Atopowe zapalenie skóry. Jak pielęgnować skórę, którą uczulić może wszystko?

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła dermatoza zapalna o podłożu genetycznym. Jest wynikiem zaburzeń składu i funkcjonowania bariery skórno-naskórkowej oraz zaburzeń układu immunologicznego. Skórę atopową cechuje suchość, nawracanie zmian o typowej lokalizacji (zwykle w zgięciach łokciowych i dołach podkolanowych) i nasilony świąd skóry. Zazwyczaj u osoby chorej lub członków rodziny stwierdza się atopię (podwyższony poziom IgE). Objawem często towarzyszącym AZS jest rogowacenie mieszkowe.

Mogą występować również inne objawy związane z AZS, takie jak nawrotowe zakażenia skóry, dermografizm, nadwrażliwość na alergeny. W przypadku, gdy u obojga rodziców stwierdza się choroby alergiczne, ryzyko wystąpienia AZS u dziecka wynosi ok. 70 proc. Kiedy mogą pojawić się pierwsze objawy? Już między 3 a 6 miesiącem życia dziecka możemy zaobserwować niepokojące symptomy. Niestety nie da się przewidzieć przebiegu choroby. Czasem dolegliwości zmniejszają się, czasem maja nawrotowy charakter, a niekiedy AZS przechodzi w inny rodzaj alergii (to tzw. marsz alergiczny). Zdarza się jednak, że choroba trwa przez całe życie – raz pozostaje w remisji, innym razem dolegliwości się nasilają.

Dlatego tak ważna jest pielęgnacja skóry atopowej, która pozostaje nieodłączną częścią dnia. Regularne stosowanie kosmetyków odbudowujących płaszcz wodno-lipidowy skóry pozwala na zmniejszenie dolegliwości i poprawę jej stanu. Równie ważna jest dieta. Należy z niej wyeliminować pokarmy, na które uczulona jest osoba z AZS. Bardzo niekorzystnie na stan skóry wpływa również stres. Niestety w dzisiejszych czasach nie jest możliwe uniknięcie tego czynnika.

Do pielęgnacji skóry z AZS wybieramy specjalistyczne dermokosmetyki dostępne w aptekach. Nawilżają i natłuszczają skórę, łagodzą świąd, zmniejszają zaczerwienienia i szorstkość. Należy je stosować regularnie i kompleksowo, zgodnie z zaleceniami.

W przypadku osób z AZS najlepiej zredukować ilość kąpieli do niezbędnego minimum. Niektórzy lekarze mówią o ograniczeniu kąpieli do dwóch-trzech tygodniowo. Każdą kąpiel należy skrócić do kilku minut, pilnując przy tym, by woda nie była za ciepła. Najlepiej kąpać się z dodatkiem emolientu. Długie siedzenie w wannie i stosowanie zwykłych mydeł prowadzi do uszkodzenia płaszcza wodno-lipidowego skóry i zaostrza zmiany związane z AZS. Bardziej wskazany jest krótki prysznic. Po kąpieli należy delikatnie osuszyć skórę ręcznikiem i jak najszybciej użyć preparatu natłuszczającego (np. natłuszczającą emulsję do ciała z serii Ziaja Med). Wśród dermokosmetyków można również znaleźć specjalne szampony do mycia włosów i pielęgnacji skóry głowy dedykowane osobom ze skórą atopową.

Za każdym razem, gdy osoba z AZS odczuwa nasilony świąd, powinna zastanowić się, czy skóra nie jest wysuszona i użyć natłuszczającego kremu (np. kojący i nawilżający z serii Ziaja Med). Jeśli wystąpiła potrzeba zastosowania preparatu na dłonie, dostępne są specjalne kremy do tego przeznaczone.

Jeżeli AZS zaostrza się pod wpływem alergenów obecnych w naszych domach, należy szczególnie dbać o czystość, np. w przypadku alergii na roztocza kurzu domowego. Pościel powinno się zmieniać co tydzień i starać się sprzątać wyłącznie na mokro. Ważne jest też wietrzenie mieszkania. W ciepłe letnie dni okna powinny być otwarte, natomiast w chłodne jesienne i zimowe miesiące najlepiej wietrzyć dwa razy dziennie przez minimum 20 minut. W temperaturze poniżej 15 st.C roztocza się nie rozmnażają. Temperatura powietrza w mieszkaniu nie powinna przekraczać 20 st.C. Ważne też, by alergicy nie używali nawilżaczy powietrza, tylko oczyszczaczy lub jonizatorów. Oczyszczają one powietrze z kurzu i zarodników grzybów. Natomiast zwykłe nawilżacze są z czasem źródłem zanieczyszczeń i trudno je utrzymać w czystości. Warto zainwestować w specjalne kołdry, poduszki i pościele, które mają właściwości antyalergiczne.

Z drugiej strony nie należy unikać kontaktu z potencjalnymi alergenami i nadmiernie dbać o czystość, jeśli nie stwierdzono alergii. Wychowanie dzieci w jałowym środowisku może sprzyjać rozwojowi chorób alergicznych w przyszłości.

Oczywiście jeżeli zmiany atopowe zaostrzają się, należy pójść z wizytą do lekarza dermatologa, który do stosowanych dermokosmetyków dołączy właściwe leczenie.

Weryfikacja merytoryczna: lek. Joanna Sieniawska

Partnerem artykułu jest Ziaja