Elektroodpady i baterie. Wszystko, co musisz wiedzieć, by zadbać o środowisko

Według danych GUS zebranych w publikacji "Ochrona Środowiska 2019" w roku 2018 wprowadzono na terytorium Polski 660 tys. ton sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Łącznie zebrano prawie 330 tys. ton zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (o 34% więcej niż w roku ubiegłym), w tym z gospodarstw domowych 302 tys. ton. W przeliczeniu na 1 mieszkańca zebrano 8,6 kg zużytego sprzętu. Wskaźnik ten stale rośnie, w stosunku do roku poprzedniego wyniósł więcej o 2,2 kg na mieszkańca, a w ciągu ostatnich 5 lat wzrósł prawie dwukrotnie (w 2013 r. wynosił 4,5 kg na mieszkańca).

Dziś nikt z nas nie wyobraża sobie życia bez telewizora, telefonu komórkowego czy laptopa. Z roku na rok mamy w naszych mieszkaniach coraz więcej sprzętów i gadżetów elektronicznych. Równie chętnie obdarowujemy nimi naszych bliskich. Śledzimy nowinki technologiczne, korzystamy z promocji, ofert ratalnych, kupujemy coraz to nowsze sprzęty ułatwiające nam codzienne funkcjonowanie. Wymieniamy stare sprzęty na nowe – lepsze, bardziej energooszczędne, nowoczesne. Jednocześnie pozbywamy się tych starych i niestety, nie zawsze robimy to prawidłowo. Wielu z nas wciąż nie wie, co zrobić z zużytym sprzętem.

Przede wszystkim w żadnym wypadku nie wolno wyrzucać zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEiE), jak również baterii i akumulatorów z odpadami komunalnymi lub porzucać ich na łonie natury. W ten sposób stwarzamy ogromne niebezpieczeństwo zarówno dla środowiska, zwierząt, jak i dla człowieka. Warto również pamiętać, że za wyrzucenie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, baterii i akumulatorów w altanie śmietnikowej grozi kara grzywny do 5000 zł.

Pamiętaj, że kupując nowy sprzęt, masz prawo bezpłatnie zostawić u sprzedawcy zużyty sprzęt tego samego rodzaju. W innym przypadku swoje stare urządzenie oddaj w gminnym Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) lub innym wyznaczonym punkcie zbiórki. Gdzie szukać o nich informacji? Przede wszystkim w urzędzie gminy, ale znajdziesz je również w punktach serwisowych oraz u sprzedawców sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Zużyte baterie również należy oddać do PSZOK lub wrzucać do specjalnych, przeznaczonych do tego pojemników, które możemy znaleźć m.in. w sklepach, urzędach czy placówkach oświatowych. Oddając je, umożliwiasz ich recykling, więc zapobiegasz zanieczyszczeniu środowiska, a także chronisz surowce naturalne, dzięki możliwości ponownego wykorzystania surowców wtórnych.

Pamiętaj również, że baterie i akumulatory należy oddzielać od innych odpadów. Oznacza to, że przed oddaniem zużytego sprzętu elektronicznego i elektronicznego musisz sprawdzić, czy nie ma w nim już baterii.

Masz wątpliwości? Sprawdź, czy na produkcie lub jego opakowaniu znajduje się symbol przekreślonego kontenera na odpady. Jeśli tak, oznacza to, że odpad należy gromadzić selektywnie, a nie łącznie z odpadami komunalnymi. To zawsze dobra wskazówka!

Nie zapominaj również o codziennej segregacji odpadów.

Do niebieskiego pojemnika wrzucaj produkty wykonane z papieru takie jak np. zeszyty, gazety czy kartony. W żółtym z kolei powinny znaleźć się metale i tworzywa sztuczne, czyli butelki i puszki po napojach, folia aluminiowa, nakrętki do butelek, plastikowe opakowania po kosmetykach i środkach czystości, a także kartony po płynnej żywności (np. mleku, sokach). Pojemnik zielony to miejsce na odpady wykonane ze szkła, ale tylko opakowaniowego – butelki i słoiki (nie wyrzucamy tu szklanek, porcelany, luster itp.), do brązowego zaś wyrzucaj bioodpady, np. obierki, owoce i warzywa, skorupki jaj, trawę, liście i gałęzie.

Podczas segregacji warto pamiętać o tym, by ograniczyć objętość odpadów, np. poprzez rozłożenie czy zgniecenie kartonu.

W elektroodpadach, nawet tak małych jak telefon komórkowy, którym posługujemy się na co dzień, możemy znaleźć niebezpieczne materiały i związki, m.in. rtęć, ołów, związki bromu, chrom, kadm, nikiel czy azbest. Również baterie i akumulatory zawierają metale ciężkie, kwasy bądź zasady tworzące elektrolity o właściwościach żrących. Gdy są niewłaściwie utylizowane, stanowią ogromne zagrożenie, gdyż podlegają wielu przemianom biochemicznym i chemicznym w wodach, glebie i roślinach. Tym samym stają się niebezpieczne również dla zwierząt i człowieka – mogą dostawać się do organizmu przez układ pokarmowy oraz oddechowy. Tam z kolei kumulują się, powodując poważne zmiany w układzie nerwowym i krwionośnym, działają wyniszczająco na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne.

Odpowiednia segregacja elektroodpadów w naszym otoczeniu może przynieść ogromne korzyści dla środowiska naturalnego. Chroni faunę i florę, ale zapewnia bezpieczeństwo również nam i naszym najbliższym, dlatego tym bardziej powinniśmy przykładać do niej większą uwagę. Warto zacząć już dziś.

Materiał powstał we współpracy z Partnerem CCR Polska Sp. z o.o.