Kuchnia grecka należy do najlepszych kuchni świata. To nie tylko feta, gyros i sałatka grecka. Wystarczy zrobić mały przegląd najpopularniejszych dań greckich, by wyobraźnię wypełniły nam najrozmaitsze smaki i zapachy.
Kuchnia grecka należy do najlepszych kuchni świata. To nie tylko feta, gyros i sałatka grecka. Wystarczy zrobić mały przegląd najpopularniejszych dań greckich, by wyobraźnię wypełniły nam najrozmaitsze smaki i zapachy.
Na co dzień w Grecji jada się melitzanes (duszone bakłażany), piperies (papryka z przyprawami), souvlaki (szaszłyki z baraniny lub jagnięciny), suvlaki pita (zawinięte w placek kawałki grillowanego mięsa z pomidorami, ogórkami, cebulą i sosem czosnkowym), domates (faszerowane ryżem i mięsem pomidory) i giuvetsi (duszone mięso z warzywami i kluseczkami).
Cechą charakterystyczną kuchni greckiej jest różnorodność – każdy region ma typowe dla siebie potrawy. Słynne dolmades, czyli gołąbki zawijane w liście winogron, placek tiropita z fetą i moussaka (), pochodzą z Attyki. Włoskie makarony i owoce morza spotykamy głównie w rejonie Wysp Jońskich, a Kreta to ojczyzna potraw pikantnych, często z wieprzowiny, np. choirino kritiko (rodzaj kotletów).
Oliwa do wszystkiego
W każdym zakątku Grecji znaleźć można natomiast oliwę z oliwek, która jest podstawą praktycznie wszystkich greckich potraw. Używana jest tu do smażenia, sałatek i sosów, w ilościach, które mogą być początkowo dla nas trudne do przyjęcia. Jednakże, biorąc pod uwagę smak oliwy, jej dobroczynny wpływ na zdrowie i lekkostrawny charakter, nie powinniśmy się obawiać dań ociekających aromatycznym, zielonkawym płynem.
Kolejnym charakterystycznym elementem greckiej kuchni są napoje – przede wszystkim wino. Grecja to kraj winnic, pochodzi stąd wiele szlachetnych szczepów. Najpopularniejszym winem greckim jest jednak młoda retsina – przyprawiona żywicą sosnową pochodzącą z drewna, z którego zrobione są beczki.
Wypróbuj przepis: Kolejnym narodowym trunkiem greckim jest ouzo – wódka, która może mieć podobno nawet 80 proc. alkoholu, doprawiana anyżem lub koprem. Ponieważ w Grecji jest bardzo gorąco, bardzo popularna jest Frappe – kawa przygotowywana na zimno i podawana w wysokich szklankach.
W Grecji nie jada się pełnych śniadań – składają się one z kawy i ciastka. Przed południem Grecy jadają tiropita, a po południu – lunch. Głównym posiłkiem jest jednak kolacja spożywana po godzinie 22 i przeciągająca się do późnych godzin nocnych.
Podczas takich biesiad często podaje się wszystkie dania jednocześnie – zupy, drugie dania i sałatki lądują na stole i każdy może jeść wszystko w dowolnych kombinacjach i dowolnej kolejności. Z tego powodu w restauracjach rachunek na ogół dzieli się po równo na wszystkich gości.
Coś na ząb
Stół zastawiony w typowo grecki sposób jest pełen talerzyków z różnymi potrawami i mnóstwem przekąsek, a na środku zawsze stoi karafka z wodą i pieczywo. Przekąski, czyli mezedes są na ogół ostre, tak by pobudzać apetyt biesiadników. Najpopularniejszymi mezedes są smażone kabaczki i papryka, pasta czosnkowa, tzatziki oraz ser feta. Do przystawek, pieczywa i sałatek podaje się sosy: oliwno-cytrynowy, pomidorowy oraz czosnkowy.
Po pierwsze, wynika to z sięgającej starożytności tradycji kulinarnej Grecji, która przez stulecia absorbowała też wpływy innych kultur. Niektóre współczesne dania pochodzą jeszcze z tych czasów: skordalia (puree z ziemniakami, orzechami włoskimi, migdałami, czosnkiem i oliwą), zupa z soczewicy, wino retsina czy pasteli (sezam pieczony z miodem). Zachowane teksty źródłowe opisują głównie dania z ryb, które wykorzystywano również w medycynie i kosmetyce (mięso zwierząt nie było raczej popularne).
Wypróbuj przepis: Inne potrawy pochodzą z czasów helleńskich i rzymskich, np. loukaniko (kiełbasa z suszonej wieprzowiny) oraz bizantyjskich: ser feta, avgotaraho (wędzona ikra) i paximadi (chleb z kukurydzy, jęczmienia i żyta). Część dań pochodzi z kuchni wschodniej, arabskiej, tureckiej lub perskiej. Stąd wzięła się popularna moussaka (zapiekanka z mielonego mięsa, ziemniaków, bakłażana i pomidorów), baklava (słodkie ciasto)
i tzatziki (sos jogurtowy z czosnkiem i ogórkiem). Część potraw pochodzi z kuchni włoskiej, np. pastitsio, czyli grecka wersja lasagne, przyrządzana z makaronem typu penne.
Owocowo i ziołowo
Drugim powodem, zgodnie z którym kuchnia greckiego uznawana jest za jedną z najlepszych na świecie, jest klimat. Podawane tu dania zawsze są świeże i przyrządzone z najlepszych składników. Słońce sprzyja uprawie warzyw, owoców i ziół takich jak oregano, liście laurowe czy rozmaryn. Morze zapewnia smakowite ryby, krewetki, małże i ośmiornice (często duszone tu w winie, z oliwą i kawałkiem kory cynamonowej).
Żyzne ziemie w dolinach porośnięte są gajami oliwnymi i winnicami, a na zboczach pasą się stada kóz i owiec, z których mięsa przygotowuje się m.in. „złodziejskie mięso” kleftiko (jagnięcina, cynamon, liść laurowy, oliwa wsadzone do glinianego naczynia i pieczone w piecu opalanym drewnem).
Jak powszechnie wiadomo, Grecja to kraj o niezwykle bogatej kulturze, w którym źródło ma europejska architektura, rzeźba i literatura. Dzisiaj Grecja nadal słynna jest ze swoich zabytków, ale uwodzi również przepięknymi widokami oraz kuchnią – świeżą, różnorodną i pełną słońca.
