Choroba lokomocyjna

Choroba lokomocyjna należy do kinetoz, czyli schorzeń powstających w wyniku jednoczesnego pobudzenia różnych receptorów czuciowych, z których każdy dostarcza inne (sprzeczne ze sobą) informacje do naszego ośrodkowego układu nerwowego.

Tymi receptorami są: błędnik (znajdujący się w uchu środkowym twór odpowiedzialny za utrzymanie równowagi), narząd wzroku, receptory dotyku oraz receptory czucia głębokiego umiejscowione w skórze, mięśniach i stawach, informujące o położeniu poszczególnych części ciała.

Przykładem takich sprzeczności powstających podczas odbierania wrażeń może być człowiek czytający gazetę w poruszającym się pociągu, samochodzie czy autobusie. Wzrok jego jest w zasadzie skierowany cały czas na jeden stały obiekt (gazetę), natomiast błędnik wyczuwa ruch podczas zwalniania, przyspieszania, na zakrętach. Innym przykładem może być podróż samolotem, podczas której pasażer obserwuje w czasie lotu kabinę samolotu, która jest obrazem stabilnym. Natomiast, gdy samolot przyspiesza lub zwalnia albo gdy występują zawirowania powietrza na zewnątrz samolotu powodujące wstrząsy i drgania. Nasz błędnik wyczuwa to i do ośrodkowego układu nerwowego trafiają sprzeczne dane - jedne z narządu wzroku, drugie z błędnika.

Występowanie
Główną rolę w powstawaniu choroby lokomocyjnej pełni błędnik, lecz mogą się do tego dołączyć także czynniki psychiczne, urazowe lub toksyczne. Choroba częściej występuje u osób nie wykonujących żadnych czynności w środkach lokomocji. Nie obserwuje się choroby u kierowców i pilotów, chociaż gdy znajdą się oni na miejscu pasażera mogą odczuwać dolegliwości. Czynniki zewnętrzne także mają wpływ na rozwój kinetoz. Można tu wymienić między innymi niekorzystny wpływ wysokiej temperatury powietrza, niskiej wilgotności, hałasu, drażniących zapachów, wahań ciśnienia i zawartości tlenu w powietrzu. Ujemny wpływ ma także stres pasażera, zmęczenie, zła dieta (głównie wysokie spożycie sodu, nabiału i pokarmów wysokokalorycznych).

Każdy człowiek ma indywidualną wrażliwość na ruch, dlatego nie wszyscy ludzie chorują na kinetozy. Podatność na chorobę maleje wraz z wiekiem. Największa występuje w dzieciństwie, gdyż układ nerwowy dzieci nie nauczył się jeszcze odbierania i integracji sprzecznych sygnałów docierających do mózgu. Objawy
W kinetozach występują różnorodne objawy, które zwykle dają o sobie znać w określonej kolejności: początkowo pojawia się bladość, potem znużenie manifestujące się ziewaniem, następnie uczucie pełności w żołądku, poty, nudności i wymioty. Do tych charakterystycznych objawów mogą dołączyć się bóle głowy, apatia, senność, lęk, zawroty głowy i ślinienie.

Choroba lokomocyjna może pojawiać się podczas podróży różnymi środkami lokomocji: statkiem, samochodem, autobusem, samolotem, tramwajem a także podczas jazdy na wielbłądzie. Występuje, gdy w krótkim czasie pojawiają się zmiany prędkości i kierunku ruchu. Większość wymienionych objawów choroby lokomocyjnej związana jest z pobudzeniem układu przywspółczulnego(parasympatycznego). Impulsy docierające do błędnika przekazywane są następnie do jąder nerwu X (błędnego) należącego do tegoż układu.

Zapobieganie
W celu zapobiegnięcia pojawieniu się objawów choroby lokomocyjnej zaleca się koncentrację uwagi na danych obiektach podczas podróży oraz unikanie ruchów głową, unikanie produktów wysokokalorycznych przed podróżą.

1. choroba samochodowa
2. choroba morska
3. choroba samolotowa- tu obniżone ciśnienie cząsteczkowe tlenu na takiej wysokości objawia się jako choroba górska, natomiast kołysanie, pochylenia i hałas silnika wywołują objawy jak w chorobie morskiej.

Leczenie
W kinetozach można stosować kilka grup leków:

1. cholinolityki - leki wpływające na układ wegetatywny np. scopolamina, nalewka z belladonny;
2. leki wpływające na centralny układ nerwowy - hamujące korę mózgu i wyższe ośrodki wegetatywne;
3. leki wpływające na układ naczyniowy np. cinnarizin(Cynaryzyna) leki antyhistaminowe - blokujące receptory histaminowe np. dimenhydrynat (Aviomarin).

Preparaty te przyjmuje się pół do dwóch godzin przed podróżą , ich czas działania w zależności od preparatu waha się od 4 do 6 godzin. W aptekach dostępny jest także preparat ziołowy z kłącza imbiru o nazwie Avioplant. W wypadku nasilonych objawów choroby lokomocyjnej wskazana jest konsultacja z lekarzem.