Uciekli z rosyjskiego obozu dla dzieci. Ujawnili, co im robiono

Chersoń, październik 2022. Denys jest w szkole, kiedy Rosjanie pojawiają się w jego klasie i każą ukraińskim uczniom spakować swoje rzeczy. Jak opisuje serwis Politico, chłopiec usłyszał od Rosjan, że wiedzą, gdzie mieszkają jego rodzice. Następnego dnia Denys wraz z 300 innymi dziećmi został wywieziony w głąb okupowanego przez wroga terytorium. Żołnierze przedstawiali wyjazd młodych Ukraińców jako obóz i "szansę na relaks na pięknym Półwyspie Krymskim".

- Żartowaliśmy i śmialiśmy się, ale po pewnym czasie przestało to być zabawne - relacjonował Denys.

Chłopiec trafił do Jewpatorii, kurortu nad Morzem Czarnym, czyli obszaru, który Rosja nielegalnie zaanektowała w 2014 roku. Surowe zasady w obozie dość szybko sprawiły, że młodzi Ukraińcy zaczęli się buntować, m.in. wychodząc poza teren obozu, i udając się do lokalnego sklepu po alkohol, przekąski, kiełbasę, czy chleb. Odmawiali też śpiewania hymnu rosyjskiego w trakcie apeli.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W listopadzie 2022 roku 16-letni Vladimir postanowił dokonać odważnego wyczynu. Ukrainiec schował w kapturze bieliznę i udał się na spacer po obozie. Podszedł do masztu z rosyjską flagą i ściągnął ją. Następnie zapiął niebiesko-białą bieliznę i wciągnął na wysoki maszt. - Historia do opowiadania moim dzieciom - cytuje Vladimira Politico. Nastolatek razem z kolegą porwali rosyjską flagę, a następnie spuścili strzępki w toalecie. Wszystko nagrali telefonami.

Kiedy Vlad wraz z kolegami usłyszeli, że nikt nie odeśle ich do domu, postanowili działać. I zaczęli świadomie łamać zasady.

- Próbowali nas złamać. A my w zamian łamaliśmy ich - czytamy.

Zobacz też: Trafiła do niewoli. Ujawniono, co Rosjanie robili dziennikarce

Chłopcy wciąż wymyślali różne rzeczy, aby zaznaczyć, że nie godzą się na to, co dzieje się w obozie i Ukrainie. W pewnym momencie obóz, w którym przebywali, został połączony z innym oddalonym o 45 min drogi. Wówczas bunt osłabł, jednak tylko na moment. W sylwestra 2022 roku młodzi Ukraińcy zorganizowali strajk. Kiedy włączono noworoczne przemówienie Putina, dzieci puściły przez głośniki hymn Ukrainy oraz przemówienie Wołodymyra Zełenskiego.

Wiele osób, w tym Denys, wciąż szukało drogi ucieczki. Nie było to jednak łatwe - nawet gdyby opuścili teren obozu, trafiliby na listę poszukiwanych. Dodatkowo Rosjanie nagradzali donosicieli, co jeszcze bardziej utrudniało planowanie opuszczenia obozu.

Do czego dopuszczali się Rosjanie pilnujący ukraińskich dzieci? W przypadku obozu, w którym znalazł się Denys i Vlad, "głównym źródłem okrucieństwa" był Walerij Astachow. To były oficer Berkrutu, ukraińskiej jednostki policji, która ma na swoim koncie brutalne potraktowanie proeuropejskich protestujących na Majdanie w 2014 roku. Astachow brał też udział w przymusowej deportacji ukraińskich dzieci z Doniecka, również w roku 2014.

"Dzieci, które później wróciły do Ukrainy, donosiły, że zamykał je w piwnicach w Drużbie, a w innym obozie bił żelaznym prętem. Odciął koszulkę z ukraińską flagą 15-letniej dziewczynce o imieniu Taisiya, a następnie sfilmował ją do propagandowego filmu, gdy płakała. Wysłał 12-letniego chłopca o imieniu Mykyta do szpitala psychiatrycznego" - opisuje Politico.

Za akcję z bielizną na maszcie Astachow ukarał Vlada zamknięciem w izolatce na sześć dni. Gdy chłopak walił pięściami w ściany, dowódca zagroził mu szpitalem psychiatrycznym. Nastolatek zaczął rozważać samobójstwo. Po uwolnieniu 16-latkek został odseparowany od rówieśników, trafił do młodszej grupy.

Denys i Vlad wydostali się z rąk Rosjan w 2023 roku. Ucieczkę z rąk wroga zawdzięczają swoim rodzinom. Zanim się to udało, zostali przewiezieni w kolejne miejsce - do Kercz Maritime Technical College, akademii morskiej położonej kolejne trzy godziny drogi Jewpatorii. Rosjanie zaproponowali chłopcom rosyjskie paszporty, po 100 tys. rubli oraz mieszkania w Rosji.

W międzyczasie matka jednego z chłopców skontaktowała się z Save Ukraine, organizacją charytatywną, która pomaga w tak dramatycznych sytuacjach. Po nastolatków w czerwcu 2023 roku wyruszyła Iryna, matka Serhija. Wspomniana organizacja załatwiła dokumenty, które potwierdzały, że kobieta jest prawnym opiekunem nie tylko swojego syna, lecz także Denysa i Rostyka. Niestety plan nie do końca się powiódł - Rosjanie nie wydali ostatniego z chłopców, twierdząc, że jego matka znajduje się w szpitalu psychiatrycznym na Krymie. Ostatecznie Iryna uciekła wraz z synem i Denysem. Rostykowi udało się wyrwać od Rosjan kilka miesięcy później.

Ukraina zaznacza, że do podobnych rosyjskich placówek trafiło w trakcie trwającej wojny ok. 20 tys. ukraińskich dzieci w wieku od 7 do 18 lat. Co więcej, jak podaje serwis Politico, Rosja miała chwalić się "przyjęciem" ponad 700 tys. dzieci, które miały zostać "uratowane z ogarniętej nazizmem Ukrainy".

Zapraszamy na grupę FB - #Wszechmocne. To tu będziemy informować na bieżąco o terminach webinarów, wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!