Polki w biznesie. "Kobiety powinny mówić, że chcą awansować"

Większość Polek (55 proc.) pozytywnie ocenia swoje kompetencje w zakresie przedsiębiorczości, ale uważa też, że istnieje wiele czynników niesprzyjających prowadzeniu biznesu. Wśród nich dominują brak społecznej akceptacji dla przedsiębiorczości kobiet oraz zaniżona samoocena – wynika z sondażu BioStat przeprowadzonego dla WP Kobieta. 36 proc. respondentek deklaruje, że chce otworzyć własną firmę, większość widzi jednak czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, które temu nie sprzyjają. Co je powstrzymuje przed większą aktywnością w biznesie? Jak pokonać strach przed porażką? W jakim zakresie społeczeństwo, duży biznes i państwo mogą wesprzeć kobiety w budowaniu większej pewności siebie?

Podczas XXXI Forum Ekonomicznego w Karpaczu szefowa redakcji Lifestyle WP – Wiktoria Jakubowska-Karbowniczek – poprowadziła panel dyskusyjny pt. "Sposób postrzegania swoich szans biznesowych przez kobiety". Udział w rozmowie wzięły Bożena Lubińska-Kasprzak, pełnomocniczka Rektora ds. projektów rozwojowych oraz Ewa Wernerowicz, CEO Soonly Finance.

Z raportu "Przedsiębiorcze Polki w 2022 roku" przeprowadzonego przez Centrum Badawczo-Rozwojowe BioStat dla WP Kobieta wynika, że za osobę przedsiębiorczą uważa się w sumie 59,8 proc. ankietowanych kobiet, w tym 16,5 proc. wyraża tę opinię w sposób zdecydowany. W sumie 55 proc. ocenia również pozytywnie swoje kompetencje w zakresie przedsiębiorczości, z czego 11,2 proc. zdecydowanie pozytywnie, a 43,8 proc. - raczej pozytywnie. Jednocześnie w sumie 69 proc. uczestniczek sondażu deklaruje, że boi się porażki w biznesie. Czy to powszechny obraz Polki w biznesie?

- Rzeczywiście jest tak, że wiele kobiet jest otwartych na założenie działalności gospodarczej. Natomiast wiele z nich ma obawy. Kobiety mają mniej pewności siebie, częściej niż mężczyźni zastanawiają się nad tym, czy im się uda. To sprawia, że jednak rezygnują. Bardzo ważne są takie dyskusje jak ta, konkretne programy działania skierowane do kobiet, które zniwelują różnice między mężczyznami a kobietami – podkreśliła Bożena Lubińska-Kasprzak.

- Kobiety prowadzą firmy z kilku powodów, ale przede wszystkim chcą być samodzielne i niezależne finansowo. To są główne motywacje. Poza tym własny biznes daje dużą elastyczność. To kobieta zwykle jest odpowiedzialna za prowadzenie domu, dlatego to jest szalenie ważne. Niestety wciąż jest wiele ograniczeń, które powodują, że kobiety wycofują się działalności gospodarczej, pozostają zależne finansowo. W przypadku korporacji wiele może zmienić teraz praca hybrydowa. W naszej firmie są core houres, czyli godziny między 11-15, kiedy wszyscy pracownicy muszą być dostępni. Pozostały czas pracownicy rozdysponowują dowolnie – powiedziała Ewa Wernerowicz.

Respondentki zapytane o to, jakie bariery zewnętrzne ograniczają przedsiębiorczość kobiet w Polsce, respondentki najczęściej wskazywały na stereotypy (62,3 proc.) powodujące brak akceptacji społecznej dla przedsiębiorczości kobiet. 48 proc. wskazało na słabo rozwiniętą infrastrukturę opiekuńczo-wychowawczą.

- Bardzo istotna w kwestii przedsiębiorczości jest opieka nad dziećmi. Jeśli uda się ją odpowiednio ułożyć, kobieta podejmuje ryzyko. Jeśli nie ma dostępu do przedszkola, elastycznego wsparcia, wtedy odpuszcza. Systemowe wsparcie jest różne w zależności od miejscowości. W jednych miastach jest rozwinięte bardzo dobrze, w drugim nie ma go wcale. Pamiętajmy, że to na kobiety spadają również obowiązki związane z opieką nad rodzicami. Kiedy dzieci są odchowane i mogłyby poświęcić się firmie, nagle muszą opiekować się rodzicami czy teściami. Ciągle jest za mało domów opieki dziennej albo są one bardzo drogie, więc dostęp jest ograniczony – zaznaczyła Bożena Lubińska-Kasprzak.

Ewa Wernerowicz zwraca też uwagę na inną istotną kwestię.

- Nie każda kobieta chce iść do pracy i nie należy tego piętnować. Jeśli to komuś daje szczęście, w porządku. Wiele jest kobiet, które nie chcą pracować na wysokich stanowiskach. W mojej firmie jest mało osób, niezależnie od płci, które są w stanie pociągnąć firmę. Wiąże się to z dużym ryzykiem, sporą decyzyjnością, rywalizacją, ciągle pojawiają się jakieś problemy. Do tego wszystkiego dochodzi rzecz najtrudniejsza, czyli leadership. Uważam, że żeby dobrze prowadzić firmę trzeba włożyć dużo wysiłku emocjonalnego i mnóstwo pracy – powiedziała ekspertka.

- Jeśli chcemy mieć więcej przedsiębiorczyń, istotna jest edukacja. Wspieranie dziewczynek, nastolatek i kobiet jest niezwykle ważne. Mentoring dziewczyn, pobudzanie do zainteresowania różnymi branżami, może spowodować, że chętniej będą rozwijały się również w zawodach, które stereotypowo przypisane są mężczyznom. To z jednej strony rola państwa, ale też organizacji. Zauważyłam, że powstaje coraz więcej programów mentoringowych, które mogą wspierać kobiety w dążeniu do celu – zaznaczyła Lubińska-Kasprzak.

Liczba firm należących do kobiet w Polsce na koniec 2021 r. była o 3 proc. mniejsza, niż rok wcześniej i stanowiła 32,5 proc. wszystkich firm. Jednocześnie spadła liczba kobiet na stanowiskach prezesów - z 23,5 proc. do 19,5 proc. - oraz członków zarządów - z 30 proc. do 25 proc. Negatywne dla kobiet zjawisko zapoczątkowała pandemia.

Obie ekspertki zgodziły się z tym, że miniony czas nie był łatwy dla kobiet, które często musiały poświęcić swoją pracę dla dobra rodziny.

- Zwykle było tak, że to kobiety musiały zająć się domem i dziećmi. W sposób naturalny ich biznesy mogły upadać. Większość biznesów założonych przez kobiety to usługi, a jak wiadomo przez wiele miesięcy wprowadzone były obostrzenia, były zamknięte biura, więc np. ludzie rzadziej korzystali z takich usług jak manicure (…) Mało jest rodzin, w których obowiązki podzielone są po równo. W momencie, gdy kobieta chce prowadzić biznes, rzadko się zdarza, że mężczyzna zaproponuje, że weźmie obowiązki domowe na siebie. W sposób naturalny skupiamy się na domu, a drugorzędnie traktujemy możliwość awansu – podkreśliła Wernerowicz.

- Mamy ok. 500 tys. kobiet bezrobotnych. Połowa tych kobiet mówi, że w sprzyjających warunkach, chętnie zostałyby przedsiębiorczyniami, bo mają pomysły i motywacje. Niezwykle istotne jest zniesienie barier, ale też wsparcie państwa. Mielibyśmy więcej firm na rynku, które zatrudniałyby więcej ludzi. Dodatkowo firmy prowadzone przez kobiety są prospołeczne, często mają lepszą kondycję finansową, więc dla wszystkich stron są tutaj korzyści – zauważa Bożena Lubińska-Kasprzak.

Co zatem zrobić, aby kobiety miały możliwość rozwijania swoich kompetencji?

- Edukacja i wsparcie instytucjonalne to podstawa. Powinna być zapewniona opieka nad dziećmi czy osobami starszymi, ale też wszelkie programy, które wspierają przedsiębiorczość. Bardzo ważna jest cyfryzacja obszarów związanych z prowadzeniem firmy. To byłoby duże ułatwienie i oszczędność czasu – powiedziała Lubińska-Kasprzak.

- Co zrobić, żeby kobiety miały większe szanse? Apeluję do kobiet, aby mówiły, że chcą awansować. Prezesi nie wiedzą, czego one oczekują. Same musimy zakomunikować przełożonemu, że chcemy więcej, że chcemy się rozwijać – dodała Ewa Wernerowicz.

Obie panie widzą jednak pozytywne zmiany w społeczeństwie i coraz większą odwagę kobiet do spełniania marzeń.

- Widzę pozytywny trend wzrostu przedsiębiorczości wśród kobiet. Wszystko zmienia się kulturowo – powiedziała Bożena Lubińska-Kasprzak.

- Powinniśmy zacząć zmieniać świat od siebie. Jeśli macie dzieci, zastanówcie się, czy wychowujecie swoje córki, żeby były pewne siebie i przedsiębiorcze. A przede wszystkim pomyślcie, jak wychowujecie synów. Czy oni będą akceptowali to, że ich partnerki robią większe kariery i rozwijają się zawodowo? – zapytała na koniec Ewa Wernerowicz.

Zapraszamy na grupę FB - #Samodbałość. To tu będziemy informować na bieżąco o wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!