Emocje mobilizują nas i angażują. Ostrzegają lub uspokajają. Wspierają nas w podejmowaniu decyzji, czasem utrudniają logiczną ocenę sytuacji. Niektórzy na wewnętrzne sygnały zwracają dużą uwagę, dla innych sfera emocjonalna stanowi niezrozumiałą barierę. Poszukujący recepty na zawodowy sukces tej kwestii jednak nie bagatelizują. Osoby o zwiększonej wrażliwości emocjonalnej mają większą szansę na osiągnięcie sukcesu. W czym tkwi jej siła?
Któż z nas nie doświadczył trudnego do opanowania uczucia niepokoju w obliczu konieczności podjęcia decyzji sprzecznej z naszymi wartościami? Lub wewnętrznej pewności, że podążamy w dobrym kierunku negocjując warunki współpracy? Tak naprawdę wszystkie emocje są sygnałami skłaniającymi nas do określonego działania. Każda emocja, poprzez sygnały odbierane i interpretowane przez nasz mózg, popycha nas do zgodnych z nią zachowań.
Paul Ekman przez 30 lat prowadził badania nad zachowaniami niewerbalnymi ludzi w Europie, USA, Japonii, Izraelu, Ameryce Południowej. Obserwował członków wyizolowanych kultur, sprawdzał, czy tak samo wyrażają i odbierają określone emocje. W swoich badaniach uwzględniał kontakt wzrokowy, spojrzenie oraz gesty rąk i ramion. Ekman wykazał, że istnieje grupa emocji uniwersalnych dla różnych kultur i ras, tak samo wyrażanych i występujących w podobnych sytuacjach.
W 1972 roku badacz przedstawił listę podstawowych emocji: gniew, zaskoczenie, niesmak, strach, szczęście i smutek. W swojej książce „Emotions Revealed: Recognizing Faces and Feelings to Improve Communication and Emotional Life ("Odsłanianie emocji: ku lepszej komunikacji i lepszemu życiu emocjonalnemu poprzez rozpoznawanie min i uczuć") odniósł się również do roli emocji w życiu zawodowym.
Wg Ekmana właściwa interpretacja znaczenia sygnałów niewerbalnych - szczególnie mimiki twarzy - może zwiększyć efektywność pracy kadry zarządzającej.
- Twarz to jedyny system, który obrazuje nam konkretne emocje, jakich doznaje człowiek - mówi Ekman. Umiejętność czytania z twarzy jest szczególnie przydatna osobom na stanowiskach kierowniczych w biznesie. Umiejętność interpretowania emocji, wyrażanych poprzez mimikę twarzy, może bowiem pomóc w ocenie sytuacji i efektywności rozmów, np. podczas zebrań czy negocjacji.
Wyniki badań Ekmana jednoznacznie wskazują, że menedżerowie uwzględniający w swoim postępowaniu skrywane emocje podwładnych odnoszą więcej sukcesów w miejscu pracy, niż menedżerowie pozostający na te emocje obojętni.
Daniel Goleman w swojej książce „Inteligencja emocjonalna w praktyce” wyjaśnia, jak ważną rolę odgrywają dla rozwoju naszej kariery samoświadomość, samokontrola, rozumienie i umiejętność wpływania na innych. Według niego osoby o wysoko rozwiniętej inteligencji emocjonalnej rozumieją i akceptują własne emocje oraz wyrażają je w sposób adekwatny do tego, co czują (samoświadomość). Są zorganizowane, funkcjonują według przyjętych zasad z jednoczesną umiejętnością bycia elastycznym (samokontrola).
Odznaczają się zdolnością wczucia się w sytuację drugiej osoby i zrozumienia jej (empatia), jednocześnie są zorientowane na dostrzeganie i rozumienie potrzeb innych (świadomość społeczna), dzięki czemu nawiązują z nimi pozytywne, oparte na wzajemnym szacunku relacje (zarządzanie relacjami). Ludzie inteligentni emocjonalnie wykorzystują w codziennym życiu wiedzę o stanach emocjonalnych ludzi. Rozumieją odczucia współpracowników a to, co jest do nas podobne - przyciąga i daje poczucie bezpieczeństwa.
Inteligencja emocjonalna, w przeciwieństwie do klasycznie rozumianej inteligencji racjonalnej - tej wyrażonej m.in. poprzez IQ, w dużym stopniu zależy od otoczenia, środowiska, w którym przyszło nam się urodzić, wychowywać, rozwijać. Wydaje się to bardzo optymistyczne, szczególnie dla osób, które nisko oceniają swoje umiejętności i kompetencje społeczne.
Daria Jaworska/(dj)/(kg), WP Kobieta
