Infekcje bardzo intymne

Kochają lato. Najlepiej czują się w wysokiej temperaturze i przy dużej wilgotności powietrza. Rozmnażają się wówczas bez opamiętania i niestety sprawiają nam wiele kłopotów. Mowa oczywiście o bakteriach, grzybach i pierwotniakach, które są przyczyną różnych zakażeń, w tym także intymnych. *Sprzyja im nie tylko letnia pogoda. Także letnie wyjazdy, korzystanie z publicznych toalet, pływanie w basenie oraz nawiązywanie przypadkowych kontaktów seksualnych. Niektóre z infekcji przebiegają łagodnie i są niegroźne, ale wiele z nich jest bardzo niebezpiecznych. Mogą prowadzić do poważnych powikłań, dlatego naprawdę nie wolno ich lekceważyć. *Przy najmniejszym podejrzeniu zakażenia (np. nieprawidłowa wydzielina z pochwy, podrażnienie i swędzenie okolic intymnych) konieczna jest wizyta u specjalisty i przeprowadzenie do końca całej przepisanej przez niego kuracji. Samodzielnie można jedynie doraźnie złagodzić objawy choroby. Pomogą w tym specyfiki dostępne bez recepty np. Clotrimazolum, Albothyl, Lactovaginal
czy Vagical. By nie rozszerzać infekcji, należy zrezygnować ze zbliżeń z partnerem i nie drapać swędzących miejsc. Można też samodzielnie wykonać test wydzieliny z pochwy Vi-Sense (do kupienia w aptece, cena ok. 26 zł). Zabarwienie paska wskaźnikowego świadczy o zakażeniu bakteriami, rzęsistkiem lub drożdżakami. Pokazanie wyniku testu lekarzowi przyspieszy diagnozę i ułatwi wybór odpowiedniego leczenia. Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące infekcje intymne, ich charakterystyczne objawy i sposoby leczenia.

*Grzybica *Objawy. W początkowym stadium choroby symptomy są dość łagodne. Zwykle jest to tylko delikatne swędzenie, często pojawiające się na kilka dni przed miesiączką. Jednak infekcja grzybicza szybko rozwija się na dobre. Towarzyszą jej wtedy ból, świąd i pieczenie, nasilające się szczególnie przy stosunku lub oddawaniu moczu, oraz bezwonne grudkowate upławy, wyglądem przypominające biały ser.

Skąd to się bierze?Chorobę wywołuje kilka rodzajów grzybów z rodziny Candida, najczęściej Candida albicans. Tego rodzaju drobnoustroje zawsze znajdują się w pochwie i nie powodują żadnych dolegliwości. Dopiero gdy spada odporność organizmu, doskonale wyczuwają odpowiedni moment i zaczynają się rozmnażać. Zakażeniom tego typu sprzyja noszenie ciasnej i syntetycznej bielizny (prowadzi to do nadmiernej wilgotności oraz przegrzania intymnych okolic ciała), jak również stosowanie antybiotyków niszczących nie tylko „złe” bakterie, ale także i te, które są pożyteczne. Ich miejsce zajmują wtedy grzyby. Infekcje intymne częściej zdarzają się także kobietom w ciąży. Ryzyko zakażenia wzrasta również na skutek nieprzestrzegania podstawowych zasad higieny.

Co zrobi lekarz? Do postawienia diagnozy wystarczy na ogół zwykłe badanie ginekologiczne. Czasem jednak lekarz musi pobrać wymaz z pochwy, by stwierdzić z całą pewnością, czy nękające nas dolegliwości są objawem grzybicy, czy też innej infekcji. Na tej podstawie można precyzyjnie dobrać najbardziej skuteczny preparat. Najczęściej przepisywane są tzw. fungicydy, czyli leki przeciwgrzybicze w formie globulek dopochwowych oraz kremów. Zwykle terapia trwa od 3 do 14 dni. Niekiedy zamiast leczenia miejscowego lekarz może zalecić stosowanie środków doustnych (np. Fluconazol, Ketokonazol). Niestety, zakażenie grzybami lubi powracać. Wówczas najczęściej podaje się jednocześnie preparaty doustne oraz działające miejscowo.
Skutki zaniedbania. Niewłaściwie leczona lub niedoleczona grzybica ma tendencję do częstych nawrotów. Kolejne infekcje są zwykle znacznie silniejsze i trudniejsze do pokonania.

Zakażenie bakteryjne *Objawy. Świąd wewnątrz i wokół pochwy, uczucie pieczenia, ból nasilający się głównie przy oddawaniu moczu lub w czasie stosunku oraz upławy, które w odróżnieniu od tych, występujących przy grzybicy, są mleczne lub żółte o niemiłym „rybim” zapachu.
*Skąd to się bierze? Winne są przede wszystkim różne szczepy bakterii beztlenowych. Ryzyko ich szybkiego rozmnożenia się znacznie zwiększa nagłe obniżenie odporności organizmu (związane np. ze stresem).* Zachorowaniom sprzyjają też irygacje pochwy, zmiany hormonalne spowodowane menopauzą, stosowanie antybiotyków, niewłaściwe używanie tamponów*(pozostawione zbyt długo w pochwie stają się siedliskiem bakterii) i oczywiście brak odpowiedniej higieny.

Co zrobi lekarz?Zleci dokładne badania laboratoryjne. Pomogą one upewnić się, czy schorzenie, z którym do niego przychodzisz, jest na pewno zapaleniem bakteryjnym (Bacterial vaginosis). W ten sposób wykluczy także inne choroby np. weneryczne. Terapia polega głównie na stosowaniu doustnych bądź dopochwowych antybiotyków. Kuracja trwa zwykle do 7 dni.Przeprowadź ją do końca, nawet jeżeli objawy ustąpią wcześniej, ponieważ niedoleczona infekcja bakteryjna może przejść w stan przewlekły.
Skutki zaniedbania. Komplikacje z powodu niewyleczonego zakażenia mogą być bardzo poważne. Wśród nich są: przewlekłe zapalenie pochwy, stan zapalny gruczołów Bartholina (bardzo bolesne jednostronne obrzmienie warg sromowych), nawracające zapalenia dróg moczowych oraz zapalenie przydatków lub błony śluzowej macicy, które może prowadzić do bezpłodności. Niezwykle ważne jest również jak najszybsze leczenie zakażeń bakteryjnych u kobiet w ciąży. W ich przypadku zignorowanie dolegliwości może mieć katastrofalne skutki, tj. poronienie, pęknięcie błon płodowych i przedwczesny poród.

Rzęsistkowica *Objawy. Charakterystyczne upławy: pieniste, o mocnym i nieprzyjemnym zapachu, w szarawym bądź żółtozielonym kolorze. Zazwyczaj towarzyszy im silne pieczenie, świąd, podrażnienie błon śluzowych w okolicy pochwy i warg sromowych oraz ból w trakcie stosunku.
*Skąd to się bierze?W przypadku tego typu zakażenia winowajcą jest pierwotniak – rzęsistek pochwowy, który zagnieżdża się głównie w pochwie i cewce moczowej. Do zakażenia może dojść w wyniku stosunku płciowego z chorą osobą, ale nie tylko. Można również zarazić się na przykład poprzez wspólne używanie ręczników, bielizny, przyborów do mycia, a nawet na basenie czy też w publicznej toalecie.

Co zrobi lekarz? Najprawdopodobniej skieruje Cię na badania laboratoryjne (wydzieliny z pochwy i cewki moczowej). Pozwolą one ustalić, czy rzeczywiście zostałaś zarażona rzęsistkiem. Jeśli tak, lekarz z pewnością przepisze Ci oraz Twojemu partnerowi odpowiednie antybiotyki. Ich podanie jest jedynym sposobem na całkowite wyleczenie. Terapia trwa najczęściej 5–7 dni, jednak ginekolog może zdecydować o przepisaniu Ci preparatu do jednorazowego zastosowania. Nie zapominaj, że jedyną możliwością całkowitego wyleczenia jest przestrzeganie wszystkich zaleceń lekarza oraz objęcie terapią jednocześnie Ciebie oraz partnera (nawet jeśli objawy infekcji u niego nie występują). Ponadto pamiętaj, aby po zakończeniu leczenia zgłosić się do ginekologa na wizytę kontrolną, podczas której lekarz ustali, czy jesteś już zupełnie zdrowa.
Skutki zaniedbania. Zbagatelizowana rzęsistkowica może wywołać różne komplikacje, aż po całkowitą bezpłodność. Jeśli zakażenie zdarzy się wówczas, gdy jesteś w ciąży, może prowadzić do przedwczesnego porodu oraz urodzenia dziecka z małą masą ciała.

*Jak zmniejszyć ryzyko zakażenia *- Noś bieliznę z tkanin zapewniających dobrą cyrkulację powietrza (np. bawełnianą, jedwabną lub wykonaną z nowoczesnych „oddychających” włókien).
- Zrezygnuj z bardzo obcisłych dżinsów i spodni ze sztucznych materiałów.
- Nie pożyczaj nikomu ręcznika ani przyborów do mycia.
- Ogranicz stosowanie tamponów tylko do wyjątkowych sytuacji (basen, podróż).
- Zamień długie gorące kąpiele na krótsze i chłodniejsze lub na szybki prysznic.
- Nie używaj sztucznie barwionych i aromatyzowanych płynów do kąpieli.
- W czasie kuracji antybiotykowej profilaktycznie zastosuj któryś z leków dostępnych bez recepty, np. Clotrimazolum, Vagical, Lactovaginal.

*Czy wiesz, że... *- Wzrost ryzyka występowania infekcji kobiecych może być spowodowany niedoborem cynku w organizmie. Minerał ten znajdziesz w mięsie, jajach, płatkach owsianych, orzechach i pestkach dyni.
- Stres związany ze zmianą miejsca pobytu czy klimatu może osłabić naturalne mechanizmy obronne organizmu i sprzyjać zakażeniom.
- Jedzenie jogurtów i kefirów w czasie kuracji antybiotykowej wspomaga ochronę naturalnej zdrowej flory bakteryjnej w pochwie.

Podstawowe zasady higieny 1. Podmywaj się przynajmniej 2 razy dziennie (rano i wieczorem), a w czasie miesiączki przy każdej wymianie podpaski. Najlepiej pod bieżącą wodą, używając prysznica lub korzystając z bidetu.
2. Myj i wycieraj narządy płciowe zawsze od przodu ku tyłowi(zapobiegniesz w ten sposób przeniesieniu bakterii z okolic odbytu do pochwy).
3. Używaj specjalnych płynów do higieny intymnej o pH 5,5 (odczyn zbliżony do pH pochwy). Nie stosuj mydeł do mycia rąk lub całego ciała, ponieważ niszczą naturalną florę bakteryjną pochwy, chroniącą nas przed zakażeniami.
4. Okolice intymne zawsze wycieraj osobnym ręcznikiem. Zmieniaj go bardzo często, przynajmniej 2–3 razy w tygodniu.

*Czy mężczyźni też chorują? *Tak. Dlatego pamiętaj, że gdy złapiesz którąś z infekcji intymnych, leczenia wymaga również Twój partner. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że on też jest zarażony, nawet jeśli nie odczuwa żadnych dolegliwości. Dopilnuj, aby lekarz również jemu przepisał właściwe leki (zazwyczaj są to kremy lub maści).

Katarzyna Zaborowska
Konsultacja: prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec