W Chinach nauczycieli nazywa się budowniczymi narodu; czas, byśmy naszych nauczycieli nazywali tak samo samo – powiedział kiedyś Barack Obama. A stare polskie przekleństwo brzmi: Obyś cudze dzieci uczył i jest ono bliższe naszej rzeczywistości.
Sprawdźmy zatem, jak wynagradzane są osoby, które mają tak duży wpływ na edukację i kształtowanie dzieci.
Minimalne wynagrodzenia zasadnicze nauczycieli są ustalane przez ministra odpowiedzialnego za oświatę. Na wysokość zarobków wpływ ma stopień awansu zawodowego, a także poziom wykształcenia nauczyciela i przygotowanie do pracy z dziećmi. Minimalne stawki płac zaczynają się już od 1 877 PLN dla nauczycieli z dyplomem licencjata bez przygotowania pedagogicznego, a kończą się stawką 3 317 PLN dla nauczycieli z tytułem magistra z przygotowaniem pedagogicznym.
W skład wynagrodzenia nauczyciela, poza wynagrodzeniem zasadniczym, zaliczamy dodatki i nagrody wyróżnione w Karcie nauczyciela:
– dodatek za wysługę lat. Wypłacany miesięcznie po czwartym roku pracy w wysokości 1-20% wynagrodzenia zasadniczego.
– dodatek motywacyjny. Jego kwota jest uzależniona od gminy, w której pracuje nauczyciel.
– dodatek funkcyjny. Przysługuje nauczycielom na stanowiskach kierowniczych i dyrektorskich.
– dodatek za warunki pracy. Przysługuje między innymi nauczycielom praktycznej nauki zawodu szkół górniczych, leśniczych, rolniczych i medycznych.
– wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i zastępstwa.
– nagroda jubileuszowa. Po:
- 20 latach pracy nauczyciel otrzymuje 75% wynagrodzenia miesięcznego,
- 25 latach 100%,
- 30 latach 150%,
- 35 latach 200%,
- 40 latach 250%.
– dodatkowe wynagrodzenie roczne; 13-ta pensja.
– nagrody za szczególne osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze;
Średnie zarobki nauczycieli
Karta nauczyciela określa średnie wynagrodzenia nauczycieli w postaci procenta kwoty bazowej, która jest ustalana na podstawie ustawy budżetowej. Od 1 kwietnia do 31 grudnia 2018 roku kwota bazowa wynosi 2 900,20 PLN, poprzednia była niższa o 147,28 PLN i wynosiła 2 752,92 PLN.
Wynagrodzenia nauczycieli na różnych poziomach edukacji w 2016 roku
Zarobki nauczycieli różnią się w zależności od poziomu edukacji placówki, w której pracują. Najniżej opłacani są nauczyciele przedszkolni, mediana ich płac wyniosła w 2016 roku 3 492 PLN. Z kolei zarobki nauczycieli akademickich są o około 61% wyższe. Mediana ich miesięcznych wynagrodzeń to 5 624 PLN.
Zarobki nauczycieli wybranych przedmiotów na różnych poziomach edukacji
Najwyższe zarobki otrzymywali nauczyciele akademiccy, mediana ich płac wynosiła około 5 000 lub 6 000 PLN brutto miesięcznie. Najniżej wynagradzani byli asystenci nauczyciela przedszkolnego. Mediana ich zarobków to 2 309 PLN, co stanowi poniżej 40% zarobków nauczycieli akademickich.
Zarobki nauczycieli gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych
W 2016 roku największą grupę stanowili nauczyciele uczący w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych. Zarobki pedagogów uczących w tych placówkach były prawie jednakowe we wszystkich województwach. Różnica między województwem świętokrzyskim a najniżej opłacanym województwem wielkopolskim wynosiła 312 PLN.
Wyższe płace otrzymywali nauczyciele w sektorze publicznym – 4 159 PLN. Mediana ich zarobków była wyższa o prawie 800 PLN od nauczycieli zatrudnionych w prywatnych szkołach, którzy otrzymywali 3 360 PLN. Warto pamiętać, że jedynie nauczyciele zatrudnieni w szkołach publicznych są objęci przywilejami zapisanymi w Karcie nauczyciela.
Połowa początkujących nauczycieli gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych otrzymywała wynagrodzenie w przedziale od 2 484 PLN do 3 300 PLN brutto. Najbardziej doświadczeni nauczyciele, których staż pracy był dłuższy niż 20 lat zarabiali 62% więcej od najmłodszych kolegów. Mediana ich zarobków wynosiła 4 357 PLN.
Jak zarabiają nauczyciele w innych krajach?
Aby mieć pełny obraz zarobków nauczycieli, warto porównać je do wynagrodzeń otrzymywanych przez nauczycieli zagranicą. Poniższa tabela zawiera ustawowe roczne zarobki początkowe brutto w USD PPS nauczycieli w wybranych krajach OECD. Wynagrodzenia zostały dopasowane do siły nabywczej pieniądza w danym kraju. Dzięki temu można je bezpośrednio porównywać, gdyż uwzględniają różnice cen różnych produktów w różnych krajach. Najwyższe płace otrzymywali pedagodzy szkół gimnazjalnych i licealnych (lub równorzędnych) w Luksemburgu - 79 551 USD PPS rocznie. Dla porównania polscy nauczyciele rocznie zarabiają 15 600 USD PPS, czyli ponad cztery razy mniej. Polska razem z Czechami, Węgrami i Słowacją zamyka to zestawienie. Polscy nauczyciele zarabiają około 50% średniej krajów OECD.
Sprawdź, ile powinieneś zarabiać – weź udział w Ogólnopolskim Badaniu Wynagrodzeń.
autorka: Jagoda Zygiert
źródło: wynagrodzenia.pl
