Ateista na chrzcie. Polacy wolą nie zapraszać, chociaż Kościół nie ma nic przeciwko

Zdeklarowani ateiści stanowią 11 procent wszystkich osób na świecie. Najwięcej jest ich w Chinach - aż 60 proc. społeczeństwa. W 2015 roku Główny Urząd Statystyczny wyliczył, że odsetek Polek i Polaków nieprzyznających się do żadnego wyznania stanowił 3,2 proc. ludności.

Rok temu Centrum Badań Opinii Społecznej opublikowało obszerny raport na temat religijności Polaków, z którego wynika, że liczba osób deklarujących się jako niewierzący stale rośnie i obecnie wynosi 8 procent.

Mimo tego ateizm cały czas jest postrzegany w Polsce jako wynaturzenie, dlatego mnóstwo osób woli niewierzących w nic ludzi trzymać z daleka od świętych miejsc.

Grzegorz skończył 34 lat i od kilkunastu mówi wprost, że nie wierzy w Boga. – Pochodzę z wiejskiej, katolickiej rodziny, zostałem ochrzczony, wysłany do Pierwszej Komunii i bierzmowania. Nie do końca rozumiałem sens, ale nie sprzeciwiałem się w obawie przed reakcją rodziców i wytykaniem palcami w szkole – opowiada nam.

Grzegorz wyjechał na studia do Krakowa i - wolny od nacisków rodziny - dopuścił do siebie myśl, że wcale nie musi uznawać siebie za osobę wierzącą. – Kilka lat temu powiedziałem o tym bliskim, no i zaczęli się jawna i bezczelna dyskryminacja. Nagle przestali mnie zapraszać na wszystkie uroczystości związane z przyjmowaniem sakramentów. Kuzynka pominęła moją osobę, przekazując zaproszenia na Pierwszą Komunię swojej córki, brat nie zaprosił mnie na chrzest dziecka, a sąsiedzi matki uznali, że mnie jako jedynego z naszej rodziny nie będą zapraszać na ślub – wylicza.

Grzegorz próbował dać im do zrozumienia, że chętnie przyjedzie i nie ma problemu, aby stawić się w kościele. Nie pomogło. – Kiedyś mama nie wytrzymała i wykrzyczała, żebym uszanował decyzje ich, katolików, bo widok osoby niewierzącej w kościele, która stoi jak słup, jest jeszcze gorszy niż całkowita nieobecność – przyznaje 34-latek. – Przykro mi, bo omijają mnie i tak sporadyczne zjazdy rodzinne. Do swojej wioski przyjeżdżam w sumie tylko latem na urlop, a i tak nadal myślą o mnie: "ten dziwoląg" – dodaje.

Nie każdy katolik zachowuje się jak matka Grześka. Część wierzących osób stara się nie tylko uszanować decyzję bliskiego, ale również nie stawiać go w niezręcznej sytuacji.

– Rodzina mojego chłopaka powiedziała mu, żeby nawet nie mówił mi o ślubie swojej siostry ciotecznej i przyjechał ze mną tylko na wesele. Doszli do wniosku, że skoro jestem ateistką, to nietaktem byłoby przymuszać mnie do udziału we mszy. Maciek dostosował się, a ja wkurzyłam się, gdy prawda wyszła na jaw – opowiada 28-letnia Justyna w rozmowie z WP Kobieta.

- Z jednej strony nie przeszkadzało mi, że ominęłam cudzy ślub. To była daleka rodzina Maćka, której wcześniej nawet nie widziałam na oczy. Z drugiej uświadomiłam sobie, że mój ateizm wpędza ich w zakłopotanie – mówi.

- Wiem, że to prości ludzie z wielkimi sercami, dlatego nie miałam odwagi powiedzieć, że nic mi się nie dzieje, gdy wchodzę do świątyni. Nie mdleję, nie wrzeszczę, potrafię zachować się kulturalnie – tłumaczy.- Nawiasem mówiąc chyba widziałam więcej kościołów niż oni, bo chętnie je zwiedzam, będąc za granicą. Szczególnie te zbudowane w stylu gotyckim. Istne dzieła sztuki – zaznacza Justyna.

Ksiądz Jacek Dziel tłumaczy, że Kościół Katolicki nie wydał żadnych zasad dotyczących udziału osób innej wiary bądź niewierzących w nabożeństwach. – Istnieją tylko przepisy dotyczące uczestnictwa w sakramentach, czyli np. przyjmowania komunii świętej. Do tego sakramentu mogą przystąpić katolicy pod specjalnymi warunkami i ewentualnie członkowie niektórych innych kościołów chrześcijańskich – mówi duchowny w rozmowie z WP Kobieta.

Ponadto ksiądz Dziel przyznaje, że widok niewierzącego podchodzącego do komunii mógłby urazić niektórych katolików, ale sama obecność w uroczystej mszy już nie powinna. – Chrzest dziecka czy ślub to bardzo ważne wydarzenie w życiu człowieka, nie tylko ze względów religijnych. Naturalne jest, że chcemy tego dnia mieć przy sobie rodzinę, aby moc razem z nimi przeżywać radosny dzień. I to działa również w drugą stronę: niewierzący może chcieć towarzyszyć bliskiemu w szczególnym dla niego momencie, chociaż sam nie jest członkiem tego samego Kościoła – wyjaśnia ks. Jacek Dziel.

W zeszłym roku ks. Dziel został zaproszony przez grupę Turków do udziału w przyjęciu z okazji zakończenia Ramadanu. – Z chęcią się wybrałem i nie widziałem nic złego w tym, że jako ksiądz katolicki cieszę się razem z nimi, towarzyszę w ich doświadczeniu wiary – zapewnia.

Co więcej, zaproszenie ateisty czy osoby innej wiary może pomóc lepiej poznać religię, której on sam nie wyznaje. – To scala ludzi, pozwala lepiej się poznać, uczy tolerancji i szacunku. Poza tym nigdy nie wiemy, które doświadczenie jest dla kogoś przełomowe, dlatego jeśli wierzymy w Boga, to nie powinniśmy uniemożliwiać innym poznanie go – podkreśla.

Duchowny uczula jedynie, aby nie próbować przymuszać ludzi innego wyznania bądź niewierzących do aktywnego uczestnictwa we mszy. – Nie wolno wymagać, aby taka osoba klękała czy śpiewała pieśni. Jedyne, czego możemy od niej oczekiwać, to spokojnej postawy stojącej w momencie gdy reszta stoi bądź klęczy. Chodzi tutaj o szacunek do tego, co w tym momencie przeżywają katolicy – tłumaczy.