Parkiet czy deska lita – jaką podłogę drewnianą wybrać do domu?

Podłoga drewniana nadaje wnętrzu przytulności i naturalnego uroku nawet przez kilkadziesiąt lat – oczywiście pod warunkiem, że odpowiednio się ją pielęgnuje. To właśnie konieczność regularnej konserwacji podłogi z drewna potrafi zniechęcić do jej wyboru. Czynności pielęgnacyjne pochłaniają nie tylko czas, ale i pieniądze, co przekłada się spadek popularności takiego pokrycia posadzki. Drugim czynnikiem, który sprawia, że drewniana podłoga nie ma tylu zwolenników, co panele, jest jej cena. Za metr kwadratowy deski podłogowej z litego drewna trzeba zapłacić co najmniej 160 złotych. Wyłożenie takiej samej powierzchni parkietem dębowym kosztuje około 100 złotych.

W przypadku podłogi drewnianej można jednak mówić o tym, że cena zdecydowanie przekłada się na jakość, a wysiłki służące utrzymaniu desek czy parkietu w dobrym stanie nie idą na marne. Argumentów jest całe mnóstwo, ponieważ drewno:

• nadaje się do wielokrotnej renowacji – nie ulega osłabieniu nawet, kiedy ściera się jego wierzchnia warstwa,
• ma właściwości higroskopijne – latem wchłania nadmiar wilgoci, a zimą odparowuje wodę, regulując tym samym warunki klimatyczne w pomieszczeniu,
• jonizuje powietrze i nie przyciąga kurzu (jest idealne dla alergików),
• doskonale tłumi dźwięki otoczenia,
• zużywa się znacznie wolniej niż inne materiały,
• jest przyjazne środowisku naturalnemu.

Do pokrycia podłogi można wybrać deskę litą, która ma zwykle długość 3–10 metrów, szerokość 10–20 centymetrów, a grubość 16–22 milimetrów. Występuje w różnych wariantach: matowym, z połyskiem i półmatowym. Trwałość takiej deski zależy od gatunku drewna, z którego została wycięta. Za najsolidniejsze uchodzą deski dębowe i jesionowe. Duża twardość to nie jedyna ich zaleta – są również odporne na kurczenie. Lite deski podłogowe nie zawsze mają naturalny kolor drewna. Mogą być postarzane albo barwione, dzięki czemu łatwo wpisują się w modne aranżacje wnętrz.

Podłoga z deski litej sprawdzi się w domu zamieszkiwanym przez miłośników zwierząt, ponieważ ilość przestrzeni między poszczególnymi kawałkami drewna jest w niej ograniczona do minimum, dzięki czemu w szparach nie pozostaje tyle sierści i innych zanieczyszczeń, co w przypadku parkietu. Co więcej, deska lita łatwo podlega renowacji i z powodzeniem znosi nawet wielokrotne szlifowanie czy cyklinowanie.

Niedogodnością dla tych, którzy wybierają deskę litą, jest konieczność dokładnego osuszenia i przeprowadzenia pomiarów wytrzymałościowych podłoża. Masywne elementy drewniane, które wymagają przymocowania do posadzki przy użyciu kleju lub w systemie click, w wyniku naturalnego kurczenia się i rozkurczania mogą oderwać wierzchnią warstwę jastrychu. Ryzyko wzrasta, jeśli pod posadzką znajduje się system ogrzewania podłogowego.

Parkiet tradycyjny składa się z wąskich klepek o długości 20–50 i szerokości 5–10 centymetrów tworzących na posadzce wzór, np. jodełki, szachownicy, cegiełki. Jego odmianą jest mozaika, która pozwala na uzyskanie bardzo ciekawego efektu dekoracyjnego, lecz jako najcieńsza z podłóg drewnianych wymaga ograniczenia zabiegów renowacyjnych do minimum. Oprócz parkietu tradycyjnego i mozaiki można również wybrać parkiet przemysłowy (o dużej wytrzymałości na obciążenia) i lamelowy, w którym klepki są łączone ze sobą na styk (nie mają wpustu i wypustu). Podłoga zwana lamparkietem jest o około 30% tańsza od zwykłego parkietu, ale również bardziej podatna na odkształcenia, kiedy w domu zmienia się wilgotność.

Parkiet ma większość zalet podłogi litej, a niektóre jego rodzaje nadają się do wykorzystania przy ogrzewaniu podłogowym. Za bezproblemowe użytkowanie parkietu odpowiada w głównej mierze jego prawidłowe ułożenie, które wymaga sporego doświadczenia i umiejętności. Źle ułożony parkiet powoduje nie tylko odklejanie się klepek, ale również tzw. efekt łódki, czyli powstawanie na klepkach wklęsłych i wypukłych nierówności. Można go uniknąć m.in. dzięki właściwemu doborowi materiałów pomocniczych, takich jak kleje, lakiery i gruntówki, a także powstrzymaniu się od jednoczesnego wykonywania prac parkieciarskich i malowania ścian czy układania płytek.

Problemem, z którym muszą zmierzyć się wszyscy, którzy mają w domu parkiet, jest też jego duża wrażliwość na uszkodzenia mechaniczne. Gdy podłoga zostanie zalana lub upadnie na nią coś ciężkiego, konieczna może okazać się wymiana klepek.

Deskę podłogową trudno pomylić z parkietem, ponieważ klepki są na ogół znacznie mniejsze aniżeli kawałki litego drewna układane od ściany do ściany. Natomiast jeśli chodzi o użytkowanie i sposób konserwacji, między parkietem a deską litą występują niewielkie różnice. Właściwości obydwu tych materiałów są w głównej mierze zależne od gatunku drewna, z jakiego powstały. Co więcej, zarówno jeden, jak i drugi występuje w formie olejowanej, lakierowanej, wstępnie oszlifowanej lub surowej. Parkiet ma jednak mniejsze niż deska lita wymagania związane z jakością podłoża. Można go układać w zasadzie na każdym rodzaju wylewki, pod warunkiem, że nie ma w niej pęknięć ani rys. Jest za to bardziej podatny na uszkodzenia i odkształcenia, przy czym drewno – niezależnie od tego, czy w formie parkietu, czy deski podłogowej – to wciąż najsolidniejszy materiał do pokrycia podłogi.