Jak tabletki antykoncepcyjne wpływają na ciało?
Stosowanie tabletek to nie tylko metoda antykoncepcji. „Oprócz oczywistego działania, jakim jest zapobieganie ciąży, antykoncepcja hormonalna może wpływać korzystnie również na inne sfery zdrowia kobiety oraz na jej wygląd” – mówi ginekolog prof. Romuald Dębski.
Stosowanie tabletek to nie tylko metoda antykoncepcji. „Oprócz oczywistego działania, jakim jest zapobieganie ciąży, antykoncepcja hormonalna może wpływać korzystnie również na inne sfery zdrowia kobiety oraz na jej wygląd” – mówi ginekolog prof. Romuald Dębski. Zażywanie pigułek może mieć jednak także skutki uboczne.
Antykoncepcja hormonalna zazwyczaj korzystnie wpływa na ciało. Następuje poprawa wyglądu skóry, zmniejszenie łojotoku i zmian trądzikowych. Jest to szczególnie ważna korzyść dla kobiet młodych, które mimo stosowania wielu metod leczenia trądziku nie osiągnęły oczekiwanego efektu. Antykoncepcja hormonalna może też zmniejszyć problemy związane z przetłuszczaniem się włosów i zniwelować nadmierne owłosienie (np. wąsik).
Co z przybieraniem na wadze? Jeszcze do niedawna kobiety skarżyły się, że tyły, stosując tabletki antykoncepcyjne. Współczesne pigułki o niskim stężeniu hormonów nie powodują już przyrostu tkanki tłuszczowej.
Wpływ hormonów na organizm
Ponieważ wraz z tabletkami dostarczamy organizmowi stałą dawkę hormonów, skutkiem tego jest wyregulowanie cyklu miesięcznego – w tym czasu wystąpienia miesiączki. Jest to szczególnie ważne dla kobiet, które przed stosowaniem doustnej antykoncepcji miały nieregularne cykle i nie mogły „przewidzieć” czasu wystąpienia menstruacji.
Stosowanie takiej metody antykoncepcji ogranicza nadmierne krwawienia (co, między innymi, chroni nas przed anemią) i łagodzi ból towarzyszący miesiączce. „Niektóre kobiety przed stosowaniem tabletek antykoncepcyjnych odczuwały tak silny ból, że uniemożliwiał on normalne funkcjonowanie, pójście do pracy, do szkoły. W momencie rozpoczęcia przyjmowania antykoncepcji bóle osłabły lub wręcz całkowicie ustąpiły” – zauważa prof. dr hab. n. med. Romuald Dębski, ginekolog, ekspert programu „Zdrowa ONA”.
Wielu kobietom niestosującym tabletek antykoncepcyjnych dokucza zespół napięcia przedmiesiączkowego. Pojawia się wtedy huśtawka nastrojów, płaczliwość, problemy z koncentracją, bóle głowy, pleców, piersi, zmęczenie, zmiana apetytu, wzrost masy ciała, większa potliwość, problemy ze wzrokiem. Dzieje się tak, ponieważ u kobiet w okresie rozrodczym stężenie hormonów zmienia się w zależności od fazy cyklu.
„Dlatego część kobiet odczuwa zmiany nastroju czy niedogodności fizyczne takie jak tendencja do obrzęków niektórych partii ciała. Dopóki poziom hormonów jest w normie określonej dla danej fazy cyklu, trzeba to potraktować jako jedną z naturalnych cech kobiety. Jednak, jeżeli dolegliwości są bardzo uciążliwe, nasilają się od jakiegoś czasu lub dają o sobie znać także w innych fazach cyklu niż czas przedmiesiączkowy, trzeba koniecznie zgłosić się do lekarza” – tłumaczy ekspert programu „Zdrowa ONA”.
Zdrowa tabletka
Stosowanie antykoncepcji hormonalnej może korzystnie wpłynąć na zdrowie. „Często zdarza się, że naturalny, niemodyfikowany lekami cykl hormonalny kobiety jest nieprawidłowy na przykład z powodu nadprodukcji określonych hormonów. Brak kontroli nad tą sytuacją może doprowadzić do powikłań takich jak przerost błony śluzowej trzonu macicy, a następnie do nowotworu czy poważnych problemów metabolicznych. Okazuje się wtedy, że ten narzucony z zewnątrz cykl poprzez stosowanie antykoncepcji hormonalnej jest bliższy fizjologii niż własny” – mówi prof. Romuald Dębski.
Udowodniono, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej zmniejsza ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy i raka śluzówki trzonu macicy (najczęściej występuje on u kobiet po 50., 60. roku życia). Im dłużej stosowana antykoncepcja, tym to ryzyko jest mniejsze. Rzadziej ma także miejsce zapalenie przydatków, spada ryzyko wystąpienia torbieli czynnościowych jajników czy ciąży pozamacicznej.
Antykoncepcja hormonalna zapobiega także łagodnym rozrostom piersi, zmniejsza ryzyko rozwoju chorób tarczycy i chroni przed odwapnieniem kości, co zapobiega pojawieniu się osteoporozy w okresie menopauzy.
Psychiczna stabilność
Łykanie pigułek antykoncepcyjnych korzystnie wpływa także na psychikę i sferę seksualną kobiety. „Z jednej strony daje możliwość zaplanowania optymalnego czasu na zajście w ciążę i przygotowania się na pojawienie się dziecka. Z drugiej strony, dzięki poczuciu bezpieczeństwa, pary rzadziej rezygnują ze zbliżenia, a ich relacja seksualna i bliskość cielesna są bardziej dostępne i spontaniczne. Często jest to szczególnie ważne dla kobiety, która z powodu stresu związanego z możliwością zajścia w ciążę nie odczuwa przyjemności ze współżycia” – mówi mgr Dorota Gromnicka, psycholog, ekspert programu Zdrowa ONA.
Złagodzenie różnych dolegliwości pozwala kobiecie zachować stabilność emocjonalną i większą aktywność w codziennym życiu. Dorota Gromnicka twierdzi, że prawidłowe funkcjonowanie gospodarki hormonalnej jest jednym z czynników wpływających na zdrowie psychiczne kobiety.
„Jeśli kobieta zauważa zmiany w swoim samopoczuciu psychicznym i fizycznym, takie jak: zła kondycja psychiczna, wahania nastroju, permanentne zmęczenie, powinna zapytać lekarza, czy mogą one wynikać z nieprawidłowego cyklu. Nie zawsze pogorszenie nastroju związane jest z trudnościami psychicznymi, czasami przyczyna leży w gospodarce hormonalnej czy trybie życia” – wyjaśnia specjalistka.
Zagraniczne badania wykazały natomiast, że zażywanie tabletek korzystnie wpływa na mózg. Naukowcy Craig H. Kinsley i Elizabeth A. Meyer twierdzą, że przyjmowanie hormonów powoduje przyrost substancji mózgowej w kilku rejonach mózgu, w tym zwłaszcza w korze przedczołowej, która odpowiada za pamięć roboczą oraz podejmowanie decyzji i przewidywanie jej skutków.
Nie taka wspaniała?
Czasem pigułka może jednak zaszkodzić. Zażywanie tabletek antykoncepcyjnych zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy naczyń żylnych (powstanie zakrzepów blokujących naczynia krwionośne) w porównaniu do kobiet, które nie stosują tej formy zapobiegania ciąży. Ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej zwiększają: otyłość, zaawansowany wiek, zakrzepica u członków najbliższej rodziny w młodym wieku.
Tabletka antykoncepcyjna zwiększa także ryzyko pojawienia się zaburzeń zakrzepowo-zatorowych tętnic (zablokowanie naczynia tętniczego). Ryzyko zwiększają: wiek, palenie papierosów (szczególnie po 35. roku życia), nadciśnienie tętnicze, migrena, podwyższone stężenie lipidów we krwi, choroby serca, nadwaga, zaburzenia zakrzepowo-zatorowe, zawał mięśnia sercowego lub udar u najbliższych członków rodziny.
Pigułka antykoncepcja może zwiększać ryzyko zachorowania na raka gruczołu sutkowego (nowotwór sutka występujący w rodzinie albo u kobiety dyskwalifikuje ją z możliwości stosowania tej formy antykoncepcji). U kobiet stosujących tabletki antykoncepcyjne rak piersi występuje nieznacznie częściej niż u kobiet w tym samym wieku, które ich nie zażywają. W bardzo rzadkich przypadkach u kobiet stosujących tabletki zaobserwowano również łagodne nowotwory wątroby, a jeszcze rzadziej złośliwe.
Stosowanie antykoncepcji hormonalnej i częste opalanie (zwłaszcza w solarium) może się skończyć przebarwieniami w miejscach ekspozycji skóry na działanie promieni. Kobiety zażywające tabletki mogą też skarżyć się na suchość pochwy i zmniejszone libido.
Tekst: Ewa Podsiadły-Natorska
(epn/sr), kobieta.wp.pl
