Cała prawda o depresji

Depresja poważnie obniża jakość życia, przeszkadza w pracy i może być groźna dla życia, ale obecnie można ją leczyć skutecznie i niedrogo - mówił psychiatra, dr Maciej Moskwa, podczas konferencji "Depresja i leki przeciwdepresyjne w czasach nowych wyzwań informacyjnych", zorganizowanej w ramach kampanii "Lek Bezpieczny" przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

W depresji zdarzają się zaburzenia snu (bezsenność lub zbyt długi sen)
duże wahania wagi, obniżenie libido, bóle głowy. Na jej obraz składają się smutek, poczucie beznadziejności rozdrażnienie lub spadek zainteresowań i niemożność odczuwania przyjemności. Chory może być otępiały i odczuwać ciągłe zmęczenie albo ma trudności z usiedzeniem w miejscu. Często czuje się bezradny, bezwartościowy, prześladują go lęki i natrętne myśli, czasem poczucie winy, a nawet omamy. Typowy jest brak motywacji i izolowanie się od innych Myśli i zachowania samobójcze sprawiają, że depresja jest groźna dla życia, i to nie tylko życia chorego. Może na przykład spowodować wypadek, specjalnie zderzając się z innym samochodem.

Depresja ma wiele przyczyn. Zidentyfikowano około 20 genów, które jej sprzyjają - czynnikiem wyzwalającym może być pora roku (jesień, wiosna), ciężkie przeżycia, a nawet grypa i inne choroby wirusowe - wydzielany wówczas interferon ma działanie depresyjne. Także początkowy okres ciąży i połogu sprzyjają depresji.

Co roku na depresję zapada niemal 3 procent światowej populacji, zajmuje czwarte miejsce na liście chorób upośledzających jakość życia, ale do roku 2010 może się przesunąć na drugie. Aż 90 procent zgonów z powodu samobójstw przypisuje się depresji.

Rozpoznanie depresji opiera się głównie na wywiadzie i kwestionariuszach, choć w użyciu jest także tomografia, EEG czy badania hormonalne. Ponieważ depresja wiąże się z obniżoną aktywnością układów neuroprzekaźnikowych (noradrenaliny, serotoniny i dopaminy), w leczeniu stosuje się substancje działające na ich poziom. Dawne tak zwane "trójpierścieniowe" leki przeciwdepresyjne bywały niebezpieczne, nowe są znacznie bezpieczniejsze.

Są też stosunkowo tanie - skuteczne leczenie kosztuje od kilku złotych do około 100 złotych miesięcznie w przypadku preparatów najbardziej zaawansowanych. Wciąż jeszcze używa się elektrowstrząsów (bardzo skuteczna metoda, choć zabieg trzeba powtarzać, co kilka miesięcy) Stosuje się też eksperymentalne, wszczepiane stymulatory mózgu i magnetoterapię za pomocą bardzo mocnego magnesu.

Na początku leczenia trzeba zachować ostrożność, ponieważ najpierw pacjent odczuwa przypływ energii, a potem dopiero poprawia mu się nastrój. W międzyczasie może spróbować samobójstwa. Najskuteczniej działa połączenie leków z psychoterapią.

Choć działanie przeciwdepresyjne mają także preparaty ziołowe (choćby popularny dziurawiec), jest ono wielokrotnie słabsze niż w przypadku nowoczesnych leków. Trzeba pamiętać, że również zioła mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje - na przykład dziurawiec pobudzając metabolizm wątrobowy może zakłócać działanie innych leków przeciwdepresyjnych czy unieczynniać doustne środków antykoncepcyjnych, (co czasem skutkuje niechcianą ciążą). Poza tym dziurawiec uczula na światło, a to grozi poparzeniem słonecznym.

- Alkohol, jeden z najstarszych środków działających na stan psychiczny poprawia nastrój tylko przejściowo - mówił dr Moskwa.- Na dłuższą metę działa depresyjnie, a kac ma nie tylko wymiar fizyczny - zły nastrój i lęki mogą się pogłębiać, gdy miną przyjemne odczucia. Nie ma jak dotąd alkoholu o przedłużonym działaniu. I oczywiście pić go trzeba z umiarem - także w tym przypadku przedawkowanie bywa groźne dla życia.

Wiele informacji na temat depresji można znaleźć na stronach internetowych Depresja.pl, Depresja.org i Leczdepresje.pl. Natomiast bezkrytyczne korzystanie z wiadomości wyszperanych na własną rękę w internecie bywa ryzykowne.