę zna się tę osobę? Może ta z pozoru groźnie wyglądającą koleżanka ma dobre serce i jest bardzo miła. Trzeba pamiętać, że tak naprawdę niewiele się o kimś wie i po prostu to zweryfikować. Najłatwiej zrobić to poprzez rozmowę. 

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl