Na czym polega katabolizm mięśni? Przyczyny, objawy i ochrona mięśni

Katabolizm oznacza reakcje chemiczne metabolizmu, które prowadzą do rozpadu złożonych związków chemicznych na prostsze cząsteczki. Rozpadowi ulegają węglowodany, tłuszcze i białka.

Katabolizm mięśni natomiast to proces, w wyniku którego rozpada się tkanka mięśniowa. Taka sytuacja ma miejsce, gdy organizmowi nie dostarcza się odpowiednich ilości materiałów budulcowych. Katabolizm nie jest jedynie zmorą osób trenujących, bo sam proces zachodzi w organizmie każdego człowieka.

Kiedy organizmowi brakuje źródeł energii dostarczanych z zewnątrz, w celu podtrzymania podstawowych funkcji życiowych, zaczyna korzystać z zapasów zgromadzonych w postaci białek, tłuszczy i cukrów. Najlepszy źródłem białka dla organizmu w takim momencie są mięśnie i to one zaczynają się spalać, w celu uzupełnienia niedoborów energii.

Katabolizm mięśniowy może się nasilać podczas treningów. Włókna, z których zbudowane są mięśnie podczas pracy ulegają mikrouszkodzeniom. Reparacja uszkodzonych włókien, skutkuje rozbudową tkanki mięśniowej, co jest pozytywnym skutkiem uszkodzeń. Katabolizm mięśni trwa jeszcze kilka godzin po treningu.

Dlatego tak ważne jest, by plany treningowe łączyć z odpowiednią dietą. Zbyt niska podaż energii jest przyczyną pobierania jej ze spalanej tkanki mięśniowej. Przyczyną katabolizmu może być również niedobór snu. Brak snu prowadzi do zaburzeń równowagi hormonalnej i zmniejszenia produkcji hormonu wzrostu, który jest odpowiedzialny za regenerację i odbudowę mięśni.

Katabolizm może zostać wywołany także na skutek przewlekłego stresu, który źle wpływa na metabolizm. Mięśnie ulegają rozpadowi także przy nadmiarze ćwiczeń aerobowych. Dotyczy to zwłaszcza osób, które przebywają na diecie redukcyjnej lub niskokalorycznej.

Wśród objawów katabolizmu mięśni wymienia się niechęć do aktywności fizycznej, ospałość, uczucie zmęczenia, brak motywacji, a także spadek libido i brak apetytu. Katabolizm objawia się także bólem mięśni i kontuzjami, które są spowodowane kumulacją mikrourazów.

Podczas katabolizmu mięśniowego można zauważyć znaczący spadek odporności i zwiększoną podatność na przeziębienie czy choroby układu oddechowego. Zaawansowany proces rozpadu mięśni jest także widoczny na zewnątrz organizmu. Zauważalne stają się dysproporcje sylwetki oraz gromadzenie się tkanki tłuszczowej na brzuchu, karku i w okolicy twarzy. Należy jednak pamiętać, że katabolizm mięśni u każdej osoby może się objawiać w odmienny sposób.

Sprawdzoną metodą na katabolizm mięśni jest odpowiednio rozplanowana dieta. Aby skomponować jadłospis zapobiegający katabolizmowi mięśni należy kierować się kilkoma podstawowymi zasadami. Na początku należy obliczyć swoje dzienne zapotrzebowanie kaloryczne, czyli BMR. Znajomość BMR pozwoli na dostarczanie organizmowi tylu kalorii, ile potrzeba, by nie doszło do deficytu.

Następną zasadą jest podzielenie menu na 5 posiłków dziennie. Pierwszy posiłek trzeba zjeść do pół godziny po przebudzeniu, natomiast ostatni na dwie godziny przed snem. Po każdym treningu należy zjeść węglowodanową przekąskę złożoną z cukrów prostych. Ostatnią zasadą pozwalającą zapobiec katabolizmowi jest odpowiednia podaż białka. Osoby trenujące powinny przyjmować ok. 2 g białka na 1 kg masy ciała.