Cholesterol LDL - co trzeba wiedzieć o „złym” cholesterolu?

Zwykło się mówić, że opłaca się znać nie tylko własnego przyjaciela, ale i wroga. Warto więc przyswoić podstawowe informacje o cholesterolu LDL, którego nadmierne stężenie w organiźmie może okazać się przyczyną groźnych chorób serca - w tym nawet zawału.

O istnieniu "dobrego" i "złego" cholesterolu wie niemal każdy. Pierwszy z nich nazywany jest HDL, natomiast drugi to LDL. Oba syntezowane są przez organizm m.in. w wątrobie,jelitach skąd przedostają do naczyń krwionośnych.

Zasadnicza różnica między nimi polega na ich działaniu w obrębie tętnic. Cholesterol LDL gdy jego stężenie osiąga zbyt wysoki poziom, może tworzyć złogi w postaci blaszek miażdżycowych i odkładać się w ścianach naczyń zwiększając ryzyko wystąpienia m.in. choroby wieńcowej czy zawału serca. HDL natomiast łączy się z cząstkami LDL i wraca do wątroby, by ulec w niej rozkładowi. Stanowi zatem swoistą barierę ochronną przeciwko negatywnym skutkom działania cholesterolu LDL, usuwając jego nadmiar ze światła naczyń krwionośnych.

LDL to skrót od angielskiej nazwy low density lipoprotein, co tłumaczone jest dokładnie jako lipoproteiny niskiej gęstości. To także bardzo istotny składnik budulcowy organizmu, który jest wykorzystywany do budowy błon komórkowych, hormonów steroidowych oraz kwasów żółciowych.

W zdecydowanej większości LDL jest pochodzenia endogennego - jego produkcja zachodzi głównie w wątrobie. Niewielka ilość LDL jest natomiast dostarczana wraz z pożywieniem pochodzenia zwierzęcego. Proporcję między tym produkowanym przez organizm, a tym dostarczanym zewnętrznie określa się na około 4:1.

Poziom LDL we krwi bada się przy okazji oceny całościowej gospodarki lipidowej organizmu poprzez tzw. lipidogram. Oprócz stężenia samego LDL, badanie określa także poziom HDL, całkowity poziom cholesterolu oraz trójglicerydy. Pacjent przed zgłoszeniem się na kontrolę, powinien podjąć kilka kroków, które są niezwykle pomocne przy wyznaczaniu rzeczywistego stężenia LDL. Przez 2 tygodnie przez badaniem powinno się stosować zwykłą, codzienną dietę. Niedozwolone jest zatem np. odchudzanie. W ostatnich dniach przed badaniem niewskazane jest również spożywanie alkoholu. Na badanie należy zgłosić się na czczo, najlepiej ok. 14-16 godzin od ostatniego posiłku. Często wymagane jest także zaprzestanie przyjmowania leków obniżających poziom cholesterolu, lecz taką decyzję może podjąć wyłącznie lekarz prowadzący.

Norma dotycząca stężenia LDL różni się w zależności od tego, czy pacjent znajduje się w grupie ryzyka wybranych chorób serca. Dla osób zdrowych prawidłowa wartość poziomu LDL wynosi mniej niż 115 mg/dl.

Dwoma głównymi czynnikami mającymi wpływ na podwyższenie stężenia LDL są: nieprawidłowa dieta oraz tryb życia. Posiłki bogate w tłuszcze zwierzęce oraz niedostateczna aktywność fizyczna są częstym powodem podwyższonego stężenia cholesterolu LDL. Częste spożywanie alkoholu oraz palenie tytoniu może również mieć wpływ na nadmierne stężenie LDL w organizmie.

Jak najbardziej! Kluczowe do utrzymania poziomu LDL w granicach normy są: wysiłek fizyczny oraz odpowiednia dieta. Nie chodzi oczywiście o to, aby z miejsca stać się olimpijczykiem, a jedynie o codzienną rekreację. Na szczęście w ostatnich latach pojawiła się moda na bycie aktywnym. Każdego dnia i nieomal o każdej porze na ulicach można zobaczyć ludzi uprawiających jogging, nordic walking czy po prostu spacerujących. Warto także uzupełnić codzienną dietę o produkty roślinne. * Stanole zawarte np. w Benecolu,* pozwolą na obniżenie stężenia LDL we krwi.