Bolesna miesiączka? Taka pani uroda…

Kiedy można podejrzewać endometriozę?

Choroby nie widać gołym okiem, jednak jej obecność mocno daje się kobietom we znaki. Panie zmagają się z silnymi i przewlekle występującymi dolegliwościami bólowymi podbrzusza, zwłaszcza przed i w trakcie miesiączek, ale również w trakcie zbliżeń czy niekiedy przy czynnościach fizjologicznych, takich jak wypróżnienia czy oddawanie moczu. Nierzadko stanowi też przyczynę niepłodności.

Niekiedy też endometrioza manifestuje swoją obecność mniej typowymi objawami, np. nawracającym bólem barku lub cyklicznym krwawieniem z odbytnicy lub dróg moczowych. W jej przebiegu pojawić się też mogą wzdęcia, biegunka oraz naprzemienne biegunki i zaparcia (głównie występujące tuż przed miesiączką i w jej trakcie), a także cyklicznie pojawiający się kaszel.

Wszystkie te objawy są bardzo niekomfortowe i znacząco pogarszają jakość życia przez kilka, a nawet kilkanaście dni w miesiącu. Pojawiają się bowiem najczęściej na kilka dni przed miesiączką i ustępują chwilę po zakończeniu krwawienia.

Nadal jednak zdarza się, że kobiety nie szukają pomocy lekarskiej. Wiele z nich nadal uważa, że miesiączkowanie wiąże się z bólem i tak duży dyskomfort to po prostu taka ich uroda. Nic bardziej mylnego!

Endometrioza, czyli obecność poza macicą gruczołów endometrialnych oraz podścieliska, to choroba dotykająca ok. 10–15 proc. wśród kobiet w wieku reprodukcyjnym oraz 6 proc. kobiet w wieku pomenopauzalnym.

Choroba może mieć różny przebieg: od kilku niewielkich zmian na narządach miednicy mniejszej po m.in. duże torbiele endometrialne jajników. By ją rozpoznać, konieczna jest odpowiednia diagnostyka, która pozwoli też wykluczyć inne przyczyny bolesnych miesiączek, m.in. zapalenie przydatków, guzy przydatków albo schorzenia układu moczowego.

Jak rozpoznaje się endometriozę?

Proces diagnostyczny obejmuje zebranie dokładnego wywiadu (pytania dotyczą m.in. charakteru bólu, okoliczności jego występowania oraz lokalizacji) oraz badanie przedmiotowe (ginekologiczne), w czasie którego lekarz m.in. ocenia ruchomość macicy.

Ważne są też badania dodatkowe, wśród których najbardziej czułe jest badanie USG. Powinno być wykonane u specjalisty, który zajmuje się diagnostyką oraz leczeniem endometriozy i potrafi rozpoznać zmiany wywołane chorobą. W trakcie USG zaleca się również sprawdzenie, czy procesem chorobowym nie zostały objęte nerki i nie ma wodonercza oraz czy nie pojawiły się guzy na pęcherzu moczowym.

Wywiad, badanie ginekologiczne oraz odpowiednio przeprowadzone badanie obrazowe (USG) są w stanie powiedzieć lekarzowi, jak bardzo zaawansowana jest endometrioza.

Jeśli jednak lekarz podejrzewa endometriozę pozaotrzewnową, może również zlecić wykonanie rezonansu magnetycznego. Z kolei podejrzenie endometriozy naciekającej pęcherz moczowy czy jelito grube stanowi uzasadnienie wykonania kolonografii, kolonoskopii lub cystoskopii.

Jak wygląda leczenie endometriozy?

Wśród metod leczenia endometriozy wyróżnia się leczenie farmakologiczne i operacyjne. Warto jednak wiedzieć, że elementem terapii może być też dieta, która uwzględnia ograniczenie spożywania mięsa, nabiału, glutenu, kawy i alkoholu. Są to składniki, które mogą powodować wzrost powstawania czynników prozapalnych.

Inną z metod leczenia jest fizjoterapia. Stały ból powoduje ciągłe napięcie mięśni dna miednicy, stąd ważne jest ich rozluźnienie za pomocą odpowiednich ćwiczeń.

Wybór odpowiedniego leczenia endometriozy powinien być dobrze omówiony z lekarzem. Warto zastanowić się, czego oczekujemy po zastosowaniu terapii: czy tylko zmniejszenia lub wyeliminowania dolegliwości bólowych, czy może również poprawy płodności.

Czynniki, które warto wziąć pod uwagę, to m.in.:

• nasilenie i rodzaj bólu,

• plany rodzicielskie (chęć jak najszybszego zajścia w ciążę lub odsunięcie tej decyzji w czasie),

• wiek kobiety,

• rodzaj choroby (torbiel jajnika lub głęboka endometrioza),

• ryzyko i skutki uboczne różnych metod leczenia.

Leczenie operacyjne. Kiedy jest konieczne?

Endometrioza nie zawsze wymaga leczenia operacyjnego. Warto je jednak rozważyć, gdy kobieta cierpi z powodu bardzo silnego bólu, którego nie znoszą leki przeciwbólowe. Operacja jest wskazana również wtedy, gdy choroba spowodowała zmiany w narządach grożące powikłaniami, m.in. niedrożnością jelita i wodonerczem. Rozważyć powinny ją też kobiety, u których zastosowane dotychczas leczenie niepłodności nie przyniosło efektów.

Endometrioza to choroba nie w pełni odkryta. Dziś jednak wiemy o niej więcej niż jeszcze kilka lat temu. Dostępne są nowoczesne metody diagnostyczne i terapeutyczne, które pomogły już wielu kobietom odzyskać życie bez bólu i zwiększyły ich szansę na zajście w ciążę.

Źródła:

1. https://www.medicover.pl/szpital/endometrioza/.

2. Medycyna Praktyczna, Endometrioza [dostęp: https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/88290,endometrioza].

3. https://www.medicover.pl/szpital/endometrioza/.

4. Jakie są rodzaje endometriozy? [https://www.youtube.com/watch?v=3nqZL3MJohU].

5. Jak leczyć endometriozę? [https://youtu.be/fueD-ZJadOk].