Gnijąca szczęka Elżbiety I Tudor. Paskudny sekret królowej

Elżbieta I Tudor miała wiele powodów do dumy. Na pewno jednak nie mogła pod koniec życia pochwalić się pięknym uśmiechem. Stan jej uzębienia był wprost tragiczny. Niektórzy nazywają Królową Dziewicę wręcz "męczennicą ropotoku".

Elżbieta I Tudor miała problemy z uzębieniem
Elżbieta I Tudor miała problemy z uzębieniem
Źródło zdjęć: © domena publiczna

02.11.2023 | aktual.: 04.11.2023 10:40

Zalogowani mogą więcej

Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika

Obecnie cukier jest na cenzurowanym. Kilkaset lat temu sytuacja wyglądała zupełnie inaczej. Jako że cukier był horrendalnie drogi, jedzenie go w dużych ilościach stanowiło swoisty wyznacznik statusu społecznego.

Królewska miłość do słodkości

Wielką miłośniczką białej (a wtedy raczej brązowej) śmierci była również, rządząca przez niemal pół wieku Anglią, królowa Elżbieta I Tudor. W ostatnich dwóch dekadach życia władczyni dosłownie nie rozstawała się z torbą pełną łakoci, przygotowywanych specjalnie dla niej przez dworską kuchnię.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ponadto monarchini uwielbiała potrawę zwaną "leach", w skład której wchodziły mleko, woda różana i duże ilości cukru. Nieustanne zajadanie się łakociami miało rzecz jasna opłakany wpływ na stan uzębienia królowej.

James Wynbrandt w książce pod tytułem "Bolesna historia stomatologii albo płacz i zgrzytanie zębów od starożytności po czasy współczesne" stwierdza, że "Elżbietę I na starość nieustannie nękał ból zęba – była 'męczennicą ropotoku', jak napisał o niej jeden z historyków medycyny, zgłębiwszy historię choroby królowej".

Portret Elżbiety I z około 1595 roku autorstwa Marcusa Gheeraertsa starszeego. W tym czasie władczyni była już znana ze swoich problemów z uzębieniem
Portret Elżbiety I z około 1595 roku autorstwa Marcusa Gheeraertsa starszeego. W tym czasie władczyni była już znana ze swoich problemów z uzębieniem© Domena publiczna

Elżbieta I i jej czarne zęby

Stan uzębienia monarchini znacznie się pogorszył już na przełomie lat 70. i 80. XVI wieku. Koniec stulecia przyniósł zaś prawdziwe spustoszenie w jamie ustnej Elżbiety.

Francuski poseł, który w 1597 roku spotkał się z Elżbietą I Tudor, zanotował, że "jej zęby są bardzo żółte i nierówne". Co więcej, z powodu braków w uzębieniu "bardzo trudno było ją zrozumieć", gdy szybko mówiła.

Rok później niemiecki dyplomata Paul Heinzner po wizycie w Londynie relacjonował, że wargi Elżbiety "są wąskie, a zęby czarne, co wydaje się powszechną przypadłością wśród Anglików z powodu nadmiernego spożycia cukru".

Obżeranie się słodkościami w końcu doprowadziło do tego, że królowa straciła niemal wszystkie zęby. Elżbieta chcąc ukryć ten defekt maskowała go stosując "uciążliwe metody". Jeden z naocznych świadków, cytowany w książce "Bolesna historia stomatologii" stwierdzał, że:

"Królowa wciąż […] zachowuje figlarną i radosną naturę, jedynie jej twarz zdradza oznaki rozkładu. Ażeby ukryć go podczas publicznych wystąpień, umieszcza w ustach moc skrawków materiału, by wypchnąć zapadające się policzki".

Ropiejące dziąsła

Ekstrakcja dziurawych, gnijących kikutów jednak wcale nie doprowadziła do znacznego poprawy stanu jamy ustnej władczyni Anglii.

Powstałe w czasie wyrywania zębów rany w ogóle nie chciały się goić. Ciągle ropiały, powodując – jak piszą autorzy książki Słodziutki. Biografia cukru – "zakażenie, owrzodzenie i obrzęk gardła".

Grobowiec Elżbiety I w opactwie Westminsterskim
Grobowiec Elżbiety I w opactwie Westminsterskim© domena publiczna

To z kolei powodowało coraz większe problemy z oddychaniem u dobiegającej siedemdziesiątki, schorowanej królowej. Walka o każdy oddech trwała miesiącami, w końcu władczyni przegrała nierówny bój 24 marca 1603 roku.

Nie można wykluczyć, że to właśnie miłość do cukru i wynikający z niej fatalny stan jamy ustnej był bezpośrednią przyczyną jej zgonu.

Zapraszamy na grupę na Facebooku - #Samodbałość. To tu będziemy informować na bieżąco o wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Komentarze (26)