Wstydliwa kobieca dolegliwość: zaparcia
Szacuje się, że około 80-90 proc. mieszkańców krajów rozwiniętych ma problemy z przewodem pokarmowym, przede wszystkim z zaparciami. A badania pokazują, że na tę dolegliwość uskarża się nawet co druga kobieta. Im jesteśmy starsze, tym częstsza to przypadłość – co trzecia kobieta między 35 a 45 rokiem życia i co druga, która skończyła 55 lat, cierpi na zaburzenia pracy jelit.
Szacuje się, że około 80-90 proc. mieszkańców krajów rozwiniętych ma problemy z przewodem pokarmowym, przede wszystkim z zaparciami. A badania pokazują, że na tę dolegliwość uskarża się nawet co druga kobieta. Im jesteśmy starsze, tym częstsza to przypadłość – co trzecia kobieta między 35 a 45 rokiem życia i co druga, która skończyła 55 lat, cierpi na zaburzenia pracy jelit.
Czym są zaparcia?
Elena I. Sklianskaja, znany w świecie naukowiec prowadzący prace badawcze z zakresu wirusologii i genetyki molekularnej, w książce „Zaparcie. Przekleństwo współczesnego człowieka” tłumaczy, że jest to stan, w którym w jelitach zalegają masy kału, pojawiają się zakłócenia w przewodzie pokarmowym, a niedostatecznie przetrawione produkty ulegają fermentacji i gniciu. Powstałe przy tym toksyny zatruwają organizm i prowadzą do rozwoju wielu ciężkich chorób. Tendencja do występowania zaparć u niektórych osób utrzymuje się przez całe życie, chyba że dokonają one radykalnych zmian w sposobie odżywiania się i zaczną regularnie się ruszać.
Z jakich powodów?
Główne przyczyny występowania zaparć to m.in.: niewystarczająca zawartość błonnika w diecie, zbyt mała ilość płynów, podeszły wiek i związana z tym ograniczona aktywność fizyczna, siedzący tryb życia, zmiany hormonalne (ciąża, menopauza), leki powszechnie stosowane w chorobie wrzodowej i antydepresyjne, odwodnienie i bezruch (np. spowodowane chorobą), stany chorobowe takie jak zespół jelita drażliwego, niedoczynność tarczycy, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona czy udar, szczelina odbytu, ból spowodowany przez hemoroidy, stan po operacji chirurgicznej, zaparcia nawykowe z powodu nadużywania środków przeczyszczających czy niedrożność jelit lub nowotwór jelita. Występowanie zaparć może potęgować również stres.
Czym jest ukryta forma zaparcia?
Pamiętajmy, że normą jest dwu-, trzykrotne wypróżnienie jelita w ciągu doby, ponieważ rozmiary jelita grubego wymagają opróżnienia co sześć godzin. A jeszcze lepiej wypróżniać się po każdym posiłku. Brak wypróżnień przez 24-36 godzin oznacza zaparcie.
Ale istnieje również skryta forma zaparcia, którą znacznie trudniej zdiagnozować. „W tym przypadku można postawić diagnozę tylko na podstawie pośrednich objawów. Ogólna słabość, utrata apetytu, ciągłe zmęczenie, obniżenie aktywności, przygnębienie, depresja, bezsenność, pobudliwość, kołatanie serca, a nawet ból w sercu, bóle i zawroty głowy – to sygnał o ukrytej formie zaparcia” – wymienia Elena I. Sklianskaja. Wszystkie te symptomy świadczą o nagromadzonych w jelicie bakteriach.
Do czego prowadzą zaparcia?
Nie bagatelizujmy tego schorzenia. Elena I. Sklianskaja twierdzi, że następstwem zaparć może być wiele poważnych chorób, m.in. systemu trawiennego, moczowo-płciowego, naczyniowego, kostnego, oddechowego, a nawet nowotwory.
„Można stwierdzić, że zaparcie stanowi przyczynę najbardziej rozpowszechnionych chorób, na które cierpi współczesna ludzkość” – zauważa specjalistka w swojej książce. Dlatego zaparcia można i trzeba leczyć. Ale fakt, czy się ich pozbędziemy, w dużej mierze zależy od nas samych; najskuteczniejszą metodą leczenia zaparć jest bowiem zmiana stylu życia. „Żaden lekarz nie będzie za nas prawidłowo jadł, pił czy chodził na spacer” – zauważa Sklianskaja.
Jak leczyć zaparcia?
Przede wszystkim pij więcej płynów. Elena I. Sklianskaja wymienia napoje, które pomogą przy zaparciach. To przede wszystkim czysta woda, która działa szybko i bardzo skutecznie. Rano na czczo wypij wolno 1-2 szklanki ciepłej, przegotowanej wody. Potem przez cały dzień pij mineralną wodę niegazowaną. Inne soki i napary pomocne przy zaparciach to: sok z aloesu, sok z cebuli, napar z lebiodki, napar z pokrzywy, napar z kory kruszyny, napar z siemienia lnianego, sok z liści mniszka lekarskiego, wywar z korzenia lukrecji, napar z kminku czy herbata z dzikiej róży. Na zaparcia dobry jest również kefir (najlepiej z olejem), ocet jabłkowy, miód oraz czosnek.
Co jeść i jak często się ruszać?
Stosuj dietę, która zawiera dużo błonnika: otręby, płatki z otrębami, pieczywo pełnoziarniste, świeże owoce i warzywa. Sięgaj po łagodzące kremy lub maści na odbyt, jeśli wypróżnianie jest bolesne. Zacznij się ruszać.
„Siedzący tryb życia i brak ruchu stanowią ważną przyczynę zaparć, a więc ruszajmy się jak najwięcej i przy każdej okazji. Zasadę aktywności ruchowej zacznijmy stopniowo wprowadzać w życie codzienne już od dziś. Przerywając na 5-10 minut wielogodzinne siedzenie przy biurku, po każdej godzinie przeciągnijcie się. Wstańcie z krzesła, zróbcie kilka kroków, wykonajcie 1-2 proste ćwiczenia” – podpowiada Elena I. Sklianskaja. Obowiązkowe są spacery – jak najczęstsze i jak najdłuższe. Generalnie im więcej ruchu, tym lepiej.
Kiedy do lekarza?
Również masaże pomagają złagodzić objawy zaparć. Może być to np. głaskanie brzucha ruchami kolistymi, rozcieranie, ugniatanie czy wibracja (szybkie, drgające lub wstrząsające ruchy powodujące wstrząs tkanek). Niekiedy przy zaparciach trzeba jednak skonsultować się z lekarzem. Należy spotkać się ze specjalistą, jeśli:
● problem utrzymuje się dłużej niż przez tydzień
● nie ma reakcji na zmianę diety i stylu życiu
● pojawiło się krwawienie z odbytu
● wystąpiły ostatnio zmiany w dotychczasowym rytmie wypróżnień (szczególnie dotyczy to osób po 40. roku życia)
● jeśli brzuch jest bolesny, wzdęty albo twardy
Lekarz zbada cię i zaproponuje leczenie. Gdy będzie podejrzewał nowotwór jelita, skieruje cię do szpitala na specjalistyczne badania.
(epn/ma)
