25 lipca 1978 roku punktualnie o godzinie 23.47 w brytyjskim mieście Oldham przyszła na świat Louise Jay Brown – pierwsze dziecko urodzone w wyniku zapłodnienia in vitro.
45-letnia Louise jest urzędniczką pocztową. Wiecznie uśmiechnięta kobieta kocha dzieci. Gdy miała piętnaście lat, pracowała przez pewien czas jako wolontariuszka w przedszkolu w Bristolu. Była tam ulubienicą najmłodszych. Przyciągała maluchy jak magnes, a one, czując bijące od dziewczyny ciepło, lgnęły do niej instynktownie.
Przez lata czekali na dziecko
Jej rodzice przez blisko dziesięć lat bezskutecznie starali się o dziecko. Korzystali z wszystkich konwencjonalnych i mniej konwencjonalnych metod, ale bez pozytywnego skutku. Lesley Brown cierpiała na niedrożność jajowodów (do dzisiaj jest to najczęstsza przyczyna niepłodności), co uniemożliwiało jej zajście w ciążę.
Szansę na własne dziecko dał angielskiemu małżeństwo dopiero dr Robert Edwards, naukowiec z prestiżowego uniwersytetu w Cambridge, który w 1968 roku opracował technikę zapłodnienia ludzkiej komórki jajowej w probówce.
Lesley Brown trafiła do Edwardsa w 1976 roku. 10 listopada 1977 roku została poddana zabiegowi in vitro. Przeprowadzili go dr Edwards i ginekolog Patrick Steptoe. Wkrótce potem było wiadomo - Lesley jest w ciąży. Po blisko dziewięciu miesiącach (dziecko urodziło się na tydzień przed terminem) małżonkowie doczekali się upragnionej córeczki. Nazwali ją Louise.
Po przebadaniu noworodka okazało się, że dziewczynka jest całkowicie zdrowa. Lekarze i rodzice odetchnęli z ulgą.
Pierwszy udany zabieg poprzedziło ponad sto prób
Choć Louise Brown była pierwszym dzieckiem z probówki, to wcześniej Edwards i Steptoe próbowali metody in vitro na ponad stu kobietach. Wszystkie próby zakończyły się niepowodzeniem.
Medycy do samego końca nie byli pewni, czy i zabieg na Lesley Brown nie zakończy się fiaskiem. Nie informowali jednak kobiety o wcześniejszych nieudanych próbach, by oszczędzić jej dodatkowego stresu. Na szczęście ich obawy okazały się bezpodstawne.
"Kiedy miałam cztery lata, zanim poszłam do szkoły, mama i tata usiedli ze mną i wyjaśnili, że mama potrzebowała Patricka Steptoe'a i Boba Edwardsa, aby pomogli jej mnie urodzić" - pisała Louise w swojej biografii.
Także drugie dziecko Lesley, Natalie, urodziło się dzięki in vitro.
Zarówno Natalie, jak i Louise dzisiaj same są matkami. Co ciekawe, obie kobiety nie miały problemów z zajściem w ciążę. Dzieci urodziły w sposób całkowicie naturalny i były zdrowe.
Jak potoczyła się historia dr Roberta Edwardsa? Naukowiec za opracowanie metody zapłodnienia pozaustrojowego dostał w 2010 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Zmarł dwa lata później. Miał 87 lat. Przed śmiercią zdążył jeszcze bawić się na ślubie „swojego” dziecka i poznać jej syna Camerona.
Przez długie lata kierował także kliniką Bourn Hall. Była to pierwsza placówka, która zajmowała się zapłodnieniem in vitro. Działalność kliniki budziła sporo kontrowersji w społeczeństwie brytyjskim, a także w gronie naukowców. Edwardsowi i współpracującemu z nim Steptoe zarzucano nieuprawnioną i szkodliwą ingerencję w naturę. W pewnym momencie Brytyjska Rada Badań Naukowych odmówiła nawet finansowania ich prac. Zdesperowani naukowcy udali się wówczas po pomoc do prywatnych sponsorów.
Dzisiaj działalność kliniki nie budzi już większych emocji. W lipcu 2013 roku, w Bourn Hall odsłonięto tablicę upamiętniającą urodziny pierwszego dziecka z probówki – Louise Brown.
W Polsce pierwsze dziecko poczęte metodą in vitro urodziło się w 1987 roku. Od lipca 2013 roku do końca 2016 roku w kraju obowiązywał rządowy program in vitro, dzięki któremu przez trzy i pół roku na świat przyszły ponad 22 tysiące dzieci. Dziś in vitro dofinansowują jedynie wybrane samorządy.
