Bóle stawów

Objawy bólowe mogą być ograniczone tylko do jednego stawu, dotyczyć grupy stawów (np. kręgów szyjnych) lub dotyczyć wielu stawów jednocześnie. W rozpoznaniu uwzględnić także należy charakter bólu, jego nasilenie, przebieg i objawy towarzyszące.

Jeżeli ból dotyczy jednego stawu, to najczęściej jest związany z urazem. Towarzyszy mu ubytek funkcji stawu, obrzęk i zaczerwienie, podniesiona ciepłota powiązana z zaczerwienieniem okolic stawu. Można wówczas z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić zapalenie stawu na tle infekcji. Potwierdzeniem rozpoznania będzie badanie w kierunku czynnika infekcyjnego.

Jeżeli objaw dotyczy więcej niż jednego stawu jednocześnie, nie wyklucza to ewentualnego rozpoznania infekcji. Rozszerza jednocześnie podejrzenia diagnostyczne na stosunkowo dużą liczbę chorób.

Często powodem bólu stawów jest reakcja immunologiczna organizmu. Może mieć to miejsce przy zakażeniach wirusowych (np. wirusowe zapalenie wątroby)
i bakteryjnych (płonica, niektóre postacie gruźlicy)
.

Innym przykładem reakcji autoimmunologicznej są choroby zaliczane do reumatycznych. W szczególności dotyczy to reumatoidalnego zapalenia stawów i zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, ale spotykane są także w przypadku kolagenoz.

Objaw ten jest także charakterystyczny dla innego mechanizmu - zmian zwyrodnieniowych, obejmujących stawy.Proces zwyrodnienia tkanek stawowych jest zjawiskiem fizjologicznym występującym u wszystkich ludzi i nasilający się z wiekiem, jeżeli jednak przebiegają z nasilonymi dolegliwościami bólowymi i ograniczeniem ruchomości stawów - powinny zostać dokładnie rozpoznane i leczone.
Zmiany o charakterze zwyrodnieniowym mogą dotyczyć praktycznie każdego stawu organizmu. W niektórych wypadkach proces chorobowy dotyczący stawów będzie manifestował się także objawami sąsiednich okolic. Na przykład przy występowaniu zwyrodnień w stawach kręgosłupa szyjnego mamy do czynienia ze współistniejącymi objawami bólowymi w okolicy potylicznej, barków a nawet kończyn górnych. Podobne zjawisko obserwujemy w przypadku zwyrodnień w obrębie innych stawów kręgosłupa - w części lędźwiowej lub piersiowej.

W chorobach nowotworowych, zarówno dotyczących samych stawów (wywodzących się z tkanek stawowych - czyli chrząstki, kości, więzadeł czy naczyń krwionośnych) jak i w przebiegu nowotworów układu krwiotwórczego bóle stawów mogą odegrać pewną rolę diagnostyczną.

Bóle stawów występują także w niektórych chorobach układu wydzielania wewnętrznego i zespołów metabolicznych. Na pierwszym miejscy wymienić tu należy dnę moczanową, a z rzadszych chondrokalcynozę, hiperlipoproteinemię, hemochromatozę i skrobiawicę.
Mechanizmem powodującym pojawienie się objawów stawowych w tej grupie chorób jest odkładanie się różnych (w zależności od jednostki chorobowej) substancji w obrębie tkanek lub jamy stawowej. Bóle stawów pojawiają się także w przebiegu cukrzycy, nadczynności gruczołu tarczowego, przytarczyc i nadnerczy.