Ubezwłasnowolnienie osoby chorej na schizofrenię

W jaki sposób mogę ubezwłasnowolnić osobę chorą na schizofrenię bez jej zgody? Osoba ta nie leczy się, kiedyś była w szpitalu psychiatrycznym, obecnie nie bierze żadnych leków i powoli traci kontakt z otoczeniem, jednak nie zdarzyła się sytuacja, w której zagrażałaby komuś lub swojemu życiu. Osoba ta nie płaci rachunków i zadłużyła już mieszkanie na ok. 20 tys. zł, grozi jej eksmisja. Jeśli chodzi o dokumenty posiadam tylko Zaświadczenie, że ma schizofrenię.

Osoba pełnoletnia (a zakładam że o takiej Pani pisze) może zostać ubezwłasnowolniona częściowo lub całkowicie. Zgodnie z art. 13 Kodeksu Cywilnego osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli w skutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie pokierować swoim postępowaniem. Natomiast osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw (art. 16 Kodeksu Cywilnego). Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, zaś dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę. Celem instytucji ubezwłasnowolnienia jest przede wszystkim ochrona interesów osoby, której zdolność do czynności prawnej
zostanie ograniczona (ubezwłasnowolnienie częściowe) lub w całości utracona (ubezwłasnowolnienie całkowite). Postępowanie o ubezwłasnowolnienie ma charakter postępowania nieprocesowego. Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów (art. 544§1 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Ustawodawca, w art. 545§1 Kodeksu Postępowania Cywilnego, określa krąg osób uprawnionych do wniesienia wniosku o ubezwłasnowolnienie. Są to: małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo lub jej przedstawiciel ustawowy. Jeżeli nie należy Pani do którejś z ww. grup złożony przez Panią wniosek zostanie oddalony. Postępowanie o ubezwłasnowolnienie toczy się z udziałem prokuratora, zaś uczestnikami postępowania są z mocy samego prawa, oprócz wnioskodawcy, osoba której wniosek dotyczy, jej przedstawiciel ustawowy oraz małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. W kwestii zaświadczenia, o którym
Pani wspomina, to zgodnie z art. 552 Kodeksu Postępowania Cywilnego jeżeli według wniosku ubezwłasnowolnienie ma być orzeczone z powodu choroby psychicznej, sąd przed zarządzeniem doręczenia wniosku, zażąda przedstawienia świadectwa lekarskiego wydanego przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.

Artur Jastrzębski - prawnik, który specjalizuje się w prawie cywilnym, handlowym oraz gospodarczym.