Japonia w samym środku Europy? Choć wielu z nas urządza swoje mieszkania według szwedzkich, włoskich czy greckich wzorców, to coraz więcej można spotkać wnętrz, które świadczą o fascynacji kulturą dalekiej Japonii.
Japonia w samym środku Europy? Choć wielu z nas urządza swoje mieszkania według szwedzkich, włoskich czy greckich wzorców, to coraz więcej można spotkać wnętrz, które świadczą o fascynacji kulturą dalekiej Japonii.
Dalekowschodnie elementy stylistyczne w naszej kuchni, w stylu naszego życia i wreszcie w naszych domach to zwykle wyraz tęsknoty za orientem, egzotyką, ale i prostotą. Pokoje, łazienki, ogrody czy nawet całe mieszkania urządzone w stylu japońskim to prawdziwe dzieła sztuki, które niemal narzucają odpowiedni tryb życia i odpoczynku. Emanują harmonią, ciszą i spokojem. Miłośnicy tego stylu aranżacji wnętrz wybierają go zwykle właśnie dlatego, że ma odzwierciedlać ich wewnętrzną naturę i klimat.
Im mniej, tym lepiej
W naszych wnętrzach zainspirowanych kulturą japońską na pierwszy plan wysuwa się oszczędność form, a nawet skrajny minimalizm. W tego typu domach czy mieszkaniach nie ma mebli, akcesoriów i urządzeń przypadkowych, wszystko zdaje się pełnić określoną funkcję i stanowić nieodłączny element całości kompozycji. Pokoje urządzone w stylu japońskim wypełnione są światłem, przestrzenią, geometrycznymi kształtami i minimalną ilością bibelotów i zdobień. Aranżowanie takiej przestrzeni zwykle zaczynamy od odejmowania, czyli od usuwania z niej przedmiotów i mebli zbytecznych. Ta oszczędność i ascetyzm w aranżacji typowo japońskich wnętrz wynikają z tamtejszej filozofii tymczasowości, zgodnie z którą dom nazywany jest kariyą, co oznacza „wynajęty na noc”.
Kultywując styl japońskiej oszczędności, nie można jednak przesadzić. Nasz dom musi pozostać domem, a nie galerią sztuki. Musi być w nim miejsce dla wszystkich domowników, przestrzeń na pracę, relaks i zabawę. I czasem może w nim nawet zapanować chaos czy bałagan – tylko wtedy tak naprawdę ten dom będzie autentyczny i będziemy potrafili się w nim czuć jak u siebie. W typowo japońskich wnętrzach charakterystyczna jest również ich zmienność. Jedna z głównych zasad japońskiej aranżacji przestrzeni tym samym pomieszczeniom nadaje odmienne funkcje. Dzieje się tak za sprawą tzw. shoji – przesuwanych ścian oklejonych półprzezroczystym papierem rozpiętym na cienkich drewnianych ramach. W europejskich wersjach wnętrz w stylu kwitnącej wiśni, te tradycyjne shoji zastępujemy ruchomymi parawanami lub drzwiami ze szkła łączonego z drewnem lub metalem.
Takie naprzemienne oddzielanie i łączenie przestrzeni zwiększa możliwość jej wykorzystania i aranżacji, a do tego – zgodnie z filozofią wschodu – sprzyja swobodnemu przepływowi przestrzeni Ma. Obok tradycyjnych ruchomych ścian, innym typowo japońskim elementem aranżacji wnętrz są maty zwane tatami, na których zasiada się w tzw. pozycji seiza, czyli z podwiniętymi nogami. Dla Japończyków siadanie w takiej pozycji jest wyrazem szacunku dla osoby siedzącej naprzeciwko oraz symbolem jedności z otoczeniem – pozwala się skupić i osiągnąć równowagę. W naszych rodzimych wnętrzach tradycyjne japońskie maty zastępuje się zwykle specjalnymi siedziskami i odpowiednio dostosowanymi do nich niskimi stolikami.
Przede wszystkim natura
Nasza europejska kultura i sztuka aranżacji wnętrz czerpie też z japońskiego przywiązania do natury. Podobnie jak Japończycy, w naszych mieszkaniach w dalekowschodnim stylu otaczamy się głównie ekologicznymi materiałami. Meble i wszelkie akcesoria zwykle wykonane są z bambusa, drewna, gliny, kamienia czy papieru. Tym naturalnym surowcom towarzyszy wszechobecny blask świec i lampionów wykonanych z tradycyjnego papieru ryżowego. Japończycy rzadko używają pełnego światła – częściej wybierają właśnie półmrok świec i półcienie, przechodzące w głęboką czerń, która jest symbolem przestrzeni-pustki Ma.
Kolorystyka wnętrz w stylu japońskim również nie jest przypadkowa i ściśle wiąże się z symboliką poszczególnych barw. Tutaj królują głębokie tonacje kolorystyczne – ognista czerwień, symbolizująca życie i posiadająca właściwości aktywizujące. Obok czerwieni równie często pojawia się purpura, kolor bakłażana i fiolet, które również mają silne właściwości pobudzające, sprzyjają rodzeniu się siły i energii psychicznej. Obok nich pojawia się łagodna i chłodna biel przełamana ecru, która symbolizuje niemal wszystko to, co w kulturze Japonii jest najważniejsze. Daje poczucie równowagi, optymizmu, prostoty i harmonii.
Fascynacje kulturą i stylistyką japońską mają w sobie coś z poszukiwania tajemnicy. Dzięki coraz częstszej obecności dalekowschodnich aranżacji w naszych wnętrzach, już dziś w centrum Europy, możemy poczuć choć namiastkę tamtejszych zwyczajów i nastrojów. Tym bardziej, że tamtejsza prostota i harmonia są w naszej cywilizacji wartością wielce pożądaną i ciągle jeszcze poszukiwaną.
