Jak walczyć z zakażeniem dróg moczowych?

Piecze, boli, kłuje. Znowu. Z zakażeniem dróg moczowych walczy bardzo wiele z nas. To przypadłość dokuczliwa, skutecznie zatruwająca dni i noce. Na dodatek wyjątkowo trudna do pozbycia się raz na zawsze. Choć stosunkowo prosta w leczeniu z punktu widzenia medycyny. Ale czy można wyleczyć się skutecznie? Co robić, gdy zakażenie po raz kolejny powróci?

Jesteśmy tak zbudowane, że w zasadzie o szczęściu mogą mówić te z nas, które tej przypadłości nie znają. Anatomicznie wygląda to w ten sposób, że ujście cewki moczowej znajduje się bardzo blisko odbytu, w którym bytują bakterie odpowiedzialne za zakażenie. Nasza cewka moczowa w porównaniu z męską (15 cm) jest dużo krótsza i mierzy tylko ok. 2,5 cm. Bakterie mogą się więc przedostać do pęcherza w tempie naprawdę ekspresowym.

Najczęściej przez pałeczkę okrężnicy
Do zakażenia dróg moczowych dochodzi, gdy duża liczba bakterii namnoży się w cewce moczowej, pęcherzu moczowym, moczowodach lub nerkach. Najczęstszą przyczyną zakażenia jest pałeczka okrężnicy (Escherichia coli)
, normalnie bytująca w przewodzie pokarmowym. Zakażenie cewki moczowej zwykle współistnieje z zakażeniem (zapaleniem) pęcherza moczowego.

Pod szczególnym nadzorem
Kiedyś panowało przekonanie, że zakażenie to dotyka przede wszystkim kobiety, które nie dbają o higienę. Teraz wiadomo jednak, że sprzyjają mu też m.in. stosunki płciowe, długie przerwy w oddawaniu moczu, porody i operacje ginekologiczne, zmiany hormonalne po menopauzie, wypadanie pęcherza moczowego. Wszystko to może prowadzić do rozwoju bakterii w okolicy cewki moczowej i do zapalenia pęcherza moczowego. Pod szczególnym nadzorem powinny znaleźć się kobiety w ciąży, bo płód uciskając na pęcherz często uniemożliwia jego całkowite opróżnianie. Również antykoncepcja nie jest w tym przypadku bez winy. Niektóre pianki, żele plemnikobójcze, krążki i prezerwatywy drażniąc cewkę mogą sprzyjać zakażeniu. Do tego dochodzą jeszcze możliwe wady w budowie układu moczowego, cukrzyca, przyczyną mogą być nawet zakażenia dróg moczowych przebyte w dzieciństwie.

* Nawrót choroby*
U niektórych kobiet występują nawracające zakażenia dróg moczowych różnymi bakteriami, u innych jest to ciągle ta sama bakteria, która nie została w czasie leczenia wyeliminowana zupełnie. Nawrotom mogą też np. wady lub uszkodzenia w budowie układu moczowego, infekcja w górnym odcinku układu moczowego - nieme zakażenie nerek (bezobjawowe odmiedniczkowe zapalenie nerek). Tę ostatnią przypadłość trudno odróżnić od zakażenia w dolnym odcinku układu moczowego (zapalenia pęcherza i cewki moczowej). Jeśli cierpisz na nawracające zakażenia dróg moczowych (powyżej trzech infekcji rocznie) powinnaś dokładniej zbadać układ moczowy, aby wyjaśnić, czy nie masz jakiejś wady sprzyjającej zakażeniom typu przetoki, uchyłki, zwężenia. Urolog może zaordynować urografię, cystoskopię, USG, które pomagają zdiagnozować dolegliwość.

Objawy i badania
Najbardziej charakterystyczne objawy zakażenia to ból i pieczenie podczas oddawania moczu. Do tego niektóre z nas czują potrzebę częstego biegania do łazienki, ale moczu oddajemy bardzo niewiele, może się w nim pojawić krew lub ropa. Najlepiej zrobić wtedy od razu badanie ogólne moczu, które pozwoli stwierdzić, czy znajduje się w nim duża liczba białych krwinek świadczących o stanie zapalnym. Jeśli tak, trzeba zrobić posiew, dzięki któremu ustala się jakie bakterie za niego odpowiadają. Nie zawsze jednak posiew z wynikiem ujemnym wyklucza zakażenie bakteryjne, prawdopodobnie dlatego, że w danym przypadku bakterii może być zbyt mało.
Gdy do znanych ci objawów dołączą bóle pleców, wymioty, gorączka, dreszcze, wskazuje to na infekcję nerek, która wymaga natychmiastowego leczenia.

Kiedy antybiotyki?
Tylko w łagodniejszych stanach zapalnych objawy znikają same, jeśli utrzymują się przez dwa dni lepiej wybrać się do specjalisty – lekarza internisty lub urologa. Tym bardziej, że u większości kobiet z nawracającymi zakażeniami dróg moczowych nie udaje się ustalić ich przyczyny. Pozostaje się więc leczyć. Na początek zwykle zaleca się sulfonamidy. Przy silnym zakażeniu lekarz może od razu przepisać antybiotyki, nawet nie czekając na wynik posiewu. Czasem są to jednorazowe dawki, czasem trzydniowe, a czasem leczenie trwa pięć dni. Bardzo wielu kobietom pomaga także zakwaszanie moczu przez picie kwaśnych soków, na przykład z żurawin lub przyjmowanie 500 mg witaminy C dziennie. Są też zwolenniczki gorących kąpieli i środków ziołowych sprzedawanych w aptece bez recepty.

Działania profilaktyczne
Czy możesz coś zrobić by zapobiegać zapaleniu pęcherza? Możesz na pewno spróbować. Opróżniaj pęcherz przed stosunkiem seksualnym i po nim, w czasie miesiączki często wymieniaj podpaski, wycieraj odbyt po wypróżnieniu zawsze od przodu ku tyłowi, pij dziennie 300 gramów soku z żurawin, które zakwaszają mocz i dużo wody, aby go rozcieńczyć. Unikaj wanien z hydromasażem, basenów z chlorowaną wodą. Gdy pojawienie się dolegliwości ze strony pęcherza wyraźnie łączysz z odbytym stosunkiem seksualnym, łyknij po nim profilaktycznie tabletkę furaginy.