Diagnostyka bólów brzucha

Po przeczytaniu artykułów na temat objawów bólów brzucha, które są jedynie skrótowym opisem najczęściej występujących przyczyn jasno wynika, że istnieje ogromna liczba chorób, których ból ten jest jednym z o objawów.

Aby umiejętnie rozpoznać powód bólu w obrębie jamy brzusznej trzeba wielu lat doświadczenia i wnikliwej rozmowy i oceny pacjenta. Dlatego też nie należy lekceważyć objawów bólu brzucha i lepiej w każdym przypadku skontaktować się z lekarzem gastroenterologiem, który pokieruje na odpowiednie badania.

Przede wszystkim należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy ból jest zagrożeniem życia i wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej. Stąd powstało pojęcie "brzucha chirurgicznego" jako stanu, kiedy wymagana jest szybka reakcja chirurga polegająca na otwarciu jamy brzusznej i wykonania zabiegu usuwającego stan chorobowy. Odwlekanie zabiegu chirurgicznego w takiej sytuacji może powodować zagrożenie życia pacjenta.

Najczęstszymi przyczynami ostrego brzucha chirurgicznego są:

1. zapalenie wyrostka robaczkowego;
2. ostra niedrożność mechaniczna (np. wgłobienie jelita, uwięźnięcie przepukliny) ;
3. przebicie ściany przewodu pokarmowego (np. pęknięcie wrzodu żołądka lub dwunastnicy);
4. ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego;
5. zmiany naczyniowe (zatory, zakrzepy);
6. skręcenie szypuły torbieli jajnika lub krezki;
7. pęknięcie jajowodu w ciąży pozamacicznej.

Po przeprowadzeniu wnikliwego wywiadu należy wykonać badanie per rectum, morfologię krwi, rtg płuc, EKG, USG, zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej (lub badania kontrastowe określonych odcinków przewodu pokarmowego), badania biochemiczne krwi. W razie konieczności można wykonać gastroskopię, kolonoskopię lub sigmoidoskopię.

Czasami wymagane są bardziej specjalistyczne badania - np. tomografia komputerowa brzucha lub ERCP (polegające na podaniu kontrastu do dróg żółciowych i trzustkowych). W razie podejrzenia zmian naczyniowych robimy angiografię naczyń trzewnych (podanie kontrastu do światła naczyń krwionośnych).

Można oznaczać poziom niektórych hormonów lub metabolitów, pobierać wycinki z jelit lub żołądka, pobierać kał do badania w kierunku pasożytów, bakterii, grzybów, krwi utajonej.

W razie podejrzenia zaburzeń wchłaniania lub zaburzeń w obrębie jelita cienkiego wykonujemy testy absorpcji określonych substancji podawanych doustnie. W przypadku istnienia wodobrzusza pobieramy poprzez nakłucie płyn z jamy otrzewnowej do badania laboratoryjnego i cytologicznego.

Leczenie - ilość i różnorodność chorób powodujących przyczyny bólów brzucha jest tak duża i tak różnorodna, że opisywanie ich leczenia sprowadziłoby się do umieszczenia w tym miejscu podręcznika chorób wewnętrznych i chirurgii. Proponuję z każdym bólem brzucha zwrócić się do lekarza, który po odpowiednim rozpoznaniu zaleci prawidłowe leczenie.