Kalendarz ogrodniczki - listopad

Cała przyroda w połowie miesiąca będzie już przygotowana do okresu zimowego. My też musimy już zakończyć wszelkie prace przygotowujące nasze ogrody i działki do zimy.

OGRÓD OZDOBNY

1. Kopczykujemy róże krzewiaste. Róże pnące w większości nie wymagają takich zabezpieczeń.
   1. Niektóre rośliny iglaste również należy zabezpieczyć przed zimą (np. sośnica japońska, cyprysik Lawsona, żywotnik wschodni, cyprysowiec Leylanda, cedr) – owijamy je od ziemi agrowłókniną lub robimy chochoł ze słomy.
   2. Jałowce kolumnowe owijamy sznurkiem, a z jałowców rozłożystych systematycznie strącamy śnieg (okiść), żeby nie połamał gałęzi.
   3. Na jałowcach, sosnach i świerkach dojrzewają jeszcze nasiona.
   4. Na niektórych krzewach ozdobnych (jarzębina, kalina, berberys i irga) zostały jeszcze kolorowe owoce.
   5. Z drzew liściastych opadają ostatnie liście. Możemy je wykorzystać jako ściółkę lub jako dodatek do kompostu, jeśli nie są chore.
   6. Dopóki ziemia nie jest zamarznięta, możemy sadzić drzewa i krzewy z bryłą korzeniową - pamiętajmy jednak o zabezpieczeniu ich przed mrozem.
   7. W listopadzie pobieramy zdrewniałe sadzonki krzewów liściastych, takich jak jaśmin czy liguster.

1. Przycinamy i usuwamy zbędne części bylin z przeznaczeniem na kompost.
   1. Do połowy listopada możemy jeszcze sadzić wrzosy i wrzośce.

1. 1. Nasiona przechowujemy w papierowych torebkach w suchym, chłodnym pomieszczeniu.

1. Przygotowujemy ziemię w pojemnikach, przemrażamy ją i przechowujemy w chłodnym pomieszczeniu (piwnica, weranda). Przyda się do grudniowego wysiewu nasion pierwiosnków.

1. Usuwamy opadające z drzew liście i gałęzie.
   1. Zabezpieczamy na zimę narzędzia i sprzęt ogrodniczy w suchym pomieszczeniu. Narzędzia należy dokładnie oczyścić, naostrzyć i zabezpieczyć smarem. Kosiarki elektryczne dokładnie czyścimy, noże odkręcamy, czyścimy, ostrzymy i konserwujemy przed ponownym dokręceniem.

1. Wyławiamy wpadające do wody kwiaty, liście, owoce, gnijące rośliny wodne i padłe zwierzęta.
   1. Ryby i rośliny z małych i średnich zbiorników przenosimy do akwarium, zapewniając im dobre oświetlenie.
   2. Wylewamy wodę z małych i średnich zbiorników – ruchome przenosimy do suchego pomieszczenia, a nieruchome wypełniamy trocinami lub ciętą słomą i przykrywamy.
   3. Z dużych zbiorników (powyżej 100 cm głębokości) przenosimy ryby i rośliny do akwarium, spuszczamy 2/3 objętości, wybieramy muł i resztki roślin, czyścimy brzegi i dno zbiornika, przycinamy silnie rozrośnięte rośliny, uzupełniamy wodę i wpuszczamy ryby.
   4. Możemy profilaktycznie dodać do wody biopreparat TRIGGER 3, aby przy pomocy bakterii i enzymów uzyskać równowagę biologiczną w zbiorniku. Preparat jest nieszkodliwy dla roślin i zwierząt wodnych.
   5. Ograniczamy ilość pokarmu rybom z dużych zbiorników, żeby resztki nie odkładały się. Przestajemy karmić, gdy temperatura spada poniżej 12 st. C.
   6. Jeżeli w zbiorniku zostawiamy urządzenie napowietrzające, musimy je umieścić nie głębiej niż 20 cm pod powierzchnią wody, aby chłodna wierzchnia warstwa wody nie mieszała się z cieplejszą przy dnie zbiornika, gdzie zimują ryby. Pozostawiony w ten sposób napowietrzacz przez pewien czas będzie zapobiegał zamarzaniu tafli wody.
   7. W zamarzających zbiornikach możemy zastosować styropianowe przeręble – ułatwią rybom oddychanie w czasie zimy.

1. Regularnie sprawdzamy okrycia roślin przed zimnem. W miarę potrzeb poprawiamy i uzupełniamy je.
   1. Zakładamy siatki ochronne na pnie drzew.
   2. Przeglądamy przechowywane w pomieszczeniach (np. piwnicy) kłącza dalii, begonii i pacioreczników (kanny). Torf stosowany do przesypywania powinien być lekko wilgotny.
   3. Kłącza i cebule chore usuwamy i stosujemy sypki środek grzybobójczy. OGRÓD UŻYTKOWY

1. Zbiory w sadzie powinny być już zakończone. Po opadnięciu liści sprawdzamy, czy korony drzew owocowych są porażone chorobą i czy występują gniazda szkodników – stosujemy odpowiednie preparaty.
   1. Zabezpieczamy rośliny przed mrozem - szczególnej troski wymagają brzoskwinie, morele, orzech włoski i jeżyna bezkolcowa. Wokół nasady każdego pnia sypiemy kopczyk z ziemi i ściółkujemy. Pnie owijamy plastikowymi ochronkami lub agrowłókniną.
   2. Pędy winorośli zdejmujemy z rusztowania, po którym się pięły, kładziemy płasko na ziemi, przykrywamy liśćmi lub słomą i przysypujemy 20 cm warstwą ziemi.
   3. Można jeszcze przygotować sadzonki porzeczek.
   4. Zbieramy opadające orzechy i zdejmujemy z nich zielone łupinki - szybko zaczną gnić.
   5. Zbieramy i usuwamy porażone owoce i liście - resztki roślinne najlepiej spalić.

1. Regularnie grabimy opadające liście.
   1. Jeżeli nie wystąpiły mrozy, możemy jeszcze przerzucić kompost, rozrzucić obornik, przekopać nawozy zielone lub zastosować nawożenie mineralne.

1. Zbieramy warzywa korzeniowe – buraki, pietruszkę, marchew, seler.
   1. Zbieramy warzywa kapustne i letnie odmiany pora.
   2. Zbieramy jarmuż - dolne, lekko zżółknięte liście obrywa się i odrzuca, zostawiamy ładne i zdrowe liście ze środkowej części rośliny, po lekkim przemarznięciu jarmuż jest smaczniejszy (ma mniej goryczki, więcej cukrów), zebrane liście należy zaraz zużyć lub przechować w lodówce (nie dłużej niż przez 3 dni).
   3. W listopadzie siejemy warzywa ozime: marchew, pietruszkę i koper, dzięki temu wiosną zbiór plonów będziemy mogli rozpocząć o około dwa tygodnie wcześniej.
   4. Przykrywamy warzywa zimowe (brukselka, roszponka, szpinak, botwina).
   5. Po zakończeniu zbiorów zagony oczyszczamy i usuwamy z nich resztki roślinne - zdrowe możemy przeznaczyć na kompost.

1. Zbieramy hodowane pod folią lub w szklarni rzodkiewki, które były wysiane we wrześniu.
   1. Włączamy ogrzewanie w szklarni, jeśli temperatura na zewnątrz jest niska.

1. Sprawdzamy stan ogrodzenia naszej działki – uzupełniamy braki.
   1. Osłaniamy pnie drzew osłonkami – ochronią je przed gryzoniami.
   2. Opryskujemy dokładnie powierzchnię kory drzewka brzoskwini przeciwko kędzierzawości liści preparatem Miedzian 50 WP w temperaturze powyżej 6°C.
   3. Sprawdzamy stan przechowywanych owoców – zepsute usuwamy.
   4. Ptaki są naszymi sprzymierzeńcami w walce z owadami i robakami, dlatego w ogrodzie można zawiesić karmnik z nasionami słonecznika lub dyni i zaczepić na gałęziach drzew kawałki nie solonej, surowej słoniny, za którą przepadają sikorki.