Wbrew pozorom nie chodzi o zwierzęta łowne typu lew czy tygrys, ale o roślinki żyjące na jałowych glebach. Żyjąc w niesprzyjających warunkach musiały dostosować się do nich.
Wbrew pozorom nie chodzi o zwierzęta łowne typu lew czy tygrys, ale o roślinki żyjące na jałowych glebach. Żyjąc w niesprzyjających warunkach musiały dostosować się do nich. Swoją ubogą dietę uzupełniają o białko zwierząt łowionych przy pomocy lepkich wyrostków, specjalnie przekształconych liści lub kwiatów.
Do najbardziej znanych i hodowanych w domach roślinek mięsożernych należą dzbaneczniki, kapturnice, rosiczki, muchołówki i tłustosze:
Dzbaneczniki w naturze występują głównie w południowo - wschodniej Azji (Tajlandia, Malezja, Indonezja). Jest ich ponad 95 gatunków. Ich nazwa pochodzi od kształtu pułapek na owady, którymi są końcówki liści przekształcone w dzbanki. Wielkość dzbanka różni się w zależności od gatunku rośliny (mogą mieć od kilku do nawet kilkudziesięciu centymetrów).
Dzbanek posiada „kołnierzyk” – „obrzeże”, który pokryty jest śliskim nektarem. Zwabiony owad siada na obrzeżu, a następnie wpada do środka pułapki. Dzbanek funkcjonuje podobnie jak żołądek, owad zanurza się w soku trawiennym, gdzie jest powoli trawiony, a jego składniki odżywcze (głównie azotany) są wchłaniane przez roślinę. Dzbanki posiadają dodatkowo „wieczko”, które jest tuż nad „kołnierzykiem”, zabezpieczające sok przed rozcieńczeniem.
W zależności od odmiany liście mogą mieć kształt owalny lub wydłużony, w kolorze od jasno– do ciemnozielonego, a dzbanki w odcieniach od zielonkawego przez żółty, pomarańczowy, czerwony do brązowego – jednobarwne lub nakrapiane.
Dzbanecznik nie lubi bezpośredniego światła - promienie słoneczne mogą popalić jego liście. Najlepsze jest światło rozproszone. Jeśli roślina będzie miała zbyt małą ilość światła, dzbanki nie będą odpowiednio wybarwione, np. będą miały plamy. Najodpowiedniejszym miejscem dla dzbaneczników będzie okno północno – wschodnie lub wschodnie. Od strony południowej musimy roślinkę trzymać w półcieniu lub osłonić przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Temperatura w pomieszczeniu nie powinna być niższa niż 18°C i wyższa niż 38°C - optymalnie 20 - 25°C. W nocy temperatura powinna być niższa o kilka stopni niż we dnie. Dzbaneczniki przesadzamy co roku wiosną. Ziemia torfowa lub wymieszana pół na pół z perlitem powinna być stale wilgotna, ale nie mokra. Nie umieszczamy rośliny bezpośrednio w wodzie, ani na podstawce z wodą. Do podlewania wykorzystujemy wodę destylowaną lub przegotowaną i ostudzoną do temperatury pokojowej.
Często zraszamy liście rośliny – najlepiej 3 - 4 razy dziennie. Jeśli wilgotność jest wysoka, można to robić rzadziej. Najlepiej zraszać roślinę wodą destylowaną lub przegotowaną i odkamienioną (można przefiltrować przez filtr do parzenia kawy). Jeżeli w dzbankach jest mniej cieczy niż ¼ objętości, to dolewamy wody. Dzbanecznika nie nawozimy - najlepszym nawozem będą składniki odżywcze, które roślina zdobędzie po złapaniu owada.
Jeśli chcemy, by roślina zachowała zwarty pokrój, po wiosennym przesadzeniu należy przyciąć pędy, tak aby pozostawić 2-3 oczka. W przeciwnym razie wydłużą się i trzeba im będzie sprawić podpórkę. Dużemu okazowi trudno zapewnić otoczkę wilgoci, lepiej więc, by zbytnio się nie rozrastał. Dzbanki, które zaschną, odcinamy.
Dzbaneczniki możemy rozmnożyć przez sadzonki wierzchołkowe. Odcięte wierzchołki sadzimy w wilgotnym torfie, ustawiamy na słonecznym parapecie, w cieple i wilgoci. Powinny ukorzenić się po 2 miesiącach. Wiosną można też ukorzenić młode odrosty.
W naszych domach najłatwiejszym do uprawy i najodporniejszym jest dzbanecznik oskrzydlony (Nepenthes alata). Charakteryzują go długie, wąskie, zielone liście i dzbanki w kolorze bordo lub zielonym z purpurowymi centkami.
Równie wdzięcznym do uprawy w domu jesti dzbanecznik znad jeziora Toba (Nepenthes tobaica), rosnący w naturalnych warunkach w górskich rejonach Sumatry. Jest rośliną mało wymagającą, ale do wytworzenia pułapek potrzebuje dużej wilgotności powietrza (powyżej 70%). Pięknie wygląda w wiszących koszyczkach gdzie jasno- lub ciemnozielone, długie, wąskie liście stanowią tło dla dzbanków w kolorze od zielonkawego przez żółty do pomarańczowego.
Trudniejsze do uprawy i bardziej wymagające są dzbaneczniki owłosione (Nepenthes villosa), o dość grubych, zaokrąglonych liściach w różnych odcieniach zieleni, pokrytych włoskami łącznie z ogonkiem. Dzbanki górne są zaokrąglone, pokryte drobnymi włoskami. Mogą mieć różne barwy od żółtych przez pomarańczowe, jaskrawe czerwienie aż do ciemnych brązów. Dzbanki dolne są mniej efektowne – bardziej wydłużone i mniej wybarwione.
Dzbaneczniki owłosione w naturze rosną na Borneo, w gęstych wilgotnych lasach wysokogórskich, dlatego wymagają miejsca chłodnego, o większej wilgotności powietrza – w dzień 80 % a w nocy nawet 100%. Do prawidłowego rozwoju potrzebują także stabilnych temperatur.
