Kompulsywne objadanie się - przyczyny, skutki i walka z zaburzeniem

Kompulsywne objadanie się to jedno z zaburzeń odżywiania, w którym bez kontroli przyjmuje się duże ilości pokarmów, znacznie przekraczające potrzeby organizmu. Chęć jedzenia nie jest wynikiem uczucia głodu, a zazwyczaj ma podłoże emocjonalne.

Ponadto osoby zmagające się z kompulsywnym objadaniem się w trakcie jedzenia mogą w ogóle nie odczuwać fizycznego głodu.

Definiując zaburzenie, jakim jest kompulsywne objadanie się, warto najpierw wyjaśnić, czym jest kompulsja. Otóż kompulsja jest czynnością, która często się powtarza, a osoba zmagająca się z kompulsją, odbiera to jako czynność niechcianą. Powstrzymanie się jednak przed wykonaniem danej czynności jest dla tej osoby bardzo trudne, z reguły nawet niemożliwe. Tuż po zakończeniu kompulsywnej czynności zazwyczaj pojawiają się wyrzuty sumienia i złe samopoczucie.

Kompulsywnego objadania się nie wolno mylić z obżarstwem czy nadmierną ochotą na jedzenie.

Nadmierne objadanie się, które nie ma podłoża emocjonalnego, nazywane jest najczęściej obżarstwem. Spowodowane jest najczęściej nieustabilizowanym poziomem glukozy we krwi, pomijaniem śniadania i źle zbilansowaną dietą.

Zespół przyczyn objadania się wygląda jednak nieco inaczej w przypadku, gdy staje się to czynnością kompulsywną. Jedzenie kompulsywne bowiem ma głównie podłoże psychologiczne. Kompulsywne objadanie się jest odpowiedzią na rosnące napięcie, stres czy inną niekomfortową sytuację.

Osoba zmagająca się z kompulsywnym jedzeniem, poprzestaje jedynie na objadaniu się. Nie wykonuje czynności rekompensujących przejedzenie charakterystycznych na przykład dla bulimii. Po przejedzeniu się nie podejmuje intensywnych treningów, nie prowokuje wymiotów, nie bierze środków na przeczyszczenie ani nie stosuje kilkudniowych, oczyszczających głodówek.

Osoby, które kompulsywne się objadają, zjadają również normalne posiłki z członkami swojej rodziny czy w grupie przyjaciół. Objadają się natomiast w samotności, bez świadków swojej słabości.

Skutki kompulsywnego objadania się mają wymiar fizyczny i psychiczny. Kompulsywne jedzenie trwa ok. 1,5-2 h. Po tym czasie chory wpada w spiralę samokrytyki i samooskarżeń. Brak motywacji i wiary w siebie powodują, że taka osoba zaczyna się wycofywać z życia społecznego, sukcesywnie pogarsza się jej nastrój, co w konsekwencji może doprowadzić do depresji.

Napady kompulsywnego jedzenia powodują, że organizmowi dostarcza się znacznie więcej kalorii niż jest on w stanie spalić przy swoim standardowym funkcjonowaniu. Dlatego też skutkami kompulsywnego objadania się są: otyłość, zaburzenia tolerancji glukozy, cukrzyca typu 2., nadciśnienie tętnicze, choroby serca czy zespół metaboliczny.

Kompulsywne objadanie się jest zaburzeniem o podłożu psychologicznym, dlatego najlepszą metodą na zwalczenie tej przypadłości jest psychoterapia. Wśród metod pomocniczych można wymienić: wprowadzenie zasad racjonalnej diety, rozszerzenie umiejętności technik radzenia sobie ze stresem czy wypracowanie krótkotrwałej strategii poradzenia sobie z nadmiernym objadaniem się, np. wyjście na spacer czy telefon do przyjaciółki.