Bije aronię na głowę. Ten owoc znały już nasze babcie

Dawniej gospodynie wiedziały, jak wykorzystać ten krzew w kuchni. Kalina kojarzyła się z jesiennymi zbiorami i zimowymi wieczorami, kiedy rubinowe przetwory dodawały energii i przypominały o cieple lata. Dziś często traktuje się ją wyłącznie jako roślinę ozdobną, zapominając o jej bogatych możliwościach kulinarnych. Warto jednak wrócić do dawnych tradycji, bo kalina smakiem i aromatem potrafi przewyższyć nawet cierpkie przetwory z aronii.

Owoce kaliny są bogate w witaminę C, flawonoidy i polifenole, dzięki czemu wspierają odporność, wzmacniają naczynia krwionośne i działają przeciwzapalnie. Wykazują właściwości uspokajające, rozkurczowe oraz moczopędne, dlatego stosuje się je przy bezsenności, bolesnych miesiączkach, obrzękach czy nadciśnieniu. Tradycyjnie wykorzystywano je także w leczeniu przeziębień i kaszlu, jako naturalny środek łagodzący infekcje dróg oddechowych. Na surowo są gorzkie i lekko toksyczne, dlatego spożywa się je dopiero po przetworzeniu, np. w formie soków, konfitur czy nalewek.

Owoce kaliny są cenne nie tylko w kuchni. Zostawione na gałązkach stanowią zimą ważne źródło pożywienia dla ptaków. Dlatego wielu ogrodników decyduje się pozostawić część kiści na krzewach – to naturalny sposób wspierania przyrody w czasie mrozów. 

W tradycyjnych domach owoce kaliny koralowej miały swoje miejsce w spiżarni. Najczęściej przygotowywano z nich konfitury – myte i oczyszczone owoce powoli smażono z cukrem, aż nabierały głębokiego, słodko-cierpkiego smaku. Taka konfitura doskonale sprawdzała się jako dodatek do świeżego chleba, ale też do ciast i deserów. Charakterystyczna nuta kaliny była nie do pomylenia z żadnym innym owocem.

Owoce używano również do soków. Przygotowane w sokowniku i zamknięte w butelkach stawały się zimową bazą do gorących napojów. Kalinowy sok dodany do herbaty rozgrzewał i przynosił ulgę w czasie przeziębień. W kuchniach nie brakowało też kompotów z kaliny, często łączonej z jabłkami czy gruszkami. Taka mieszanka smaków nie tylko dobrze się komponowała, ale też sprawiała, że napój był bardziej wyważony. 

Niektóre gospodynie sięgały po kalinę także do przepisów wytrawnych. Jej owoce znakomicie sprawdzały się jako składnik sosów do pieczonej kaczki czy gęsi. Lekko cierpki, intensywny smak owoców przełamywał tłustość mięsa i nadawał mu szlachetnego charakteru. Do dziś wiele osób sięga po te przepisy, chcąc odtworzyć smaki z dzieciństwa.

Zobacz też: U babci kwitły aż do mrozów. Wystarczy prosty domowy nawóz za 3 zł

Jednym z sekretów udanych przetworów było odpowiednie zbieranie owoców. Najlepiej robić to po pierwszych przymrozkach, kiedy kalina traciła część goryczki i stawała się delikatniejsza. Jeśli jednak ktoś nie chciał czekać, wystarczyło umieścić kiście w zamrażarce na dobę lub dwie – efekt był podobny. Dzięki temu owoce zachowywały kolor i smak, a przetwory stawały się bardziej apetyczne.

Do dziś popularna jest konfitura z kaliny. Przygotowuje się ją z kilograma owoców, pół kilograma cukru, odrobiny wody i dodatku żel-fixu. Powoli gotowana mieszanka gęstnieje, nabiera rubinowej barwy i niezwykłego aromatu. Gorące przetwory zamyka się w słoikach, które zimą przypominają o letnich zbiorach.

Warta uwagi jest też receptura na kompot z jabłkami. Kilka garści kaliny i trzy pokrojone jabłka wystarczy zalać wodą, dodać cukier i gotować przez kwadrans. Efektem jest napój o głębokiej barwie i orzeźwiającym smaku. To doskonały sposób, by wykorzystać owoce nie tylko jako dodatek do deserów, ale także jako samodzielne źródło witamin w chłodniejszych miesiącach.

Kalina sprawdza się także w ciastach. Jej owoce, połączone z kruchym spodem i słodszymi owocami, dają niepowtarzalny efekt wizualny i smakowy. Intensywnie czerwone kulki zdobią wypiek, a ich charakterystyczna cierpkość nadaje mu wyrazistości.

Kalina koralowa to roślina nie tylko piękna, ale i stosunkowo łatwa w uprawie. Krzew najlepiej rośnie na glebach żyznych, umiarkowanie wilgotnych i lekko kwaśnych. Preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste – w cieniu również sobie poradzi, jednak kwitnienie i owocowanie mogą być mniej obfite. Warto sadzić ją w miejscach osłoniętych od silnego wiatru, ponieważ gałęzie obciążone owocami mogą się łamać.

Roślina ta osiąga wysokość od 2 do 4 metrów i dobrze znosi przycinanie. Dzięki temu można ją formować, nadając krzewowi kształt dostosowany do ogrodu. Cięcie przeprowadza się wczesną wiosną lub tuż po kwitnieniu, aby nie osłabić kwiatów i przyszłego owocowania. Kalina dobrze komponuje się w żywopłotach, rabatach naturalistycznych czy jako soliter na trawniku.

Krzew ten nie jest szczególnie podatny na choroby i szkodniki, co czyni go rośliną wdzięczną dla początkujących ogrodników. Wymaga jednak podlewania w okresach suszy, zwłaszcza gdy rośnie w pełnym słońcu. Dla lepszego owocowania można zasilać ją kompostem lub nawozami organicznymi, które wzbogacą glebę.

Zapraszamy na grupę na Facebooku - #Samodbałość. To tu będziemy informować na bieżąco o wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.