Dna moczanowa - co jeść, a czego nie?
U osób dotkniętych tą chorobą dochodzi do nadmiernego wytwarzania kwasu moczowego lub nieprawidłowego wydalania kwasu moczowego wraz z moczem. Jego nadmiar może odkładać się w mięśniach, stawach czy tkance podskórnej. Występowanie złogów powoduje stan zapalny, niszczenie chrząstek, powierzchni stawowych i prowadzi do zapalenia stawów.
Dna moczanowa - inaczej zwana podagrą czy skazą moczanową - jest zaliczana do chorób metabolicznych i polega na odkładaniu się kwasu moczowego we krwi. Kwas moczowy jest końcowym produktem katabolizmu zasad purynowych. U osób dotkniętych tą chorobą dochodzi do nadmiernego wytwarzania kwasu moczowego lub nieprawidłowego wydalania kwasu moczowego wraz z moczem. Jego nadmiar może odkładać się w mięśniach, stawach czy tkance podskórnej. Występowanie złogów powoduje stan zapalny, niszczenie chrząstek, powierzchni stawowych i prowadzi do zapalenia stawów.
Chorzy na podagrę narażeni są na nagłe ataki bólu, które pojawiają się najczęściej w nocy. Towarzyszy im wysoka temperatura ciała, obrzęk stawu i jego silna tkliwość. Ból przychodzi nagle i ustępuje po kilku dniach lub tygodniach. Kolejny atak może pojawić się po kilku miesiącach lub latach.
Większa częstotliwość ostrych napadów bólowych spowodowana jest dietą bogatą w puryny, stresem oraz niektórymi lekami. Niestosowanie się do wytycznych jadłospisu może doprowadzić do przewlekłego wielostawowego zapalenia dnowego, co może prowadzić do powikłań ze strony innych narządów, np. nerek czy układu krążenia.
Dieta osób ze skazą moczanową
Podstawowym celem diety jest zmniejszenie stężenia kwasu moczowego we krwi. Dlatego też należy wyeliminować z diety produkty bogate w puryny, czyli takie, z których powstaje więcej niż 100 mg kwasu moczowego.
Należy bezwzględnie unikać:
- wyciągów z kości i mięsa,
- podrobów, wędlin, konserw,
- dziczyzny,
- baraniny,
- ryb takich jak: sardynki, śledzie, szproty,
- owoców morza,
- czekolady, kakao,
- kawy naturalnej, herbaty,
- alkoholu,
- nasion roślin strączkowych takich jak: soczewica, groch, fasola,
- grzybów
- szpinaku,
- rabarbaru,
-ostrych przypraw,
- tłuszczy zwierzęcych.
U chorych z dną moczanową bardzo dobrze sprawdza się dieta wegetariańska z uwzględnieniem jajek oraz nabiału. Polecane jest menu z większą zawartością węglowodanów złożonych, ponieważ wzmagają one wydalanie moczanów z organizmu. Dieta powinna zawierać białko, witaminy oraz sole mineralne. Jednocześnie powinna ograniczać spożycie tłuszczy do połowy normy. Nie są zalecane diety wysokobiałkowe, gdyż mogą one prowadzić do hiperurykemii, czyli wzmożonej produkcji kwasu moczowego.
Osoby z nadwagą czy otyłością powinny dążyć do uzyskania prawidłowej masy ciała, gdyż zbyt duża masa ciała nadmiernie obciąża stawy oraz kręgosłup.
Unikaj alkoholu. Obojętnie, czy to będzie piwo, wódka czy wino. Wszelkie napoje z dodatkiem alkoholu zwiększają częstość napadów dny moczanowej.
Co należy jeść
W diecie ubogopurynowej wskazane jest spożywanie produktów, z których powstaje mniej niż 50 mg kwasu moczowego. W tej grupie produktów znajdziesz:
- warzywa: bakłażan, cukinia, kalafior, seler, szparagi, cebula, papryka, ogórki, marchew, cykoria, kapusta, ziemniaki, pomidory, sałata, roszponka, kalarepa, rzodkiewka, burak,
- owoce: czereśnie, wiśnie, jabłka, gruszki, kiwi, śliwki, truskawki, pomarańcze, banan,
- produkty zbożowe: pieczywo razowe, produkty zbożowe (pieczywo chrupkie, wafle ryżowe, płatki kukurydziane), kasze (jaglaną, jęczmienną czy gryczaną), ryż, makaron,
- produkty mleczne,
- jaja,
- orzechy.
Ważne jest, aby spożywać produkty bogate w błonnik pokarmowy, gdyż reguluje on pracę jelit i przeciwdziała zaparciom. Poza tym pomaga w utracie zbędnych kilogramów dzięki swoim właściwościom pęcznienia w żołądku i dawania uczucia sytości na dłużej. Wybieraj produkty razowe pełnoziarniste, które są bogate w witaminy z grupy B, magnez, żelazo i błonnik pokarmowy.
Pamiętaj o piciu wody. Zaleca się spożywanie około 3 litrów wody dziennie. Najlepiej wybierać wodę niegazowaną lub przegotowaną. Można wzbogacić ją sokami owocowymi. Do picia polecana jest kawa zbożowa, herbaty owocowe, ziołowe, chude mleko, koktajle owocowe, kefir, jogurt.
Przygotowywanie potraw
W diecie ważny jest nie tylko odpowiedni dobór produktów spożywczych, ale również sposób ich przygotowania. Należy unikać zup i sosów na wywarach kostnych, mięsnych czy grzybowych. Jeśli nie chcesz całkowicie zrezygnować z mięsa, spożywaj je gotowane w dużej ilości wody i nie używaj wytworzonego z gotowania wywaru.
Nie spożywaj potraw smażonych, pieczonych czy duszonych. Mięsa, które możesz jeść w ograniczonych ilościach i od czasu do czasu to: drób, wieprzowina, chude wędliny drobiowe. Przygotowując posiłki, możesz podprawiać potrawy zawiesinami z mąki i mleka. Ograniczeniu podlegają tłuszcze zwierzęce, dlatego też używaj olei roślinnych takich jak olej rzepakowy, oliwa z oliwek czy olej lniany.
Dieta powinna być obfita w warzywa i owoce. Możesz je spożywać w postaci gotowanej, surówek i soków.
Najlepiej spożywać 4-5 posiłków w ciągu dnia i jednocześnie pamiętać, aby ostatni zaplanować na około 3-4 godzin przed snem. Dzięki temu nie dopuścisz do zatrzymania się większych ilości kwasu moczowego w ciągu nocy.
Stosowanie odpowiedniej diety pozwoli na ograniczenie ataków dny moczanowej i jednocześnie zmniejszy stężenie kwasu moczowego we krwi. Dzięki temu poczujesz się lepiej i stan zapalny wokół stawów nie będzie się nasilał.
