Jak przezwyciężyć nawyki związane ze stresem?
Obgryzanie paznokci, bawienie się włosami, strzelanie kostkami u palców – to nawyki, których często nie kontrolujemy, a które dla otoczenia mogą być bardzo denerwujące. Niektóre, takie jak zaciskanie zębów, mogą nawet nie zostać zauważone, ale inne, na przykład palenie papierosów, zwykle przeszkadzają osobom, które z nami przebywają.
Obgryzanie paznokci, bawienie się włosami, strzelanie kostkami u palców – to nawyki, których często nie kontrolujemy, a które dla otoczenia mogą być bardzo denerwujące. Niektóre, takie jak zaciskanie zębów, mogą nawet nie zostać zauważone, ale inne, na przykład palenie papierosów, zwykle przeszkadzają osobom, które z nami przebywają. Powody, dla których padamy ofiarą pewnych „złych” przyzwyczajeń, są różne, najczęściej jednak wiążą się ze stresem.
- Stres i niepokój wpływają na mózg w taki sposób, że nie kontrolujemy niektórych zachowań – wyjaśnia psycholog, dr Heidi Grant Halvorson. – Stres uniemożliwia skoncentrowanie się na rzeczach, które naprawdę chcemy robić.
Dr James Clairborn, autor książki „The Habit Change Workbook”, dodaje, że niektóre nawyki mogą być na tyle szkodliwe, że rozpatruje się je w kategoriach zaburzeń. Takie miano zyskują wówczas, gdy zakłócają codzienne funkcjonowanie lub wyrządzają szkodę organizmowi. Wielu osobom zdarza się w nerwowym odruchu pociągać za włosy. W niektórych przypadkach to przyzwyczajenie przybiera jednak bardziej drastyczną formę i eksperci uznają je za rodzaj zaburzenia kompulsywnego.
Specjalista twierdzi, że pierwszym krokiem do zmiany nawyku jest zastanowienie się nad jego źródłem. – Już samo przyglądanie się własnemu zachowaniu powoduje pewne zmiany – mówi dr Clairborn. Jako przykład podaje palenie. Rejestrowanie każdego momentu, w którym sięgamy po papierosa, sprawia, że zaczynamy zastanawiać się nad tym, dlaczego to robimy. W pozbyciu się szkodliwego nawyku ważne jest także, zdaniem eksperta, znalezienie czynności zastępczej.
Monitorowanie własnych złych przyzwyczajeń, szukanie ich przyczyny i znalezienie takich, które je zastąpią i jednocześnie nie są szkodliwe, to podstawowe kroki do wyeliminowanie niepożądanych reakcji. Te naczelne zasady sprawdzą się w przypadku niemal każdego zachowania, którego chcielibyśmy się pozbyć. Dr James Clairborn i dr Heidi Grant Halvorson udzielają jednak bardziej konkretnych wskazówek w odniesieniu do najpowszechniejszych nawyków.
Obgryzanie paznokci
Clairborn sugeruje, że osoby, których nawyk koncentruje się wokół rąk, powinny zastąpić go innym, ale również takim, który będzie angażował dłonie. Jeśli więc obgryzasz paznokcie, spróbuj zamiast tego zaciskać pięść. Inną metodą odwrócenia uwagi od niepożądanego zachowania jest tymczasowe noszenie rękawiczek albo gumowej opaski, owiniętej wokół palców. Te rekwizyty sprawią, że automatyczna reakcja, jaka następowała do tej pory, będzie teraz znacznie trudniejsza.
Przeklinanie
Mimo że rzucenie kilku soczystych wulgaryzmów może naprawdę przynieść ulgę, to jeden z bardziej denerwujących dla otoczenia nawyków. Dr Halvorson radzi, żeby osoby, które chcą wyplenić przekleństwa ze swojego słownika, znalazły wyraz, który je zastąpi. Mogą to być takie słowa, które – wypowiadane – w jakiś sposób przywodzą skojarzenie z wulgaryzmami, np. choinka, kurczak, itp. Kiedy znajdziesz takie słowo, ćwicz używanie go za każdym razem, kiedy zamierzasz przekląć. Halvorson twierdzi, że szybko można wyrobić w sobie takie, mniej szkodliwe przyzwyczajenie.
Zaciskanie zębów
Pierwszym krokiem do przezwyciężenia tego nawyku, jak w większości przypadków, jest uświadomienie sobie, że go masz. Halvorson uważa, że pomóc może także częste żucie gumy, które rozluźnia szczękę. Clairborn poleca natomiast trzymanie ust w nieco rozchylonej pozycji, co sprzyja wyrównywaniu oddechu.
Bawienie się włosami
W tym przypadku rozwiązanie jest bardzo proste. Eksperci radzą, by włosy związać w kucyk albo nosić koka. Ich zdaniem, tylko tyle może wystarczyć, by pozbyć się tego przyzwyczajenia.
Machanie nogą albo stopą w trakcie siedzenia
Najbardziej sprzyjającą pozycją w uskutecznianiu tego nawyku jest siedzenie z nogą założoną na nogę. Clairborn twierdzi, że sztywna pozycja pozwoli wyeliminować ten odruch. Napięte mięśnie i wyprostowana sylwetka uniemożliwią wykonywanie ruchów nogami lub stopami. Ważne jednak, by siedzieć w taki sposób przez dłuższą chwilę.
Na podst. Huffingtonpost.com Izabela O’Sullivan (ios/mtr), kobieta.wp.pl
