Kalendarz ogrodniczki - wrzesień

Wrzesień to miesiąc kwitnienia wrzosu i wrzośców, a także sadzenia i przesadzania roślin wieloletnich.

OGRÓD OZDOBNY

1. Do połowy września można jeszcze przesadzać i sadzić iglaki bez bryły korzeniowej. Późniejsze sadzenie może spowodować nie przyjęcie się tych roślin przed zimą.
   1. Możemy sadzić drzewa i krzewy liściaste.
   2. Systematycznie usuwamy z pędów róż powtarzających kwitnienie więdnące kwiaty - krzewy będą dłużej kwitły.
   3. Jeżeli uprawiamy róże, które nie powtarzają kwitnienia, możemy przyciąć ich pędy i przygotować sadzonki pędowe.
   4. W ogródku kwitną astry, dalie, dzielżan, kurkumy, krokusy jesienne, mieczyki, mydlnica, pacioreczniki, ubiorki, zawilce jesienne, złocienie. Mogą pojawiać się już zimowity.
   5. Kończą kwitnienie acidantery, alstromerie, barwinek, bodziszek, dzwonek karpacki, floksy, galtonia, lilie, mieczyki, ostróżki, słoneczniki, rojniki, rozchodniki, tawułki.
   6. We wrześniu sadzimy rośliny cebulowe - cebulice, czosnki, kosaćce, hiacynty, kroksomie, krokusy, lilie, narcyzy, przebiśniegi (śnieżyczki), psiząb, pustynniki, rannik wiosenny, szachownice, szafirki, śnieżniki, śnieżyce, śniedki, tulipany, zawilce – wybieramy cebule zdrowe, a przed sadzeniem zaprawmy je przez kilka minut w roztworze środka grzybobójczego.
   7. Możemy jeszcze przesadzać i rozmnażać byliny przez podział bryły korzeniowej. Każdy fragment podzielonej rośliny powinien zawierać po kilka zdrowych pędów i własny system korzeniowy. Przed sadzeniem rany powstałe po dzieleniu warto posypać fungicydem.
   8. Wykopujemy bulwy mieczyków, gdy liście są jeszcze zielone. Najpierw odcinamy części nadziemne, a następnie wykopujemy delikatnie i oddzielamy małe bulwki przybyszowe od matecznych. Zostawiamy pięciocentymetrowy odcinek łodygi i suszymy w przewiewnym miejscu.
   9. Na początku września wykopujemy lilie, które rosły kilka lat na tym samym miejscu, po oddzieleniu cebul sadzi się je od razu na nowym miejscu lub przechowuje do wiosennego sadzenia w lodówce (temperatura 2-4°C) przesypane torfem i zapakowane w foliowe torebki.
   10. Dalię, galtonię i jaskier pełnokwiatowy przechowujemy przesypane ziemią, torfem lub piaskiem.
   11. W suchym torfie w temp. 2°C przechowujemy również wrażliwe na mróz orientalne odmiany lilii, bardziej odporne odmiany możemy zostawić w gruncie.
   12. Kwitną jeszcze aksamitki, dimorfoteka, gazania, lwie paszcze, lewkonie, lobelie, maciejka, werbena, kosmosy, szałwie, cynie, astry chińskie, rudbekie, nagietki, złocienie.
   13. Wysadzamy na rabaty rośliny dwuletnie – bratki, stokrotki, które zakwitną na wiosnę.
   14. Letnie kwiaty, które już zakończyły kwitnienie, przeznaczamy na kompost.
   15. W suche i słoneczne dni zbieramy nasiona roślin jednorocznych, pakujemy w papierowe torebki i pozostawiamy w suchym miejscu aż do wiosny.
   16. Możemy wysiać już kwiaty jednoroczne - czarnuszkę, chaber bławatek, maczek kalifornijski, nagietek, czy ostróżkę - w następnym roku wcześniej rozpoczną wzrost i kwitnienie.
   17. Kosimy regularnie, najlepiej raz w tygodniu.
   18. Przy słonecznej pogodzie możemy nanieść na trawnik cienką warstwę kompostu.
   19. Wyławiamy wpadające do wody kwiaty, liście, owoce, gnijące rośliny wodne i padłe zwierzęta wodne.
   20. Cebulki zabezpieczamy przed grzybami chorobotwórczymi zaprawiając je przed sadzeniem, np. w 0,2% roztworze Benlate przez około 10 do 15 minut lub w roztworze Kaptanu przez około godzinę.
   21. Modrzewie i daglezje zaatakowane przez krobika modrzewiaczka opryskujemy na początku września preparatem owadobójczym, np. Basudin - oprysk trzeba będzie powtórzyć w połowie kwietnia.
   22. Podział odmładza byliny, dzięki czemu w następnym roku będą dobrze rosły i obficie kwitły (w zależności od tempa wzrostu roślin, należy je dzielić co 2-5 lat), każdy fragment podzielonej rośliny powinien zawierać po kilka zdrowych pędów i własny system korzeniowy, przed sadzeniem rany powstałe po dzieleniu warto posypać odpowiednim fungicydem,
   23. Większość bulw, cebul i kłączy bylin nie zimujących w gruncie, sadzonych wiosną, należy wykopać we wrześniu lub październiku i przechować aż do wiosny następnego roku – najlepiej w papierowych torebkach.
   24. Pacioreczniki przechowujemy wraz z bryłą ziemi, którą należy zimą nieco zwilżać.
   25. Acidanterę, kroksomię i mieczyki przechowujemy rozsypane cienką warstwą w ażurowych skrzynkach lub na drewnianych podestach.

Nadszedł czas zbiorów - trzeba przygotować miejsce do przechowywania warzyw i owoców oraz przetworów.

1. Zbieramy wczesne winogrona z uprawy gruntowej.
   1. Zbieramy orzechy laskowe.
   2. Orzechy włoskie zbieramy po opadnięciu z drzewa.
   3. Możemy rozpocząć zbiory jesiennych jabłek i gruszek. Rozpoczynamy zbieranie, gdy pierwsze owoce samodzielnie zaczną spadać z drzew, najpierw zbieramy największe owoce, a po około tygodniu pozostałe.
   4. Zbieramy również średnio późne i późne odmiany śliw.
   5. Zbieramy owoce jeżyny oraz powtarzające owocowanie odmiany truskawek i malin.
   6. Usuwamy pędy brzoskwini, które w tym roku owocowały.
   7. Przycinamy drzewa, które zbyt wysoko wyrosły. Gałęzie skracamy o 1/3 długości.
   8. Przywiązujemy nowe przyrosty odmian szpalerowych gruszy.
   9. Zbieramy leżące i gnijące pod drzewami owoce.

1. Odchwaszczamy ziemię wokół pni drzewek.
   1. Grabimy uschnięte liście i usuwamy wszystkie pozostałości roślin.
   2. Opadłe liście i owoce z widocznymi objawami porażenia chorobowego zbieramy i palimy.
   3. Pod koniec miesiąca przekopujemy glebę w ogrodzie warzywnym – zwłaszcza na glebach ciężkich - po przekopaniu ziemia będzie lepiej przepuszczalna dla wody, a szkodniki zginą zimą od mrozu.

1. Zbieramy zasychające strąki bobu.
   1. Fasolę na suche nasiona wyrywamy, gdy liście zżółkną i zaczynają opadać, zaś strąki są kremowe lub żółtawe i podeschnięte.
   2. Zbieramy cebulę, czosnek, seler naciowy.
   3. Zbieramy warzywa korzeniowe - buraki, marchew, pietruszkę i seler.
   4. Można jeszcze zbierać lubczyk i cząber.
   5. Kończymy zbiory ogórków, papryki i pomidorów.
   6. Wykopujemy ziemniaki.
   7. Można jeszcze rozmnażać przez podział szczypiorek – część przesadzamy do doniczek na zbiór zimowy.
   8. W połowie miesiąca ogławiamy kapustę brukselkę, gdy na całej roślinie są już zawiązane główki.

1. Można jeszcze siać w szklarni rzodkiewkę.
   1. Do połowy miesiąca można siać buraki na przezimowanie i wczesny zbiór (w rozstawie 40 x 15 cm), roszponkę ( w rozstawie 3 x 15 cm) i szpinak (w rozstawie 10 x 20 cm).
   2. W drugiej połowie września sadzimy cebulę dymkę - głębiej i gęściej niż wiosną.

1. Wiśnie i czereśnie silnie zaatakowane przez raka bakteryjnego drzew owocowych lub brunatną zgniliznę drzew pestkowych należy usunąć i przygotować się do nowych nasadzeń w październiku.
   1. Ze śliw zdejmujemy opaski z papieru falistego i palimy.
   2. Jeżeli krzewy malin zostały zaatakowane przez pryszczarka malinowca, wszystkie porażone i zniekształcone pędy wycinamy nisko nad ziemią i palimy, a podłoże wokół krzewów ściółkujemy.
   3. Owoce najlepiej przechowywać w płaskich skrzynkach w piwnicy (tylko zdrowe okazy).
   4. Możemy dzielić i przesadzać wieloletnie zioła (melisa lekarska, lubczyk).
   5. Zebraną cebulę dosuszamy na słońcu lub w domu, w suchym miejscu.
   6. Sprawdzamy stan ogrzewania w szklarni, czy przez lato nie zostało uszkodzone.
   7. Przed rozpoczęciem zbiorów pomieszczenie, w którym będziemy przechowywać owoce i warzywa trzeba wybielić i opryskać środkiem grzybobójczym, np. miedzianem.
   8. Jeśli wrzesień jest suchy i słoneczny, uprawy należy nadal regularnie podlewać.
   9. Na zimę warto wysiać w domu do większych doniczek pietruszkę i seler.

SPRAWDŹ RÓWNIEŻ: JAK DBAĆ O OGRÓD W PAŹDZIERNIKU