Chabry. Zdrowe chwasty prosto z pola

Kwiatami bławatka leczono ukąszenia zwierząt, choroby dziąseł, wrzody i rany. Medycyna ludowa do dziś używa ich do leczenia chorób nerek. Wiadomo też, że poprawiają wzrok. Już wkrótce chabry, bo tak zamiennie nazywa się bławatki, zakwitną na polskich polach.

Chaber to gatunek rośliny zielnej z rodziny astrowatych. W ludowej tradycji ma wiele nazw: białasy, głowacz, jasieniec, kardy, kwiatek wołoszek, macoszka, modrak, modrzeńczyk, samosiejka, wasilek, wawer. Występuje w Europie oraz na Syberii Zachodniej. W Polsce to pospolity chwast polny, który rośnie głównie w zbożu.

Jak zbierać i przechowywać chabry?

W lecznictwie wykorzystuje się brzeżne kwiatki chabrów. Należy zbierać je na początku kwietnia, kiedy jeszcze są niezupełnie rozwinięte. Z koszyczków wyskubuje się płatki i następnie suszy w miejscach przewiewnych i ocienionych. Warto wysuszyć je w temperaturze 45 stopni, ponieważ przy powolnym suszeniu tracą barwę, a tylko nieodbarwione płatki zachowują lecznicze właściwości. Warto pamiętać, że suszone chabry przechowuje się w szczelnie zamkniętych pudełkach.

Co zawierają chabry?

W chabrach kryją się takie związki jak flawonoidy, antocyjanidyny, sole mineralne z dużą zawartością manganu oraz potasu, garbniki oraz witamina C. Flawonoidy wzmacniają odporność organizmu, mają właściwości przeciwalergiczne oraz przeciwastmatyczne, mają też korzystny wpływ na naczynia krwionośne. Antocyjanidyny ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające, wykazują właściwości prozdrowotne. Sole mineralne pełnią funkcje budulcowe oraz regulatorowe.

Mangan jest mikroelementem, który bierze udział w przemianie białkowej, tłuszczowej, węglowodanowej, jest też istotnym składnikiem krwi, odżywia nerwy oraz mózg, natomiast potas jest makroelementem, który odpowiedzialny jest za prawidłową pracę układu nerwowego, poprawia zdolność koncentracji, dostarcza komórkom substancji odżywczych, a wynosi zbędne produkty przemiany materii, bierze udział w spalaniu węglowodanów i białek.

Z kolei garbniki wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, przeciwbiegunkowe oraz bakteriobójcze, poza tym obkurczają naczynia krwionośne i zmniejszają obrzęki. Witamina C ma niezwykle istotne znaczenie dla organizmu, między innymi zapewnia ona prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego, a więc i serca, obniża cholesterol oraz ciśnienie krwi, jest przeciwutleniaczem chroniącym przed wolnymi rodnikami.

Właściwości chabrów

Chabry mają silne działanie moczopędne, charakteryzują się działaniem przeciwbakteryjnym oraz żółciopędnym. Naparów z chabrów używany jest w przewlekłych schorzeniach nerek. Pomocniczo stosuje się je również w stanach zapalnych kłębków i miedniczek nerkowych oraz w kamicy nerkowej, a także w niedostatecznym przepływie żółci do dwunastnicy. Zewnętrznie napar z chabrów stosowany jest przy zapaleniu brzegów powiek oraz spojówek, a także przy nadwrażliwości na intensywne promieniowanie słoneczne, ekranów telewizyjnych czy monitorów komputerowych. Napar stosuje się również do zmywania skóry głowy dotkniętej łupieżem lub grzybicą.