Szkodniki roślin iglastych
Oprócz chorób wywołanych przez bakterie i grzyby nasze drzewka i krzewy iglaste mogą być atakowane przez różne szkodniki.
Mszyce - ochojniki
- żerują na świerkach, modrzewiach, sosnach, daglezjach i jodłach. Pozostawiają na pędach odchody w postaci tzw. spadzi, do której przylepia się kurz i na której mogą rozwijać się grzyby. Wysysają sok, uszkadzając przy tym igły - początkowo powstaje drobna żółta plamka, która rozszerza się stopniowo, aż do całkowitego zbrązowienia igieł. W miejscu uszkodzenia powstają szyszkowate wyrośla - galasy, w których rozwijają się larwy tych mszyc.
Na różnych gatunkach świerków i modrzewi występują pospolicie ochojniki świerkowo-modrzewiowe. Wiosną, na końcach pędów, przy młodych pączkach świerków tworzą się ciemnozielone galasy. Dojrzewają od końca czerwca do sierpnia i zmieniają barwę na brunatną. Po wylęgu młode mszyce przelatują na modrzewie i tam żerują. Powodują żółknięcie pędów i opadanie igieł. Galasy należy wycinać i palić, zanim latem uwolnią się z nich larwy. Jeżeli nie można wszystkich galasów usunąć, drzewo można podlać preparatem Confidor 200 SL.
Ochojnik świerkowy zielony wytwarza na świerkach znacznie większe galasy, podobne do małego ananasa. Tworzą się przy podstawie pędu. Od połowy kwietnia na igłach modrzewia żerują jasnozielone larwy, które powodują załamywanie się igieł. Rozwój ochojników można ograniczyć unikając sadzenia świerków w pobliżu modrzewi i usuwając galasy ze świerków zanim wylęgną się z nich mszyce.
Wiosną (marzec-kwiecień) opryskujemy świerki i modrzewie preparatem Promanal 60 EC (2%) lub Fastac10 EC (0,015%), dwukrotnie - w odstępach 2 tygodni, niszcząc jaja i wylegające się larwy. W okresie rozwoju pąka stosujemy Fastac10 EC (0,015%), a w trakcie wegetacji Orthene 75 SP (0,1%).
Świerki w czerwcu i lipcu można opryskać preparatem Decis 2,5 EC (0,05%). Gdy na modrzewiach pojawi się woskowina, opryskujemy je preparatem Pirimor 50 WG (0,1%) lub Aztec 140 EW (0,08%).
Ochojnik jodłowy żeruje na dolnej stronie igieł. Gałęzie przebarwiają się na żółtobrązowo, a igły są pokryte obfitym białym nalotem woskowym, pod którym ukryte są samice. Silnie porażone pędy zasychają, a igły szybko opadają. W ciągu roku rozwijają się 3-4 pokolenia larw. Zwalczanie chemiczne ochojników można przeprowadzać w 2 okresach:
- od późnej jesieni do wczesnej wiosny, ale najpóźniej do połowy marca, niszcząc zimujące larwy lub samice zanim zdążą złożyć jaja, stosujemy Promanal 60 EC (2%). Gdy temperatura jest wyższa niż 12°C, opryskujemy dwukrotnie, co dwa tygodnie, preparatem Fastac 10 EC (0,02%),
- latem, gdy na modrzewiach lub jodłach zauważymy pierwsze samice otoczone białym kokonem, rośliny opryskujemy preparatami Mospilan 20 SP (0,02%), Pirimor 25 WG (0,2%), Orthene 75 SP (0,1%) lub Croneton 500 EC (0,1%).
Ochojnik daglezjowy żeruje na igłach powodując ich skręcanie i przedwczesne opadanie. Drzewa opryskujemy wiosną preparatem Promanal 60 EC (2%), który niszczy zimujące larwy. Gdy temperatura wzrośnie do ok. 18°C stosujemy Fastac 10 EC (0,015%) lub Ambusz 25 EC (0,05%).
Ochojnik sosnowy żeruje u nasady igieł powodując załamywanie i przedwczesne opadanie igieł. Nie tworzy galasów, a woskowa wydzielina przypomina kłaczki waty. Wczesną wiosną stosujemy Promanal 60 EC (2%), a w okresie wegetacji Orhtene 75 SP (0,1%).
Mszyce - miodownice.
Larwy i osobniki dojrzałe żerują pomiędzy igłami na dolnej stronie młodych pędów, wydzielając rosę miodową, na której rozwijają się grzyby sadzakowe. Tworzą kolonie na pędach wierzchołkowych lub przy podstawie. Szczególnie niebezpieczne są miodownica jałowcowa i żywotnikowa, które żerują na wielu odmianach jałowca wirginijskiego, żywotniku zachodnim i cyprysiku nutkajskim, powodując brązowienie i zamieranie pędów. Krzewy należy opryskać preparatami Mospilan 20 SP (0,02%), Confidor 200 SL (0,04%) z dodatkiem środka zwiększającego przyczepność, np. Cittowet AL (0,015%). W razie potrzeby zabiegi należy powtarzać aż do całkowitego zniszczenia szkodnika.
Czewce
(miseczniki, tarczniki, wełnowce)
Larwy szkodnika, żerując na igłach lub łuskach, wysysają soki z roślin. Powoduje to żółknięcie i opadanie igieł. Czerwce wydzielają rosę miodową, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.
Najczęściej spotykane czerwce to:
Misecznik miechun - świerkowiec większy oraz świerkowiec mniejszy. Podczas żerowania larw wydzielana jest obficie rosa miodowa, na której rozwijają się grzyby sadzakowe, powodujące czernienie igieł. W ciągu roku rozwija się tylko jedno pokolenie, zimują larwy drugiego stadium, które zanim osiągną dojrzałość, żerują do końca kwietnia lub połowy maja. Samica od połowy kwietnia aż do początku czerwca składa jaja, z których od końca czerwca do początku lipca lęgną się larwy.
- Misecznik cisowiec - larwy i osobniki dorosłe żerują na dolnej stronie igieł, wysysają soki z pędów i igieł cisa. Powodują żółknięcie, brązowienie i opadanie igieł oraz zahamowanie wzrostu pędów lub nawet ich zamieranie. Rozwój jest podobny jak u świerkowca większego. Od końca maja do końca lipca samice składają jaja, z których w lipcu lęgną się larwy i usadawiają na igłach, gdzie żerują do końca sierpnia lub początku września, po czym schodzą na korę pędów i zimują.
- Misecznik tujowiec żeruje na pędach żywotnika zachodniego. Hamuje wzrost pędów, powoduje odbarwienie tkanek i nerkozę.
- Tarcznik sosnowiec żeruje na górnej stronie igieł. Powoduje w miejscu żerowania jasnożółte plamy.
- Tarcznik jodłowiec początkowo na spodzie igieł tworzy żółte plamy. Następnie igły brązowieją i opadają.
- Tarcznik jałowcowiec jest szczególnie groźny dla jałowca pospolitego, wirginijskiego i sabińskiego oraz starszych cyprysików. Samice w połowie maja rozpoczynają składanie jaj. Po 3-4 tygodniach lęgną się larwy, które dojrzewają pod koniec lipca. Larwy i osobniki dorosłe żerują na igłach i pędach, hamując ich wzrost. W efekcie roślina zamiera. - Wełnowiec - czerwiec mączysty, mączystek - żeruje w dużych koloniach na pędach jałowców, głównie jałowca pospolitego odmiany kolumnowej i odmiany płożącej. Powoduje odbarwienie igieł i zamieranie pędów.
Czerwce możemy zwalczać latem, gdy z jaj wylęgają się larwy i wędrują po roślinach (w przypadku tarczników i wełnowców - w czerwcu, a w przypadku miseczników - w lipcu). Opryskujemy dwukrotnie, co 2 tygodnie, preparatem Confidor 200 SL (0,08%), Mospilan 20 SP (0,04%), Actellic 500 EC (0,1%) lub Lannate 20 L (0,2%). Zimą, od listopada do marca, przy temperaturze powyżej 12°C, rośliny opryskujemy preparatem Promanal 60 EC (2%), aby zniszczyć zimujące larwy miseczników i tarczników lub samice wełnowców.
Roztocza
Przędziorek sosnowiec występuje na prawie wszystkich gatunkach drzew i krzewów iglastych. Szczególnie wrażliwe są karłowe formy świerka. Larwy i osobniki dorosłe żerują na igłach, które przebarwiają się na żółto, potem brunatnieją i opadają. Zahamowany zostaje wzrost pędów. Larwy niszczymy opryskując roślinę na przełomie maja i czerwca preparatem Apollo 500 SC (0,1%), Karate 025 EC (0,1%) lub Talstar 100 EC (0,05%). Postać dorosłą zwalczamy podczas okresu wegetacji preparatami Talstar 100 EC (0,05%) lub Rufast 150 EC (0,04%).
Na modrzewiach podobne uszkodzenia powoduje przędziorek modrzewiowiec. Rośliny opryskujemy od listopada do marca, przy temperaturze powyżej 12°C, preparatem zawierającym olej parafinowy, np. Promanal 012 AL. Wiosną, bezpośrednio po wylęgu larw z jaj zimowych, opryskujemy preparatem Apollo 500 SC (0,1%), Nissorun 050 EC (0,06%) lub Danirun 110 EC (0,1%). W razie potrzeby możemy opryskać latem środkiem Magus 250 SC (0,06%), Danitol 10 EC (0,05%), Karate 025 EC (0,1%) lub Talstar 100 EC (0,05%).
Brudnica mniszka
Gąsienice tego motyla żerują początkowo na młodych igłach, a potem na pozostałych, zjadając części wierzchołkowe lub całe igły. Szkodniki są barwy ciemnobrązowej z białym wzorem na stronie grzbietowej i niebieskawymi brodawkami po bokach ciała, z których wyrastają kępki długich włosków. Gąsienice wylęgają się na przełomie kwietnia i maja. Po wykryciu pierwszych szkodników lub uszkodzeń opryskujemy preparatem Decis 2,5 EC.
Osnuja sadzonkowa
Błonkówka ta występuje najczęściej na sośnie wejmutce. Szkodliwe są larwy, które żerują na głównym pędzie powodując jego zamieranie. W okresie pojawienia się owadów stosujemy preparat Talstar 100 EC (0,05 %).
Opuchlak cisowiec
Larwy zjadają korzenie, szyjkę korzeniową oraz pędy. Porażone rośliny zamierają. Po wykryciu pierwszych uszkodzeń rośliny podlewamy preparatem Basudin 25 EC (0,15%), formy dorosłe szkodnika niszczymy w maju-czerwcu preparatem Sumi-Alpha 050 EC.
Pomiernik jałowcak
Gąsienice tego motyla żerują wiosną i w sierpniu na młodych pędach. Krzewy brązowieją i wyglądają jak uszkodzone przez mróz. Wiosną niszczymy zimujące jaja preparatem Promanal 60 EC (2%), po wykryciu gąsienic opryskujemy preparatem Ambusz 25 EC (0,05%) lub Fastac 10 EC (0,02%).