Skąd się wziął śmigus-dyngus? Kościół długo był przeciwny

W 2023 roku lany poniedziałek wypada 10 kwietnia.Tradycja oblewania się wodą jest obecna w Polsce od kilkuset lat. Skąd wzięła się w naszym kraju?

Lany poniedziałek w Gdańsku, rok 2018Lany poniedziałek w Gdańsku, rok 2018
Źródło zdjęć: © East News | Piotr Hukalo

Lany poniedziałek, czyli dobrze nam znany śmigus-dyngus to dość stara, zachowana w Polsce tradycja. Co ciekawe przed laty były to dwa osobne obrządki. Mimo usilnych starań Kościoła pogański nawyk oblewania się wodą przetrwał lata. Skąd właściwie się wziął?

Dlaczego obchodzić śmigus-dyngus w dzisiejszych latach?

Dawniej śmigus był związany z Jarym Świętem, czyli czasem, gdy Słowianie świętowali nadejście wiosny. W tym okresie uderzano się gałązkami wierzby. Drzewo to jest symbolem płodności i zdrowia.

"Kurier historyczny" tłumaczy, że sama nazwa śmigusa-dyngusa ma swoje korzenie w niemieckim słowie "dünguuss". Według wierzeń oblewanie się wodą w ten dzień miało zapewnić płodność. Woda zmywała też wszelkie choroby, a także bród po trudnych miesiącach zimowych.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pistolety na wodę - sprawdzamy, który najlepszy

Ze względu na zapewnienie płodności wodą oblewane były głównie panny. W tym samym dniu ludzie składali też wizyty w domach zarówno znajomych, jak i nieznajomych, aby obdarować siebie nawzajem jajkami. Lata miały, aż wkrótce połączono śmigusa i dyngusa w jeden zwyczaj. To nie podobało się Kościołowi.

Kościół chciał stłumić pogańskie praktyki. Na próżno

Kościół próbował zabronić Polakom obchodzenia praktyk niezwiązanych z religią chrześcijańską.

"Zabraniajcie, aby w drugie i trzecie święto wielkanocne mężczyźni kobiet, a kobiety mężczyzn nie ważyli się napastować o jaja i inne podatki, co pospolicie nazywa się dyngować, ani do wody ciągnąć" - przeczytamy w synodzie poznańskim z 1420 roku.

Kiedy zakazy zdawały się na nic, postanowiono ów zwyczaj zaadoptować do religii i przekształcić go w obrządek zgodny z kalendarzem liturgicznym i samym Kościołem. W ten sposób narodził się lany poniedziałek, zwany później Poniedziałkiem Wielkanocnym.

Tradycje tradycjami, ale warto pamiętać, że obecnie za oblanie kogoś wodą grozi kara. Jeśli osoba z naszego otoczenia podkreśla, że nie chce zostać potraktowana w śmigus-dyngus wodą, jej prośbę należy uszanować.

Zapraszamy na grupę FB - #Samodbałość. To tu będziemy informować na bieżąco o wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Wybrane dla Ciebie
Sochacka wygrała nagrodę. Powiedziała o swojej mamie
Sochacka wygrała nagrodę. Powiedziała o swojej mamie
Był gwiazdą "Harrego Pottera". Z tym zmagał się przed śmiercią
Był gwiazdą "Harrego Pottera". Z tym zmagał się przed śmiercią
Olejnik już nosi najmodniejsze buty jesieni. To prawdziwy hit
Olejnik już nosi najmodniejsze buty jesieni. To prawdziwy hit
Przekonywali ją do zabiegów medycyny estetycznej. Tak reagowała
Przekonywali ją do zabiegów medycyny estetycznej. Tak reagowała
Mery Spolsky w odważnej stylizacji. Na gali #Wszechmocne 2025 zaszalała z prześwitami
Mery Spolsky w odważnej stylizacji. Na gali #Wszechmocne 2025 zaszalała z prześwitami
"Leżałam w łóżku i płakałam". Łucyan na scenie mówiła o tym, co przeżyła
"Leżałam w łóżku i płakałam". Łucyan na scenie mówiła o tym, co przeżyła
Wlej do ciepłej wody i przetrzyj półki. Kurz zniknie z mebli na długo
Wlej do ciepłej wody i przetrzyj półki. Kurz zniknie z mebli na długo
Choruje na rzadką chorobę. Powiedział, czego się boi
Choruje na rzadką chorobę. Powiedział, czego się boi
Zakochał się w przyjaciółce żony. Słono za to zapłacił
Zakochał się w przyjaciółce żony. Słono za to zapłacił
Wlej do pnia, a nie zostanie po nim ślad. Bez użycia koparki
Wlej do pnia, a nie zostanie po nim ślad. Bez użycia koparki
Janachowska na gali #Wszechmocne 2025 zadała szyku. Klasa sama w sobie
Janachowska na gali #Wszechmocne 2025 zadała szyku. Klasa sama w sobie
Pies robi tak, gdy go przytulasz? Od razu przestań
Pies robi tak, gdy go przytulasz? Od razu przestań