Magia wróżb

Andrzejki - dzień św.Andrzeja. W Polsce w wigilie tego dnia, wróży się matrymonialną przyszłość.

Andrzejki - dzień św.Andrzeja.W Polsce w wigilie tego dnia, wróży się matrymonialną przyszłość.

Dzień świętego Andrzeja przypada na przełom jesieni i zimy i roku liturgicznego. Jest to więc także ostatnia chwila przed adwentem. ("Święty Jędrzej adwent przytwierdzi") W wierzeniach ludowych właśnie wtedy na ziemi pojawiały się istoty pozaziemskie, a wróżby miały wielką moc. Być może kolebką tych wierzeń była starożytna Grecja. Grecy wierzyli, iż dusze ludzkie zsyłają prorocze sny. Imię patrona zwyczaju pochodzi z języka greckiego, Andrzej to Andress (andros-mężczyzna, aner-mąż).

Według innej teorii kult św. Andrzeja ma swoje źródło w wierzeniach celtyckich i starogermańskich, związanych z bogiem płodności i urodzaju, światła słonecznego i deszczu – Freyą. Świety Andrzej jest patronem podobnych dziedzin życia, jest m.in. opiekunem zakochanych, małżeństw i rybaków.

Andrzejkowa tradycja jest od wielu wieków obecna w kulturze europejskiej. W Europie Środkowej i Zachodniej znana jest od XII wieku, do Polski zwyczaj ten przywędrował dopiero w wieku XVI. Święto to najhuczniej obchodzi się w Szkocji, której patronem jest św. Andrzej. Podobnie jak w Polsce w wigilię św. Andrzeja wróżono. Najbardziej rozpowszechniony w naszym kraju zwyczaj, to oczywiście lanie roztopionego wosku na wodę. Pierwsza wzmianka literacka pojawiła się w 1557 w utworze Marcina Bielskiego "Komedyja Justyna i Konstancyji". Oto fragment, w którym opisano andrzejkowy zwyczaj:
''Nalejcie wosku na wodę
ujrzycie swoją przygodę.
Słychałam od swej macierze,
że która mówi pacierze,
w wigiliją Jędrzeja Świętego
ujrzy oblubieńca swego.''

Inne popularne wróżby andrzejkowe to: zabawa z butami – polegała ona na tym ze panny ustawiały buty z lewej nogi jeden za drugim w pokoju; ostatni przestawiają na początek aż do czasu gdy jeden z butów dotknie progu. Panna, do której należy ten but, pierwsza wyjdzie za mąż. Wróżenie z obierki: obrać jabłko tak żeby powstała jedna obierka i rzucić ją za siebie, ułoży się ona w kształt pierwszej litery imienia przyszłego męża. Innym, dokładniejszym sposobem jest włożenie pod poduszkę karteczek z wypisanymi imionami rano wyciągamy jedną z kartek z imieniem. Można również wyciąć z papieru serce, napisać na nim imiona. Następnie przebić je igłą od tyłu. Imię przekłute przez igłę to, imię przyszłego narzeczonego.

Z andrzejkami związane są wierzenia, że w tą noc na ziemie schodzą się potępione dusze. Żeby je odstraszyć rozpalano ''ognie św Andrzeja'' – czyli ogniska.

Niegdyś andrzejkowe wróżby traktowano poważnie, poprzedzano postem i rozpoczynana modlitwą do św. Andrzeja. Dziś wróżby to zabawa, w której biorą udział zarówno dziewczęta jak i chłopcy, a także dzieci i dorośli.

Andrzejki mogą okazać się dobrą okazją do wyjazdu np. nad morze lub w góry. Pensjonaty przygotowują specjalną, andrzejkową ofertę.