Perfumy starsze od piramid

Wysokiej jakości kosmetyki wytwarzano w Egipcie zanim powstały tam piramidy. Starożytni specjaliści produkowali cienie do powiek, makeupy i pachnidła tak wysokiej jakości, że nawet dziś można odtworzyć ich barwę i woń.

Nie wiadomo kiedy powstały najdawniejsze perfumy. Najstarsze znane pachnidła pochodzą z królewskiego grobu z Abydos. Odkryte tam staroegipskie perfumy z 3000 r. p.n.e. sporządzone były na bazie tłuszczu zwierzęcego i żywicy. Eksperci jednego z koncernów kosmetycznych wspólnie z archeologami odtworzyli zapach tych pradawnych perfum. Posłużyła do tego analiza chemiczna zachowanych resztek oraz nieliczne egipskie przepisy, odczytane z papirusów. Ustalono, że przewodnią nutą egipskich wonności był zapach cynamonu, cytryny i żywicy.

Na równie sensacyjne znalezisko natrafili włoscy archeolodzy prowadzący wykopaliska w północno-zachodniej części Cypru. Odkryli oni resztki perfum sprzed 4 tys. lat.

Na stanowisku Pyrgos-Mavroraki, ok. 90 km na południowy-zachód od Nikozji, badacze odnaleźli w ruinach budowli fragmenty ceramicznych naczyń, które zawierały śladowe ilości substancji zapachowych. Miejsce to jeszcze w epoce antycznej zostało zniszczone przez trzęsienie ziemi. Badacze stwierdzili, że zabudowania były fabryką perfum. Znaleziono tam wielkie 500-litrowe gliniane naczynia na składniki, a także kilkanaście naczyń zawierających substancje zapachowe.

- Ustaliliśmy, że cypryjskie substancje do wyrobu perfum liczą ok. 4 tys. lat. Bez wątpienia stanowisko to jest jednym z najstarszych ośrodków wyrobu perfum na świecie – twierdzi dr Maria Rosario Belgiorno, włoska archeolog prowadząca prace wykopaliskowe w Pyrgos-Mavroraki.

Zdaniem specjalistów, w Pyrgos-Mavroraki produkowano co najmniej 10 różnych mieszanin, w których przeważały zapachy piżma, drzewa laurowego, mirtu, anyżu i zywicy sosnowej. Odtworzono jedne z perfum ustalając, że na Cyprze modna kobieta pachniała piżmem z dodatkiem delikatnej nuty żywicy i cynamonu. Trwałość woni tych kosmetyków dorównywała najlepszym współczesnym markowym wyrobom.

Starożytni Egipcjanie przez tysiąclecia słynęli z wyrobu doskonałych pudrów, cieni i balsamów. Badania międzynarodowej grupy naukowców dowiodły, że za starożytną biegłością w wytwarzaniu kosmetyków stała rzetelna wiedza z zakresu chemii i fizyki. Dr Tamas Ungar wraz z zespołem badaczy z uniwersytetu w Budapeszcie oraz z muzeów francuskich poddał analizie 39 próbek egipskich pudrów, których kolekcja znajduje się w paryskim Luwrze. Badania zostały wykonane na zlecenie jednego z francuskich koncernów kosmetycznych. Ustalono, że wszystkie pudry epoki piramid zostały wykonane na bazie związków ołowiu. Sole ołowiu występują powszechnie w przyrodzie w postaci miękkich minerałów o budowie krystalicznej. Do związków najczęściej wykorzystywanych przez Egipcjan należał galenit, siarczek ołowiu o szarym kolorze i biały węglan ołowiu - cerusyt.

Do badania starożytnych kosmetyków wykorzystano analizę dyfrakcji promieni X – część badań wykonano w European Synchrotron Radiation Facility (ESFR) w Grenoble, supernowoczesnym ośrodku badawczym dysponującym silnym źródłem promieniowania rentgenowskiego i najwyższej jakości aparaturą pomiarową. Badania wykazały, że staroegipscy producenci kosmetyków poddawali naturalne substancje skomplikowanej obróbce – galenit i cerusyt miażdżono, przesiewano, po czym prażono.

Naukowcy odkryli, że głównym składnikiem pudrów matowych, najczęściej czarnych i ciemnografitowych, były małe kryształy o średnicy od 130 do 240 nanometrów. Z kolei jasne pudry, które do dziś zachowały swój blask, zawdzięczają swe ponadczasowe lśnienie temu, że tworzą je większe kryształki o średnicy 400-550 nanometrów. Egipcjanie opanowali też technologię prażenia siarczku ołowiu, który w trakcie kolejnych faz utleniania zmienia kolor z szarego w żółty, a następnie niebieski. W ten sposób wytwarzano barwniki cieni do powiek.

Perfumy, pudry, cienie do oczu - jakie to ma znaczenie dla nauki, dla ludzkości? - Ozdabianie ciała jest przejawem myślenia symbolicznego. To zaś jest jednym z najważniejszych elementów naszych współczesnych zachowań, współczesnej kultury ludzkiej - zapewnia dr Marian Vanhaeren z University College London. Ze zdaniem dr Vanhaeren należy się liczyć. Jest ekspertem zespołu, który w czerwcu 2006 r. odkrył najstarszą na świecie biżuterię: liczące 100 tys. lat paciorki z muszli znalezione w Algierii i Izraelu.

POLECAMY:
* SIŁA BEZWONNEGO ZAPACHU*