Rozpoznanie i klasyfikacja raka piersi

Dlaczego mam przejmować się rakiem? Przecież to mnie nie dotyczy ― tak twierdzi przeważająca część kobiet. Zarówno nastolatki, jak również młode kobiety nie przykładają wagi do zagrożenia, które może rozwinąć się w ich organizmie. Oczywiście tak nie musi być, ale elementarna wiedza i profilaktyka potrafią zdziałać przysłowiowe cuda – wszak wczesne wykrycie nowotworu, postawiona diagnoza i wdrożenie leczenia niejednokrotnie prowadzi do całkowitego wyeliminowania intruza z organizmu.

Wczesne wykrywanie raka piersi rzuca promyczek nadziei na mogłoby się wydawać beznadziejną sytuację. Systematyczne badania diagnostyczne pozwalają wykryć nowotwór, kiedy jest on możliwy do wyleczenia. Oprócz samobadania zwanego również badaniem palpacyjnym, należy wykonywać mammografię i USG.

Mogłoby się wydawać, że nie ma nic prostszego aniżeli badanie własnych piersi – przecież każdy, nawet najmniejszy guzek można wyczuć – niestety niewiele ma to wspólnego z prawdą, bowiem te najmniejsze guzki są czasami niemożliwe do zlokalizowania. Kobiety mylą również z guzami rakowymi swoje gruczoły. Prawidłowo wykonywane badanie palpacyjne musi obejmować węzły chłonne po obu stronach, a także sutki. Prawie połowa złośliwych nowotworów zlokalizowana jest na górze gruczołu piersiowego.

Lekarze zgodnie twierdzą, że najlepszym momentem wykonania samobadania piersi jest okres mniej więcej około tygodnia po zakończeniu miesiączki. Dlaczego? Wówczas piersi nie bolą, tak jak to ma miejsce na kilka dni przed wystąpieniem krwawienia. Ponadto gruczoły nie są nabrzmiałe, a to daje o wiele większe prawdopodobieństwo wykrycia u siebie niebezpiecznych zmian.

Jeżeli podczas badania palpacyjnego bądź wtedy, kiedy piersi bada sam lekarz, zostaną wykryte jakiekolwiek nieprawidłowości, natychmiast zostaje wdrożone bardziej zaawansowane postępowanie mające na celu dokładne zlokalizowanie i kliniczne określenie m.in. wielkości i stopnia rozwoju nowotworu. Lekarz precyzyjnie określa jego lokalizację, wymiar, bada okoliczne węzły chłonne – musi ustalić, czy są one zajęte przez ewentualne przerzuty.

Telewizja, gazety i lekarze przypominają aż do znudzenia o konieczności wykonywania mammografii, czyli badaniu sutka, który jest prześwietlany promieniami rentgenowskimi. Mammografia jest wykonywana u kobiet, u których lekarz stwierdził objawy choroby, jak również u tych, u których guzy są niewyczuwalne, oraz profilaktycznie.

Badanie mammograficzne powinno się wykonywać profilaktycznie po 35. roku życia, a także, gdy:

• podczas samobadania kobieta wyczuje jakiekolwiek zgrubienie tudzież guzek

• piersi kobiety mają strukturę guzkową, liczne wyczuwalne gruczoły, co utrudnia stwierdzenie wiarygodnej diagnozy
• występuje bolesność piersi i wyciek z brodawki
• nowotwór jest zlokalizowany, a lekarz chce upewnić się czy w jego pobliżu nie ma innych ognisk rakowych

Biopsje wykonuje się wówczas, gdy zachodzi podejrzenie, że zdiagnozowany nowotwór jest złośliwy. Jest kilka rodzajów biopsji; aspiracyjna cienkoigłowa, kiedy pobierany jest punktatu – guzek zostaje nakłuty, a znajdujący się w nim materiał jest poddany badaniom mikroskopowym (cytologiczne i histopatologiczne), gruboigłowa kiedy z guzka pobierany jest tzw. wycinek oraz biopsja otwarta polegająca na usunięciu guzka.

Klasyfikacja komórek nowotworowych wykonywana jest w trakcie przeprowadzanych badań mikroskopowych. Wówczas zostaje ustalony jego stopień złośliwości i zaawansowania. Kolejno podejmowane jest prawidłowe leczenie. Kobiety, u których zostaje rozpoznany nowotwór, zawsze żądają od lekarza informacji, czy powrócą do zdrowia, jak również zapoznania ich z metodami leczenia – wszystko to zależy od czynników prognostycznych i predykcyjnych.

Czynniki prognostyczne, jak sama nazwa wskazuje, pozwalają przewidzieć przebieg choroby. Do czynników tych zaliczana jest m.in. wielkość zlokalizowanego guzka, stopień jego złośliwości czy wyniki badań mikroskopowych. Z kolei czynniki predykcyjne umożliwiają podjęcie ukierunkowanego leczenia – najczęściej jest to chemioterapia. Czynniki predykcyjne dzielą się na stan receptora HER2 oraz stan receptorów estrogenowych i progesteronowych.