Parkiet czy deska lita – jaką podłogę drewnianą wybrać do domu?

Drewniana podłoga to niemały wydatek, dlatego wybierając jej rodzaj, warto wziąć pod uwagę wszystkie "za" i "przeciw". Deska czy parkiet? To pytanie zadają sobie wszyscy, dla których liczy się nie tylko wygląd, ale również praktyczne aspekty użytkowania podłogi. Pomagamy rozstrzygnąć największy dylemat zwolenników solidnych drewnianych rozwiązań do domu.

Podłoga drewniana nadaje wnętrzu przytulności i naturalnego uroku nawet przez kilkadziesiąt lat – oczywiście pod warunkiem, że odpowiednio się ją pielęgnuje. To właśnie konieczność regularnej konserwacji podłogi z drewna potrafi zniechęcić do jej wyboru. Czynności pielęgnacyjne pochłaniają nie tylko czas, ale i pieniądze, co przekłada się spadek popularności takiego pokrycia posadzki. Drugim czynnikiem, który sprawia, że drewniana podłoga nie ma tylu zwolenników, co panele, jest jej cena. Za metr kwadratowy deski podłogowej z litego drewna trzeba zapłacić co najmniej 160 złotych. Wyłożenie takiej samej powierzchni parkietem dębowym kosztuje około 100 złotych.

W przypadku podłogi drewnianej można jednak mówić o tym, że cena zdecydowanie przekłada się na jakość, a wysiłki służące utrzymaniu desek czy parkietu w dobrym stanie nie idą na marne. Argumentów jest całe mnóstwo, ponieważ drewno:

• nadaje się do wielokrotnej renowacji – nie ulega osłabieniu nawet, kiedy ściera się jego wierzchnia warstwa,
• ma właściwości higroskopijne – latem wchłania nadmiar wilgoci, a zimą odparowuje wodę, regulując tym samym warunki klimatyczne w pomieszczeniu,
• jonizuje powietrze i nie przyciąga kurzu (jest idealne dla alergików),
• doskonale tłumi dźwięki otoczenia,
• zużywa się znacznie wolniej niż inne materiały,
• jest przyjazne środowisku naturalnemu.

Do pokrycia podłogi można wybrać deskę litą, która ma zwykle długość 3–10 metrów, szerokość 10–20 centymetrów, a grubość 16–22 milimetrów. Występuje w różnych wariantach: matowym, z połyskiem i półmatowym. Trwałość takiej deski zależy od gatunku drewna, z którego została wycięta. Za najsolidniejsze uchodzą deski dębowe i jesionowe. Duża twardość to nie jedyna ich zaleta – są również odporne na kurczenie. Lite deski podłogowe nie zawsze mają naturalny kolor drewna. Mogą być postarzane albo barwione, dzięki czemu łatwo wpisują się w modne aranżacje wnętrz.

Podłoga z deski litej sprawdzi się w domu zamieszkiwanym przez miłośników zwierząt, ponieważ ilość przestrzeni między poszczególnymi kawałkami drewna jest w niej ograniczona do minimum, dzięki czemu w szparach nie pozostaje tyle sierści i innych zanieczyszczeń, co w przypadku parkietu. Co więcej, deska lita łatwo podlega renowacji i z powodzeniem znosi nawet wielokrotne szlifowanie czy cyklinowanie.

Niedogodnością dla tych, którzy wybierają deskę litą, jest konieczność dokładnego osuszenia i przeprowadzenia pomiarów wytrzymałościowych podłoża. Masywne elementy drewniane, które wymagają przymocowania do posadzki przy użyciu kleju lub w systemie click, w wyniku naturalnego kurczenia się i rozkurczania mogą oderwać wierzchnią warstwę jastrychu. Ryzyko wzrasta, jeśli pod posadzką znajduje się system ogrzewania podłogowego.

Parkiet tradycyjny składa się z wąskich klepek o długości 20–50 i szerokości 5–10 centymetrów tworzących na posadzce wzór, np. jodełki, szachownicy, cegiełki. Jego odmianą jest mozaika, która pozwala na uzyskanie bardzo ciekawego efektu dekoracyjnego, lecz jako najcieńsza z podłóg drewnianych wymaga ograniczenia zabiegów renowacyjnych do minimum. Oprócz parkietu tradycyjnego i mozaiki można również wybrać parkiet przemysłowy (o dużej wytrzymałości na obciążenia) i lamelowy, w którym klepki są łączone ze sobą na styk (nie mają wpustu i wypustu). Podłoga zwana lamparkietem jest o około 30% tańsza od zwykłego parkietu, ale również bardziej podatna na odkształcenia, kiedy w domu zmienia się wilgotność.

Parkiet ma większość zalet podłogi litej, a niektóre jego rodzaje nadają się do wykorzystania przy ogrzewaniu podłogowym. Za bezproblemowe użytkowanie parkietu odpowiada w głównej mierze jego prawidłowe ułożenie, które wymaga sporego doświadczenia i umiejętności. Źle ułożony parkiet powoduje nie tylko odklejanie się klepek, ale również tzw. efekt łódki, czyli powstawanie na klepkach wklęsłych i wypukłych nierówności. Można go uniknąć m.in. dzięki właściwemu doborowi materiałów pomocniczych, takich jak kleje, lakiery i gruntówki, a także powstrzymaniu się od jednoczesnego wykonywania prac parkieciarskich i malowania ścian czy układania płytek.

Problemem, z którym muszą zmierzyć się wszyscy, którzy mają w domu parkiet, jest też jego duża wrażliwość na uszkodzenia mechaniczne. Gdy podłoga zostanie zalana lub upadnie na nią coś ciężkiego, konieczna może okazać się wymiana klepek.

Deskę podłogową trudno pomylić z parkietem, ponieważ klepki są na ogół znacznie mniejsze aniżeli kawałki litego drewna układane od ściany do ściany. Natomiast jeśli chodzi o użytkowanie i sposób konserwacji, między parkietem a deską litą występują niewielkie różnice. Właściwości obydwu tych materiałów są w głównej mierze zależne od gatunku drewna, z jakiego powstały. Co więcej, zarówno jeden, jak i drugi występuje w formie olejowanej, lakierowanej, wstępnie oszlifowanej lub surowej. Parkiet ma jednak mniejsze niż deska lita wymagania związane z jakością podłoża. Można go układać w zasadzie na każdym rodzaju wylewki, pod warunkiem, że nie ma w niej pęknięć ani rys. Jest za to bardziej podatny na uszkodzenia i odkształcenia, przy czym drewno – niezależnie od tego, czy w formie parkietu, czy deski podłogowej – to wciąż najsolidniejszy materiał do pokrycia podłogi.